Avctarii indici tomus quartus
Yüklə 19,02 Mb.
|
|
nißima consultò positum, licet enim impijssimi<-P>@@ <-P>lapidantes, quantùm in ipsis erat, grande ma- lum, & turbationem ingentem, infligere sata- gebant, inanis, immò inanissima eorum erat contentio, quandoquidem beatissimus Levita inter lapidum strepitum & lethales ictus, dul- cissimè in Domino, & somno placidissimo con- quievit. Sic erga Christum accidisse ex Davi- de habemus Psal. 2. v. 1. Quare fremuerunt Gentes, & populi meditati sunt inania? Id quod ad Christi mortem pertinere, de quo statim. Adversus Dominum, & adversus Christum ejus. ipso Apostolorum Choro Interprete didicimus Act. 4. v. 25. & seqq. & quæ non morti hujus- modi infelicitatis instrumenta obtrudere fre- mentes illæ bestiæ studuerunt? Atqui dum meditantur ita, meditati sunt inania. Christus enim placidissimè obdormivit, dum inter ver- ba expiravit illa: Pater in manus tuas commendo spiritum meum. Lucæ 23. v. 46. Quid enim dulcius esse potuit, quàm in Paternas manus spiritum commendare? De hoc somno David Psal. 3. v. 6. Ego dormivi, & soporatus sum &c. Sic exponente Ecclesia in Officio Resurrectio-
somnus sit, quidquid contrà inferorum satelli- tes moliantur. rituro Martino, & uti cruenta astabat be- stia, sicut ipse testatus: Quid hic astas cruenta bestia? & hic ille est, de quo post multa hor- rorem præ se ferentia maximum apud Job 41. sic in fine: Non est potestas super terram, quæ tino, quem tamen irridebat ille, illum, inquam, regem incomparabilis potentiæ super terram,
per omnes humilitatis filios. Unde & regis su- per omnes filios superbiæ inania erant tenta- menta, licet talis ille, ut sternutatio ejus, splendor ignis: de cujus ore lampades procedunt, sicut tædæ ignis accensæ: de cujus naribus procedit fumus, sicut ollæ succensæ atque ferventes: cujus halitus prunas ardere facit. Fuisse autem Luciferum ip- sum, qui astabat, ex eo firmatur, quod in mun- do tunc Martinus primum erat luminare san- ctitatis: unde à primo oportebat tenebrarum principe, sic illorum Concilio & Confilio ju- dicante, supremo in certamine perturbari. Sed licet fremuerunt ille & illi, verè sunt inania meditati. Sic ergo quod inanissima sit dicta la- pidum jactatio in Stephanum, non temerè ju- dicari potuit, cùm tamen reipsa, non inanissi- ma, sed immanißima dici debuisset, felici errore ut aliàs dictum, qui utilissimæ doctrinæ cum Divorum laudibus præstitit occasionem, sicut & felix jactatio, licet immanissima, quæ talem ac tantum Christi pugilem coronavit feliciùs, dum lapides torrentis illi dulces fuerunt, dulcem cōciliarunt somnũ quale sopor feßis in gramine, & in ornamẽta sunt preti osa & pretiosi capitis commutati, qui & pro lapidibus de torrente, voluptatis est divinæ torrente potatus Psal. 35. v. 9. Torrente voluptatis tuæ potabis eos. Tuæ inquam, qua tu frueris, qua & po- taris ipse, cujus vel stilla torrens est, quia<-P> @@0@ @@1@ pergressa. De vero gaudio, & alijs utiliter adnotatis. Ad Num. 858. & 859. grantiam, levis error, non ita qui infe- riùs. Sic enim ibi: Sed cum duodecim illius fru- ctus sint, cur à gaudio potiùs, quàm ab alijs appella- tus. Vtique quia ille similior fructus, & germa- nißima proles, gaudio de gaudium. Divi Basilij fuerat inducta sententia, qui Spiritum sanctum oleum exultationis meritò dixerat appella- tum, quia & fructus gaudium, unus ex duo- decim ab Apostolo numeratis. Galat. 5. v. 22. Vbi manifestum apparet non gaudio de gau- dium, sed gaudium de gaudio debuisse proponi. Inversus est ergo ordo, quamvis posset in ri- gore Grammatico erraticus ille salvari. Si enim diceretur De gaudio gaudium, salva res erat. Po- test autem De præpositio aliquando postponi:
fateamur erratum, dicamusque, cùm de vero agatur gaudio, non esse mirum ut circa illius inquisitionem inversio ordinis habeatur. Mun- danum quæritur, & præmittitur, si fortè in- veniatur, cùm deberet illud, quod inter fru- ctus Spiritus sancti recensetur, inquiri. Quærite divinus Magister, Matth. 6. v. 33. Quod qui- dem licet ad cæleste regnum referendum sit, sed non ad illud tantùm, verùm etiam ad aliud, quo ipsi præluditur, in quo gaudium justitiæ maritatur. De illo sic D. Paulus Rom. 14. v. 17 Regnum Dei non est esca & potus, sed justitia & pax, & gaudium in Spiritu sancto. Spiritus sanctus ergo est hujus connubij mystici Paranymphus. Quale ergo gaudium erit, ubi ipse, qui gau- dium est, quo se sicut Pater & Filius diligunt, ita & gaudent, in ejus productionem ardentis- sima erumpente dilectione? Hoc ergo regnum, hoc gaudium primò quærendum, præ esca, & potu. Ubi ad verba Christi videtur alludi, cùm de necessarijs ad victum & vestitum agebatur. Et est quidem observatione dignissimum, cùm eo loco non de delicijs quærendis, sed de ne- cessarijs pro vitæ sustentatione, cibo, inquam, potu, & operimentis, Quid manducabimus, aut
Curam illam prohibere Dominum primo in loco, aut primaria cordis sede collocari. Ita- que vita ipsa, quæ subsidijs constat istis, post- habenda est, & gaudium ex ijs solitum com- parari; & gaudio justitiæ maritali consorti prior dandus in corde locus: ne si ordo inver- tatur, uno & altero tandem infeliciter amisso interminabili succedente tristitia electores præposteri torqueantur. v. 6. Sacrificate sacrificium justitiæ, & sperate in Domino. Nosti quod sic: Multi dicunt: Quis ostendit nobis bona? Ibid. Ubi de bonis tempo-<-P>@@ <-P>ralibus sermo est, de quibus inferiùs v. 8. A fructu frumenti, vini, & olei sui multiplicati sunt. v. 8. Ubi inversio ordinis in hominibus, de quibus ibi Vates, diligentibus vanitatem, & quærentibus mendacium. Cùm enim justi- tia primo proponatur loco, illi ad temporalium gaudiorum inquisitionem anhelant. Pro quo Genebrardus. Sed pergit Vates, & errorem detegit miserorum dicens: Signatum est super
non sic. Aliter lumen vultus tui super nos si- gnatum ostendit: quærere, inquam, primò gaudium justitiæ maritatum, quale & ego ex- pertus: Dedisti lætitiam in corde meo. Hoc præ- eunte, veniant deinde alia vitæ subsidia: A fructu frumenti, vini &c. Sacrificium autem justitiæ sic explicat Genebrardus: Iustitiæ sa- crificium appellat justitiam ipsam, sive justa & sancta opera, quibus nihil Deo gratius offerri poßit. Vt Psal. 49. Sacrificium laudis &c. Ubi quòd sacrificij nomine justitia designetur, ad ordinis est curam referendum, ut videlicet præcedat, sancti Job exemplo, de quo illud: Consurgens- que diluculo offerebat holocausta. Job 1. v. 5. De quo hæc satis, cùm plura alibi. Citato num. etiam occurrit error col. 1. ubi Infirmitatem, pro Hereditatem. Circa quem quæ dici poterant consultò prætermissa. Et num. 859. col. 2. Ad-
rendum, quia non difficilis intellectus. Errores nonnulli cum utilibus documentis. D. Cornelius. Et malè quidẽ, quia D. Divum designat, & pro P. positum, sicut & cir- ca P. Thomam Sancium factum alibi. Et uter- que quidem notæ sanctitatis, sed circa illam Pontificiæ observandæ penitus cautiones, de quo suprà. Cùm autem tale aliquid occurrerit, qui erratum non velit, poterit piè existimare D. littera Doctorem indicari; Scriptores enim, præsertim insignes, eo titulo veniunt meritissi- mò decorandi. Et Ecclesia quidem in celebra- tione Sanctorum, quos titulo ejusmodi coho- nestat, Evangelium canendum proponit ex Matth. 5. cujus clausula illa: Qui autem fecerit,
v. 20. Est ergo Character ille Doctorum, qui- cumque illi fuerint. Quàm autem in duobus prædictis fuerit ille præsignis, quod ad doctri- nam attinet, eorum scripta luculenta testan- tur: quod ad facta historicæ narrationes, qui- bus adeò virtutum splendor elucet, ut nihil in antiquorum multis majus, aut verò etiam si- mile reperiamus. Si autem de Cardinalibus, Episcopis, aut alijs agamus circa D. præposi- tum scrupulus aliunde eliminandus. Dominus enim designatur: & in usu est cùm de Scrip- toribus adhuc in vivis agentibus habetur ser- mo, & sæculares personæ sunt, nec vulgaris auctoritatis, sic Dominum Franciscum Syl- vium, Joannem Sinnichium, & alios sui Belgę,<-P> @@0@ @@1@ Ibernus, ut ipse vult. Thomas, & circa utrumque error, licet non magnus in illo Rimatur, pro Rimatus, in hoc
circa Divos istos Doctores leves committantur errores, & quandoque graves, aut etiam gra- viores: dum ad sensus trahuntur à non sinceris veritatis amatoribus ab eorum mentibus peni- tus alienos. Cùm expediret potiùs ingenuè fateri eos in aliqua fuisse sententia, quàm in- eptis expositionibus degravare. Sed & aliud est, quod pro instructione nostra hinc elici op- portunè queat, scilicet in Divis hisce Docto- ribus suos fuisse errores, quos ipsi Retracta- tionibus suis studuerunt emendare. Et de Divo Augustino res est adeò perspicua, ut nullo ul- teriùs teste indigeat præter ipsas, quæ extant Tomo 1 in quarum Prologo sic ille: Neque enim quisquam, nisi imprudens, ideò quia mea errata reprehendo, me reprehendere audebit. Sic ille. Divum etiam Thomam in eo suum imitatum fuisse Magistrum affirmant multi, pro quo vi- deri poterit specialiter P. Guernizo in suo Me- moriali pro purißima Virginis Conceptione §. 9. Si ergo hi clarissimi Ecclesiæ soles in se ipsis maculas deprehenderunt, quis ita desipiat, ut se ab illis contendat eximium, aut vereatur illas, cùm deprehensæ fuerint, confiteri? vindictæ tristitia frequenter agitantur. Ubi qui- dem Obtentæ debuit juxta mentem & calamum scribentis apponi. Sed sic erratum, ut sensus ex mutatione fuerit illustrior redditus: Osten- tæ enim idem est ac Ostensæ, ex participio ver- bi Ostendo, quod & Ostentum, sicut ostensum, licet hoc frequentius. In vindicta autem id so- let solicitè accurari, non solùm ut obtineatur, sed ut ostendatur, fiatq́ue nota se vindicantis animositas, honoris reparatio, fortitudo. Id quod in sua Christus victoria, & vindicta læsi divini honoris à principe hujus mundi obser- vatum fuisse testatus Apostolus Coloss 2. v. 15.
Ubi D. Joannes Chrysostomus Homil. 6, pro Traduxit habet Ostentavit & aureo eloquentiæ flumine decurrente ostendit, quanta sit à dia- bolo cura adhibita, ut vindicta hujusmodi non esset publica, circa quod sic ille: Quid est, Ostentavit? Benè dixit, Ostentavit. Numquàm enim diabolus tantam turpitudinem passus est. Et inferiùs. Præclarum enim est quòd inspectore mun- do sursum in ligno serpens ille immolabatur. Nam quid non fecit diabolus, quo occultè moreretur. Audi Pilatum dicentem: Tollite (Vulgata Accipite) eum vos, & crucifigite, ego enim non invenio in eo caussam. Ioan. 19. v. 6. Factum est enim hîc perinde atque in singulari certamine solet. Mortem percußit Christus: verùm Christus primùm per- cussus postremò mortem interemit. A mortuo de- structa & enecata est corpore, quæ videbatur im- mortalis. Atque illud Orbis ipse vidit. Et quod præclarum est, non commisit hoc alteri. Hæc ille, ex quibus pro movendis affectibus multi pos- sunt & ardentes quidem stimuli cumulari: Et<-P>@@
sumenda non solùm de diabolo, sed etiam de nobis vindicta ob graves Dei offensas, non semper quæramus occultum, cùm & oporteat publicam pœnitentiam ostentare. Et hæc qui- dem occasione mutati participij Obtentæ in Ostentæ: quamvis revera prius illud significan- tius videatur, plus enim quis de non obtenta tristatur vindicta, quàm de non publicè sum- pta, ut compertum apparet in ijs, qui mundi legibus, quæ & diabolicæ, gubernantur. multi potentes favent: lenocinante ad vitia pu-
alijs fervidæ eloquentiæ à D. Cypriano Episto- la 1. Num 875. col. 3. circa locum Cant. 8. v. 10, post expositionem Honorij, quia verbo- rum aliquorum defectus, confusus sensus, & ita sic reponendum. Ex quo facta sum coràm eo quasi pacem reperiens. Vbi pro. Ex quo facta sum, plures habent, Ex quo eram. Et illud Eram juxta Philonem Carpathium idem est ac sedebam. Et ita ille legit &c. Vbi de Virgine sermo est ex- emplari perfectissimo & validissimo castitatis, ut turres possit eburneas, constantissimos sci- licet æmulatores, atque æmulatrices efforma- re. Pro quo juvat Richardum à S. Laurentio sic scribentem excepisse: & ubera mea turris (sic ille habet) quia facta sum coràm eo quasi
qui dum Virginis uberibus lactari filios Eccle- siæ asserit, eorum nutricem agnoscit, unde & similes, ut sint etiam & ipsi turres, ex quibus & innumeri inviolabilis castitatis. Et quod ad pacem attinet rectè potest ad Virgines optima ratione referri, juxta doctrinam D. Pauli 1. Cor. 7. v. 28. Si autem acceperis uxorem, non pec- casti, & si nupserit Virgo, non peccavit: tribulatio- nem tamen carnis habebunt hujusmodi. Non ergo pacem. Circa quod occurrit memoriæ, quod jam pridem apud Angelum Politianum legi sic dicentem. Ego in cælibatu vivo, doq́ue operam, ne lites illas experiar, quæ impatibiles maritis esse dicuntur. Vbi & addere poterat, Quæ uxori- bus. 876. quæ Virginitatis gloria splendidæ pacem reperientes Pacificum Regem habere spon- sum, nec tamen ideò divisæ, ut de nuptis Apo- stolus 1. Cor. 7. v. 34. felicissimè meruerunt. Est autem inter illas S Elisabetha filia regis Hun- gariæ, quæ tamen vidua. Ne autem Hunga- riæ ille desit splendor; subintrabit ejus loco B. Margarita & ipsa regis Hungariæ filia ex<-P> @@0@ @@1@ addendæ aliæ, cùm sint & illæ æterna memo- ria dignissimæ, pro qua & nostra militabit S. Pulcheria Augusta, de qua die 10. Septemb. cu- jus & iterata præconia apud Divum Leonem occurrunt. Pulcheria altera Arcadij Imperato- ris filia, & Sorores Arcadia, & Marina, de qui- bus Sozomenus Lib. 4. historiæ Ecclesiasticæ Cap. 1. ubi post memoratas ipsas ita scribit: Etenim
(Theodosium juniorem) providisset hujus Vni- versi Conditrix divina potentia, cum ipsius Theo- dosij, tum etiam Imperij procuratricem constituit Pulcheriam sororem: quæ quidem nondum deci- mum quintum agens annum supra ætatem sapien- tißimum ac divinum spiritum accepit, ac primùm Deo virginitatem suam devovit, deinde & sorores ad idem vitæ institutum educavit. Vt igitur ea, quæ constituerat consignaret, ac Deum ipsum, ac Sacer- dotes, omnesque subditos testes faceret voluntatis suæ, ex auro gemmisque pretiosis admirabile quod- dam donarium, & spectaculum omnium pulcherri- mum pro virginitate sua, & Imperio fratris, sa- cram mensam Ecclesiæ Constantinopolitanæ dedi- cavit: idque ipsum, ut cunctis esset conspicuum, in fronte ejusdem mensæ litteris expreßit. Hæc il- le, visa mihi hoc loco dignissima inter alia, quæ ex multis pro aliarum ex adductis com- mendatione possent cumulari. Yüklə 19,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|