Avctarii indici tomus quartus

runt Angeli, viderunt vos advenientes, & huma-

nam conditionem illam, quæ ante peccatorum te-

nebroso squalore sordebat, aspexerunt subitò fulgere.<-P>

@@0@

@@1@§. IX. Circa IV. Part. Tituli, Errorum lucrum. 73

<-P>Ideoque dixerunt: Quæ est hæc, quæ ascendit à de-Cant. 8. v. 5.|1. Pet. 1.|v. 12.|1. Cor. 2.|v. 9.

serto dealbata? Mirantur ergo & Angeli. Vis scire

quia mirantur? Audi ergo Apostolum Paulum di-

centem ea nobis esse collata, quæ concupiscunt &

Angeli videre. Et iterùm: Quod oculus non vidit,

nec auris audivit, quæ præparavit Deus diligentibus

se. Hæc ille, & alia, qui in citato Canticorum

loco ex Cap. 8. v. 5. aliam secutus versionem,

ut solet aliàs 70. in loco de Angelorum desi-

derio pro Petro citatus Paulus memoriæ lapsu,

sic enim 1. Pet. v. 12. Posset autem scribentium

error, typographiæ reputari, nisi idem insinua-

ret sacer Scriptor, qui & sententiæ subse-

quentis. Si autem quis S. Doctorem conetur

defendere, minimè obluctabor. Est autem Divi

Pauli sententia 1. Cor. 2. v. 9.

  214. Potest etiam in ejusdem veritatisRegius à|Sacramen-|tis splendor.

comprobationem adduci illud ex Cant. 7. v. 5.

Comæ capitis tui sicut purpura regis vincta canali-

bus. Ubi certè regius splendor à SacramentisCant. 7. v. 5.

veniens in Ecclesia commendatus, ut exponit

Venerabilis P. Ludovicus à Ponte in eum lo-

cum Exhortat. 16. §. 3. ubi & versionem illam

adducit, de qua & Nos Parte 1. n. 66. ubi ita

scribit post alia in eadem caussa: Licet Chri-

stus Dominus per potestatem excellentiæ non sit li-P. Ludovi-|cus à Ponte.

gatus Sacramentis, sed sine illis poßit peccata di-

mittere, & quæcumque dona concedere, tamen se-

cundùm legem communem se voluit ligare illis ad

hunc sensum, ut quotiescumque Sacramenta mini-

strantur, ibi quasi sua lege ligatus adsit ad dona

cælestia gratiæ per illos canales diffundenda. Liga-

tus est Baptismo &c. Sed peculiari ratione Rex li-

gatus in canalibus est Christus Dominus, Rex glo-

riæ ligatus in duabus speciebus Sacramentalibus pa-

nis & vini &c. Itaque fideles constituentes Ec-

clesiam, qui instar comæ capiti Christo adhæ-

rent, & ab ipso, quam ornant in omnibus &

per omnia, pro quibus est gratia necessaria, de-

pendent, purpureo decore resplendent, quo &

ipse, & caput & Rex, sicq́ue Ecclesia Sacra-

mentis, velut ornamentis pretiosissimis deco-

ratur. Non ergo erratum cum veritatis injuria

quando pro Sacramentis posita ornamenta, li-

cet non ornamenta, sed Sacramenta scriptionis

tenor manifestè exigere videatur. Pro quo

multa dici alia possent, sed cogimur festinare.

Si addamus in fine Numeri legendum Ratio, pro

quo malè aliud. Et Num. seq. col. 3. ubi Eccle-

siæ ornatus occurrit pro Circumdatam positum

Circumdata, nec ferendum, ne pulchrè ornatam

illam Nos dum inornatè scribimus, aliquo mo-

do defœdemus. Nam & Scriptores ornamenta

illius sunt, de quo inferiùs.

§. IX.

Ex errorum inevitabili concursu lu-

cellum.


215. NVm. 901. col. 1. Ista pro Ita, col. 2.Feminæ or-|natu & de-|sipiunt &|decipiunt.

Erigit pro Erigi. N. 902. col. 2. Spon-

so pro sporso. Columna pro Columnæ. Ascendisse

pro Accendisse. col. 3. Adversum, pro Ad versum.

904. Iste pro Ille. inferius Decipiunt pro Desi-

piunt. Tolerabili errore: nam & mulieres in-<-P>@@

<-P>honesto ornatu, & desipiunt mentis laboran-

tes inopia, & decipiunt, heu, plurimos. Sit

Thamar testis, à qua deceptus Judas Genes. 38.Genes. 38.|v. 14. & 15.

v. 14. & 15. Quæ depositis viduitatis vestibus,

assumpsit theristrum &c. Apud Nos Mantellina.

Quam cùm vidisset Iudas, suspicatus est esse mere-

tricem &c. Sic & illa, de qua Proverb. 7. v. 10.Prov. 7. v.|10. & seqq.|ex Cap. 9.|v. 19. &|seqq.

& seqq. & ecce occurrit illi mulier ornatu mere-

tricio, præparata ad capiendas animas, garrula

&c. Sic se captum, alio citato loco affirmat &

plorat D. Augustinus Lib. Confeßionum 3. Cap.

6. Quæ me seduxit, inquit, quia invenit foris ha-D. Augusti-|nus.

bitantem in oculo carnis meæ. Sic ille: ut disca-

mus inde solicitam oculorum custodiam; quæ

si desit, anima in eos transmigrat tota, habita-

tura in ipsis, & ita foris, & quodammodò ex-

tra se ipsam, ut sit penitus obnoxia perditioni.

Oculo autem carnis, ex utroque enim fit

una caro, dum pro turpitudine copulantur,

oculi spiritus opponuntur, in quibus habitan-

dum potiùs, & vivendum, ad pericula attentis,

& ad æterna surrectis. In utroque citato ex

Proverbijs loco validissimum proponitur ad

lasciviæ fugienda damna motivum, dum in

priori dicitur v. 27. Viæ inferi domus ejus, pene-Prov. 7.|v. 27. & 9.|v. 18.

trantes in interiora mortis. In altero v. 18. & in

profundis inferni convivæ ejus. Eôdem quidem

auctore, nec distantia multa, ubi tamen mate-Considera-|tio inferni|motivum|validum.

ria eadem, terribile illud, quia & conditione

sua tale, & quia, quod terribilius est, æter-

num, à Spiritu Sancto proponitur ut clavus

clavum trudat, & incendio incendium supere-

tur. Sic D. Hieronymus cùm vitæ suæ auste-

ritatem pænè incredibilem retulisset, sic sub-D. Hierony-|mus.

dit: Ille igitur ego, qui propter gehennæ metum

tali me carcere ipse damnaveram &c. Epist. 22.

Ergo inculcandum illud suæ carnis impuris

amatoribus, ut sapiant, & intelligant, ac no-

vissima incipiant providere: in hoc enim

omnia illa continentur, mors scilicet, judi-

cium, & gloria, cujus amissio tormentum ma-

jus, quàm ipsa æterna conflagratio.

  216. Num. 905. col. 3. sic extat: Vt Iacobi Io-Iacobi &|Ioannis fra-|trum gene-|rosa confor-|mitas.

annis mater. Ubi inter Jacobum & Joannẽ con-

junctio & omissa fuit. Si aliàs factũ, posset in-

dicare mysterium eximiæ inter nobiles fratres

consensionis, & id quidem in negotio, de quo

agebatur, juverit expendisse. Accessit primas

petitura Sedes, & ipsis curantibus accessit. At

quomodo? Dic ut sedeant hi duo filij mei unus adMatth. 20.|v. 21.

dexteram tuam, & unus ad sinistram in regno tuo.

Matth. 20. v. 21. Non ergo unus excluso alte-

ro sibi cupit primariam sedem attribui. Id cer-

tè rarum, unde & magni Poëtæ illud:

  Omnisque potestasLucanus|lib. 1.

Impatiens consortis erit.

Deinde non sic orat mater: Dicut sedeant hi

duo filij Iacobus ad dexteram, & Ioannes ad sini-

stram: neque enim ut sic rogaret instructa ve-

niebat, sed eum servavit petitionis modum, qui

majori fratri videtur placuisse. Non ergo ille

sedem à dextris ambiebat, sed ex illis erat qua-

libet contentus adepta. Et hoc equidem ma-

gnum, non ægrè ferre, si præferatur frater:

sicut tulisse Esau scimus, dum sibi in benedi-

ctione paterna minorem fratrem Jacob præ-

latum recognovit. Irrugijt clamore magno, &<-P>

@@0@

@@1@74 Recognitio V. Epithalamij Christi.

<-P>consternatus ait &c, Genes. 27. v. 34. Dixitq́ueGen. 27. v.|34. & 41.

in corde suo: Venient dies luctus Patris mei, &

occidam Iacob fratrem meum. v. 41. Non est

quod dixerat Deo altiùs providente, & custo-

diente dilectum sibi fratrem, executus: quod

tamen ex Ecclesiasticis Officijs novimus fuisse

Siroem Chosroæ Persarum regis filium, qui

non solum Medarsem majorem natu fratrem,

sed & patrem interemit. Eximium etiam illud

fraternæ conformitatis argumentum. Rogat

Christus: Potestis bibere calicem, quem ego bibi-

turus sum? Et quid ad hoc illi? Dicunt ei: Possu-

mus. v. 22. Uterque ergo pondus laboris assu-

mit, neque unus alteri applicat, immunem se

ab eo studens conservare: quod est sanè fre-

quentius, etiam inter fratres. Sic prodigus filius

portione hereditarię substātię accepta à patre,

totum serviendi laborem majori reliquit fratri,

unde illa ipsius querela: Ecce tot annos servio ti-Lucæ 15.|v. 29.

bi &c. Lucæ 15. v. 29. O ergo par insigne fra-

trum, quos non solùm eadem fides, sed arctis-

sima contensio voluntatum, licet non passio

eadem, verè fecit esse germanos. De quibus

quia dictum aliàs, nihil ultra perorandum.

  217. Num. 909. col. 4. Stabat uti columnaVirgo ut|dici queat|columna|humilis &|immobilis.

humilis. pro Stabat ut columna immobilis: juxta

crucem scilicet Virgo. Ioan. 19. v. 25. Ubi

quod ad rem attinet, verissima sententia est,

quæ enim immobilis, eadem & humilis, ut

humilior numquàm, quia tunc maximè suo

respondens exemplari. Audiatur D. Paulus

Philip. 2. v. 5 & 8. Hoc enim sentite in vobisPhilip. 2. v.|35. & seqq.

quod & in Christo IESV: qui cùm in forma Dei

&c. Humiliavit semetipsum factus obediens usque

ad mortem, mortem autem crucis. Et quid est quod

sentire ille vult fideles, ad quos scribit, & nos

cum illis? Id equidem quod ad humilitatem

spectat, sic enim præmiserat: In humilitate su-

periores sibi invicem arbitrantes. v. 3. Pro quo

exemplum Christi præstantissimum omnium

inducit. Quid ergo de Beatissima Virgine

oportet sentiamus? Hoc ergo sensit illa in se-

metipsa, quod & in Christo Iesu, quem in for-

ma esse Dei præ omnibus noverat, humiliatum

non audiebat, ut Philippenses, sed videbat,

humiliatione qua major nulla potest cogitari,

& in eo quidem cum humiliatione hujusmodi

immobilitas summa constabat, instantibus ut

de cruce descenderet inimicis, & sic se prote-

stantibus credituros. Stetit illud præclarissi-

mum perseverantiæ documentum, quod vio-

lare satagebat ille, qui in veritate non stetit.Ioan. 8.|v. 44.|D. Bernar-|dus.

Joan. 8. v. 44. Sed frustrà: Non tibi dabitur oc-

casio surripiendæ nobis perseverantiæ, quæ sola co-

ronatur, ut loquitur D. Bernardus Serm. 1. de

Resurrect. ubi alia multa pro eodem argumentoPerseveran-|tiæ exem-|plar Chri-|stus.

pulcherrima. Hinc Diva parens & humilis &

immobilis ut columna, quam & constantia

humilem, & humilitas immobilem faciebat.

Hoc siquidem de humilitatis genio generoso

descendit, ut reddat eos, quos feliciter insede-

rit prorsus immobiles.

  218. De Baptista Dominus Quid existis inD. Baptista|immobilis,|quia humi-|lis.|Matth. 11.|v. 7.

desertum videre, arundinem vento agitatam?

Matth. 11. v. 7. Et unde hoc illi? Utique quia

humilis gradu sublimi, pro quo admiranda ex-

empla succurrunt in Christi baptismo, in le-<-P>@@

<-P>gatione Iudæorum, & verbis illis affectu te-

nerrimo repetendis: Cujus non sum dignus cal-Idem. 3.|v. 11.|Lucæ 3.|v. 16.|Ioan. 1.|v. 27.

ceamenta portare. Cap. 3. v. 11. Cujus non sum di-

gnus solvere corrigiam calceamentorum ejus. Lucę

3. v. 16. Cujus ego non sum dignus ut solvam ejus

corrigiam calceamenti, Joan. 1. v. 27. Marci. 1.

v. 7. additur Procumbens. Omnium Evangeli-

starum verba proposita, quia in singulis aliquid

dignissimum adnotatu. Divus Lucas dixisse

Joannem ait non se dignum, qui solvat corri-

giam calceamentorum. D. Ioannes non cal-

ceamenta dixit, sed calceamenti, quia neque

corrigiam unam solvere merebatur. Quod Di-

vus Marcus addidit Procumbens, magis vilißi-

mi servi conditionem expressit, ut D. Joannes

Chrysostomus adnotavit. Sed quod D. Mat-

thæus inquit, plus adhuc emphasis videtur con-

tinere. Qui corrigiam solvit, etiam procum-

bens, pedem tangit: non sic qui calceos por-

tat, ut cùm dominus ocreas aut crepidas induit,

quod doctus dixit Interpres. Divus ergo Ioan-

nes non solùm se ut calceamenta solvat prote-

statur indignum, quia sic pedes Christi tange-

ret, sed etiam ut portet etiam non tacturus.

Talis Ioannes, & ita non arundo vacua, quæ

omni vento motitatur, qui prædicatione sua

non vanam quærat gloriam, quod est à Divo

Hieronymo dictum: Humillimus siquidem, &D. Hierony-|mus.

quem humilitas reddiderit adamantinis lapidi-

bus fortiorem, ut loquitur Divus Ioannes Chry-D Chryso-|stomus.

sostomus Homil. 38 in Matthæum. Ut conjicia-

mus inde Columnā fuisse Virginem plusquàm

adamantinis lapidibus fortiorem, quam AgniId excellen-|tius in Vir-|gine.

sanguis largiter profluens non emollivit nisi

ad lacrymas, sed æterna fortitudine roboravit,

Quo enim magis impulsa est in Filij paßione, eo fir-Richardus|à S. Lau-|rentio.

miùs stetit. Inde Ioan 19. Stabat autem &c. Sic

Richardus à S. Laurentio Col. 494. in fine. jux-

ta quem Col. 491. & illud: MARIÆ stabilis so-

liditas, ipsius humilitas. Sic ille. Quibus stanti-

bus stare potuit quod per errorem positum Hu-

milis pro Immobilis. Sed restituenda nativa le-

ctio, quam præ se fert scriptionis tenor. Et ad

alia transeundum, levi errore designato n. 912.

col. 3. Tam pro Iam.

§. X.

De Religionibus Dominicana & Franciscana.

Ad Num. 914.


219. SUnt in præfato loco errores aliquot,Errores ty-|pographici.

ubi erratum nihil valde placuisset. col.

3. Numerati pro Munerati, diversa nimis signifi-

catio. col. 4. deest legitima interpunctio post

verba illa, Dominicus & Franciscus sunt: sequi-

tur: Ab ijsque continuato nexu, ubi cum debuis-

set, apponi aut comma, aut aliud quid juxta

leges Grammaticæ, quas non est facile semper

adaptare. Fœda est confusione peccatum. Ibi-

dem, Tempus pro Opus. & Delibatæ pro Debili-

tatæ. Sed ad Columnam tertiam gradus revo-

candus, ubi inter duas dictas præclarissimas

Religiones quædam est observata parilitas, ut

ea ex parte, dum heroes heroibus diversa in

classe respondent, Ecclesiæ brachia mirabili-<-P>

@@0@

@@1@§. X. Circa IV. Part. Tituli, De Ordinibus Relig. 75

<-P>ter comprobentur. Est autem typographica

incuria inter ibi compellatos damnanda con-

fusio, unde parallela illa ad clariorem redi-

genda formam, & numerosiore serie, (præ-

termissis tamen plurimis) piorum lecto-

rum ingenuis obtutibus sine cura tempo-

rum proponenda, ex Sanctorum classe, de qua

dictum, quibusdam reproductis, cùm littera-

riam possint clarioribus præ alijs splendoribus

illustrare, Scilicet

  220. S. Thomas. S. Bonaventura.Parallela|Scriptorum.

S. Albertus M. Alex. Hallensis.

S. Raymundus. S. Ioan. Capistranus.

S. Antoninus. S. Antonius.

S. Vincentius Ferrer. S. Bernardinus. Taranta-

sia. Ruvare, & Perettus, Pontifices.

Vincentius Bellov. Ioan. Parmensis.

Hugo Cardinalis. Hugo Castronov.

Durandus. Scotus.

Turrecremata. Tarrelacunensis Primas Hispa-

niæ.

Cantipratanus. Pontius Carbonellus.

Umbertus. Moaldus.

Paludanus. Bassolius.

Capreolus. Lychetus.

Cajetanus. Aureolus.

Hervæus, Okamus.

Ferrariensis. Trombeta.

Iabellus. Mayronius.

Holchot. Rubionius.Soncinas.|I. Alois.

Conradus Koallim. Conradus de Saxonia.

T. Lentinus. Richardus. Deza. Tapia.

Flandria. Valera.

Eymericus. Pelagius Alveres.

Sylvester. Angelus.

Pagninus. Marius à Calasio.

Oleaster. Galatinus.

Sotus 2. Rodericius 2.


Ledesma 3. Bordonus. Miranda, Ioan. Bap-

ptista Mexicanus,

Maluenda. Uvadingus.

Canus. Sosa.

Medina Barthol. Medina Mich.

Taulerus. Henricus Harpias.

Viguerius. Vigerius.

Nazarius. Rada.

Corduba. Corduba.

Albalda. Iribarne.

Nugnus. Casponus.

Navarretus. Brizennus.

Nider. Guadalupe.

Alanus. Guerra.

Sixtus Senensis. Fevardensius.

Alvarecius. Herincx.

I. à S. Thoma. Pontius.

Arauxus. Scribonius.

Godoyus. Marchantius.

Gravina. Murcia.

Bañez. Faber.

Victoria. Arevalus.

Castillius. Gonzaga.

Torre. Cœlestinus.

Martinez Segov. Dolanus.

Zonardus. Bassæus.

Raynerius. Castilentus.

Pradus. Alf. à Castro.
@@

Fumus. Armilla. Zamorensis.

Morbinius. Casarrubius.

Tabiensis. Rosella.

Candidus. Gasualdus.

Goned. Smising.

Acaius. Villalobus.

Forerius. Titelmanus.

Ludovicus Lopez. Delgadillius Episcopus

Turiciensis.

Beja. Angles.

Antonius|Senensis.|Garganus|Senensis.

Catharinus. I. Anglicus,

Serra. Bergius.

Sotomajor Vrit. Frances.

Bartholomæus ab Angelo. Ungarellus.

Lublinus. Trexus.

I. à Vitriaco. I. à Marchia.

Gorranus. Coriolanus.

Ciaconus.|Rudolphus.

Pisanus. Portellus.

Gallegus. I. Soria.

Ferre, Zamorus.

Ioan. à Cruce. Raggius.

Lanuza. Pise. Marc.

Combefis. Haye.

Buseus. Bustius.

Pontellus|Giunipa-|rus.

Avendañus. Stella.

Continnius. Gazus.

I. Lopecius. Pineda.

Coquetius.|Boninia-|Marieta.|Vulpes.

Sivilla. Sebast. Sachus.

Calvus. Cartagena.

Sousa Lusit. Crousers.

G. Pepinus. Mautinus.

Lud. Granatensis. Cornelius.

Mutus. vel Panicarola. Vide infra.

Feus. Ceyta.

Caceres. Gerardus à Brittasone.

Mercatus. Ber. Astensis.

Corradus. Ign. Lupus.

Hinojosa. Chassaing.

Avila. Torquemada.

Montignolus. Perticca.

Annius. Haroldus.

Naclantus. Nicolaus de Orbellis.

Herrera. Herrera.

Paulus de Leone. Corradonus.

Ægidius Foscarius. Adamus.

Claremontanus. Cetum.

Pelbartus. Alba.

Almonacirius. Manerus.

Ioan. Vincentius. Moronus.

Leander Albertus. M. Ulysipponensis.

Pemesal. Corduba Peruv.

Fernandez. Salinasius.

Acuña. Orè.

Fran. à Cruce. Bonetus.

Casaus. Ioan. Ribas.

Greg. Garcia. Marcellus de Rivadeneira.

Philippus Bromier. Philippus Diaz.

  221. Quò fessum rapitis Patres? SistamusPro longiori|progressu|excusatio.

jam, & sint prædicti satis; in suis enim fami-

lijs noti illi, licet mirum non fuerit ab aliqui-

bus præ illorum multitudine, aut quia minùs

ad ista attentis, penitus ignorari. Pro ipsis er-

go, & pro exteris præmissis poterit satis esse

catalogus, ut dignum possit quis de litterario

certamine inter præfatos Ordines formare

conceptum, quos ego qualicumque hac opella,<-P>

@@0@

@@1@76 Recognitio V. Epithalamij Christi.

<-P>affectus mei indice, studeo in possessione glo-

riosi nominis consistente feliciter pergere, &

aliqualis incrementi pretiosa consortione in

Domino gloriari. Quod quidem & pro alijs, si

feliciter contingeret, perplaceret, circa quos

non vacat calamum relaxare, de quo jam ex-

cusatio in Epithalamio extat: & quod minus