in illo, aliquod in Amphitheatro reperit sup-
plementum. Dignissimæ quidem castrorũ acies
ordinatæ, ut in earum commendatione integra
volumina pangerentur. In quo CarmelitanaDe Carme-|litana fa-|milia.
familia habet unde valde possit, sobriè tamen
gloriari, cujus unus filius, Venerabilis P. Fr.
Dominicus à Iesu Maria, talem ac tantum
meruit Encomiastem, qui elegantia summa, &
libro molis non exiguæ, vitam est ejus dignis
cum parergis Religionis Sanctæ complexus:
Illustrissimus inquam D. Ioannes Caramuel,
qui curas inter sublimes docendi mundum,
temperato jam spiritu, & se hinc inde acriter
impetitum defendendi, laborem illum, qui
adeò videbatur peregrinus, assumpsit. Ipsum
siquidem tantoperè odor religiosæ illius insti-
tutionis attraxit, ut in eo non solùm sequelam
jucundam & amaverit, & fuerit deprecatus
dicens: Trahe me: in odorem curremus &c. Cant.Cant. 1. v. 3.
1. v. 3. Sed per otium ipse voluerit, dum li-
brum conscriberet, & sic præclara gesta revol-
veret, usque ad summas delicias delectari. Bo-
no quidem pollebat gustu Sanctus Elias Car-
meli habitatione jucundissima recreatus: &
bono etiam proculdubio pollent, qui decore
Carmeli se refovent, de quo Isaiæ 35. v. 2.
Gloria Libani data est ei, decor Carmeli &c. Ec-Isai. 35. v. 2
clesiæ inquam datus decor, qui à Carmelitana
familia venit. In quo & negotium Virginis
agitur, de quo & dictum n. 33. & seqq. Neque
enim de mole illa terrea quantumvis amæna
& fertili sermo esse potest, in barbarorum ja-
cente potestate: unde ad sensum est sublimio-
rem adsciscendum, & satis ille commodus, si de
Carmelitanis alumnis accipiatur. Verissimè
enim Religiosis eorum cœtibus Ecclesia deco-
ratur.
223. Et Dom. quidem Caramuel Discal-Laudata|illius san-|ctitas.
ceatum sibi celebrandum adlegit: nec tamen
proptereà existimandum ad solos Teresianos
Carmeliticam transvolasse sanctitatem, cùm
in primigenio florere etiam instituto videatur.
Unde nostris diebus S. Andream Corvinum, &
S. Mariam Magdalenam de Pazzis, Catalogo
vidimus Sanctorum adscriptos, & alijs etiam
additos celeberrimæ in Ecclesia probitatis.
Quod autem ad sapientiam attinet, sunt etiamCommen-|dati Scrip-|tores.
ex Carmelitis complures & clarissimi Scripto-
res, qui videri possunt apud Sixtum Senensem
Libro 4. Bibliothecæ, & apud P. Possevinum tri-
bus in Tomis eruditißimi Apparatus. Sed sunt
prætereà alij noviores, inter celebriores jure
optimo referendi. An non talis Mag. Joannes
Baptista Lezana moralis Theologiæ jubar? An
non Mag. Franciscus Bonæ Spei, Scholasticæ?
An non etiam Mysticæ, exegeticæ, & Con-
cionalis Mag. Joannes da Sylveira? Ut sua
etiam sit laus Salmanticensibus, & Complu-
tensibus suomet lumine manifestis. Quomodo
enim sublimi adeò in monte fundati latere<-P>@@
<-P>possint? Aut quomodo Deipara primogeni-
tos filios non studeat continuatis cæli dotibus
promovere? Illius est vox: In vijs justitiæ am-Et dotes à|Virgine.
bulo, in medio semitarum judicij, ut ditem dili-
gentes me, & thesauros eorum repleam. Proverb.Prov. 8.|v. 20.
8. v. 20. & justitiæ quidem ac judicij æquitas
postulat, ut erga filios copiosior sit, & conti-
nuata largitio: filios inquam quadam primo-
genituræ prærogativa sine aliorum injuria
præferendos. Quos oro ut sint brevi hac, sed
sincera commemoratione contenti. Et de Cle-De Clerica-|libus Ordi-|nibus.
ricalibus quidem Ordinibus dictum nihil, cùm
possent multa, quia, & si liberet, non licuit
urgentioribus impedito. Et modò unius ex
præcipuis commemoratione subjuncta, inde
poterunt alij quod sibi benè visum fuerit, simi-
litudinis conscij, me annuente & plaudente in
suam gloriam derivare. Pro quo audiendus
P. Fr. Illuminatus Moronus in Responsis mora-P. Moro-|nus.
libus, Respo. 86. n. 6. ubi, circa casum loquens
de quo ibi, sic habet: & ita practicatur in Illu-
strißima Religione PP. Theatinorum, quæ multis
doctißimis viris decoratur. Sic ille, & ego, qui-
bus & tacentibus, mundus loqueretur Univer-
sus. Videndus etiam præfatus Scriptor Responso
89. nu. 27.
§. X.
Pro Societate IESV & illius Elogio
à Num. 916.
224. NVm. 917. col. 2. Ausim pro Cursim.Hæretico-|rum ruina|ex ardore|libidinis.
Ibidem Ntus pro Natus. col. 3. Can-
dentibus pro Cadentibus. Ubi juxta rei verita-
tem stare utrumque potest. De hæreticis siqui-
dem erat sermo, qui in Septentriore Luthero
duce & auspice, tamquàm stellæ draconis cir-
cumvolutæ caudæ ceciderunt. Et quidem
quia candentes, ardore inquam effrænatæ li-
bidinis, pro quo ille egregius magister, qui &
diabolica æmulatione cœpit facere & docere,
virgine Deo Sacrata ducta inferales nuptias,
cujus & illa dogmata, veneris usum non mi-
nùs necessarium quàm victum; & quòd si
uxor non annuat, subintret famula. Et quales
ex hac schola discipuli prodituri? Quid An-
glia? & cui non nota Henrici Octavi decan-
tatissima turpitudo? & super candentes car-
bones istos nova Ecclesia fundata, quam illi
clamitant reformatam. Cùm tamen Christus
suam & unicam & veram super petram dixe-
rit esse fundandam: petram, inquam, continen-
tiæ exactissima observantia frigescentem, cu-
jus & posset esse magister dicens: Vt per hæcEcclesia su-|per conti-|nentiam|ædificata|Petri. Et|qualem in|suis exigat.|D. Ignatius.
efficiamini divinæ consortes naturæ, fugientes ejus,
quæ in mundo est, concupiscentiæ corruptionem 2.
Pet. 1. v. 4. Ubi Societatis filij speciatim ad-
moniti, quos Deus, ut Ecclesia clamat, teterri-
mo monstro Luthero, & alijs farinæ ejusdem,
singulari providentia opposuit; quos & prop-
tereà sanctissimus Fundator corpore & mente
Angelicam voluit puritatem imitari. Outinam
conservet Deus, quod operatus est in illis, sic
cum Vate Rege clamantibus Psal. 67. v. 29.Psal. 67.|29. & 31.
Confirma hoc Deus, quod operatus es in nobis.<-P>
@@0@
@@1@§. X. Circa IV. Part. Tituli, De Societ. IESV. 77
<-P>Ubi & quod sequitur attendendum: Increpa fe-
ras arũdinis, congregatio taurorum in vaccis popu-
lorum, v. 31. Ubi Genebrardus lascivientes, sa-
laces, dissolutos more vitulorum. His ergo cùm
opponantur illi, quos orantes vates inducit, &
quibuscum ille orat, eximia est accuranda
custodia puritatis, qualem in Societate & gra-
tulamur, & exoptamus, & corditus deprecamur;
non enim nisi cælesti rore candens potest fri-
gefieri caro, & Angelicam puritatem æmula-
ri. Hinc Angelum supra petram sedentem vi-
derunt mulieres sanctæ resurrectionis die, & ac-Angeli su-|per petram|sedentis my-|sterium.|Matth. 28.|v 2.|Marci 16.|v-2.|Iob. 28. v. 2.
cedens revolvit lapidem, & sedebat super eum.
Matth. 28. & quo hoc tempore? Valdè manè.
Marci. 16. Quando videlicet lapis perfusus ro-
re: nam & circa lapides etiam adhibenda cura,
siquidem, & lapis solutus colore in æs ertitur.
Job 28. v. 2. & duros ad talia solet libidinis
ardor reddere dissolutos. Est ergo lapidum cum
Angelis jucunda cognatio, sed si illi præ con-
tinentia frigidi, & rore cæli perfusi.
225. Num. 921. col. 2. Terram pro æternam.
Quàm hoc in hominibusmutationis genus fre-Error exi-|tialis terre-|na pro æter-|nis ample-|cti.
quens, ut æternorum loco terram & terrena, er-
rore lamentabili, complectuntur? Dilectus meus
mihi, & ego illi, qui pascitur inter lilia. Cant. 2. v.
16. Circa hunc locum discursus versabatur.Cant. 2.|v. 16.
Et ex eo fit planum cælestem sponsum sic no-
stri amatorem fidelem, ut totum se nobis im-
pendat, affectum nostrum à terra & terrenis
abstractum velle, ut dicere quisque cum Spon-
sa velit: & ego illi, & quis ille? Audiatur Apo-
stolus quidquid desiderari posset in hac parte
complectens dum sic ait: Primus homo de ter-1. Cor. 15.|v. 47. 48.|& 49.
ra, terrenus: secundus homo de cælo, cælestis. Qua-
lis terrenus, tales & terreni: & qualis cælestis, ta-
les & cælestes. Igitur, sicut portavimus imaginemChristus|quia cæle-|stis, terreno-|rum abje-|ctione te-|nendus.
terreni, portemus & imaginem cælestis. 1. Cor.
15. v. 47. 48. & 49. Ubi cælestia pro æternis
constitui certissimum est, quia & talis secun-
dus Adam, juxta eumdem: Jesus Christus
heri, & hodie: ipse & in sæcula. Hebr. 13. v. 8.
Qui ergo futurus Christi, & futurus Christo,Hebr. 13.|v. 8.
terrenum debet vitare contagium, quia cum
cælesti res agitur, & eatenus ad æterna prope-
randum. Et quidem Sponsus cùm cælestis es-
set, pro nobis non solùm terram assumpsit, sed
& terra factus est, quia factus homo, cui di-
ctum suo ob Opifice: Donec revertaris in ter-
ram, de qua sumptus es: quia pulvis es, & in pul-
verem reverteris. Gen. 3. v. 19. Sed ita factusGen. 3.|v. 19.
terra, ut eam redderet sua assumptione cæle-
stem, dotibus cælestibus exornatam. Unde &
dicere Apostolus meritò potuit: Secundus homo
de cælo, cælestis.
226. Et tales voluit & vult Societatis suæGenius ille|Societatis|IESV.
filios sanctissimus Parens, dum propter mini-
steria adeò gloriosa, & Ecclesiæ utilia omne
terrenum compendium exclusit, neque hono-
ris gradus cum privilegijs ad corporalia com-
moda spectantibus ulla ratione permisit. Vt
sic dicere quilibet cum Sponsa queat: Dilectus
meus mihi, & ego illi. Vbi & quod additur huic
mysterio deservit: Qui pascitur inter lilia. Hoc
enim considerationem nostram pulsat; ut re-
cordemur iterùm liliorum, quæ divinum En-
comiastem meruerunt, dum sic Matth. 6. v. 28.<-P>@@Matth. 6.|v. 28.
<-P>Considerate lilia agri quomodo crescunt: non labo-Lilia abje-|ctionis dictæ|simulacra.
rant, neque nent &c. Sunt ergo lilia animi à
terrenis eximij, & Dei paternæ providentiæ
concrediti pulcherrima simulacra, inter hos
enim nobiles spiritus pascitur Christus: hæc
enim est eorum felicitas, & cura reciproca, ut
sicut ipsi solicitudinem circa terrena depellunt,
ut possint dicere: Ego illi, ita & pariter: Dile-
ctus meus mihi. Quo nihil potest cogitari fe-
licius: cùm & dicere pariter possit: VeneruntSapient. 7.|v. 11.
mihi omnia bona pariter cum illa. Sap. 7. v. 11.
Cum illa inquam æterna Sapientia, & æterna
Sapientia Christus est. Quod si de humana in-
terpretari libeat, potest Societatis alumnus id-
ipsum pronuntiare, qui Sapientiæ immoratur
officijs, nullo terreno commodo reportato, ut-
pote qui omnia bona aliàs desiderabilia, sola
habita, & ritè dispensata sapientia possideat,
& sit illa suimetipsius & pretium & præmium
non terrena, aut animalis à Divo Jacobo Maje-
state Apostolica condemnata. Iacob. 3. v. 16.
Vbi non est animus, ut aliàs dictum, honestasCur alibi|fragilitati|naturæ con-|niveatur.
alibi consuetudines vigentes suggillare: visum
est enim prudentibus legislatoribus pro majori,
quod spectabant, bono, suis attentis institutis,
fragilitati naturæ aliquo modo connivere. Sæ-
pè turbæ secutæ Christum, & tamen bis tan-
tùm mitaculosa sunt panum & piscium multi-
plicatione refectæ. Quid ibi caussæ? quia tunc
Dominus, pro occasione & tempore illud op-
portunum subsidium, ut libentiùs deinde con-Marci 6.|v 34.
currerent, misericorditer arbitratus. Misertus
est super eos, quia erant sicut oves non habentes pa-
storem, Marci 6. v. 34. Eorum ergo fragilitati
subsidio specialiter destitutæ impendendam
tunc & iterùm, & non aliàs judicavit. Quod
poterit qui voluerit circumstantijs perpensis
applicare.
227. Ibidem col. 3. errores duo. Timorem proEx duobus|erroribus|doctrinæ|compen-|dium pro|Societate.
Amorem. & Respondere pro Rependere, in D.
Bernardi auctoritate circa citatum locum
Cant. 2. v. 16. qui Societati accommodatus un-
de minùs benè mutatio amoris in timorem
cadit: siquidem Sanctissimus ejus Institutor nō
timore, sed amore potiùs voluit eamdẽ ample-
xos in progressu divini servitij gubernari: Sic
enim Parte 3. Constitutionũ. Cap. 1. §. 26. verbisConstitut.|P. 3. C 1.|§. 26.
illis: Omnes rectam haberi intentionem studeant
non solùm circa vitæ suæ statum, verùm etiam cir-
ca res omnes particulares, id semper in eis sincerè
spectantes ut serviant & placeant divinæ bonitati,
propter se ipsam, & propter charitatem, & eximia
beneficia, quibus prævenit nos, potiùs quàm ob ti-
morem pœnarum, vel spem præmiorum, (quamvis
hoc etiam juvari debeant) & crebrò admoneantur
ut in omnibus quærant Deum, exuentes se, quantùm
fieri potest, amore creaturarum, ut affectum uni-
versum in carum Creatorem conferant, eum in om-
nibus creaturis amando, & omnes in eo, juxta san-
ctißimam ac divinam ipsius voluntatem. Hæc il-
le: quibus nihil dici opportunius potuit ad vim
sententiæ explicandam, quam sumus cum
Sponsa prosecuti, Dilectus meus mihi. En illius
charitatem, & eximia beneficia, quibus nos
Creator, Redemptorq́ue prævenit. Totum se
ipsum impendit: debet ergo propter se ipsum
amari: debet & propter beneficiorum eximiam<-P>
@@0@
@@1@78 Recognitio V. Epithalamij Christi.
<-P>collationem. Abstrahendus ergo ideò mone-
mur affectus, quantùm fieri potest, à creatu-
ris, & in illo collocandus. Hinc, & ego illi. Ego
inquam, non mei aliquid, & ita quantùm fie-
ri poterit, nihil creaturis attrahentibus reser-
vandum, sed quasi ex æquo amorem gerere, quod
à D. Bernardo dicebatur. Ad quod equidem
Societatis legitimus filius debet contendere,
quia per timorem nulla stare potest æqualitas,
cùm amori amor, non timor debeatur.
228. Quamvis hoc etiam juvari debeant. UbiTimor qua-|liter adhi-|bendus.
de servili, laudabili tamen, timore, sermo est.
Cùm enim & servi simus, mirum non est si
proprius talis timor, ut amoris adminiculum,
exigatur. Capite nobis vulpes parvulas, quæ demo-Cant. 2.|v. 15.
liuntur vineas: nam vinea nostra floruit. Sic im-
mediatè præcesserat. v. 15. Vbi timoris, à quo
incipiendum, incitamentum exhibetur. Et si
quis in statu gratiæ sit, & vinea floreat, timen-
dum tamen à vulpibus, cujus tanta esse astutia
potest, ut vineam demoliantur, ut animam à
statu gratiæ infelicissimè, & fortè irrevocabili
fortuna deturbent. Divus Gregorius Nyssenus
pro illustrando præfato loco, & declarandis
vulpibus, illud gravissimum D. Pauli commo-
nitorium adducit ex Ephes. 6. v. 10. & seqq. ubiEphes. 6. v.|10. & seqq.
armatos omni armorum spiritualium genere
fideles cupit: Quoniam non est nobis colluctatio
adversus carnem, & sanguinem, sed adversus prin-
cipes & potestates, adversus mundi rectores tene-
brarum harum &c. Et quis ad hæc non timeat?
Ideò de timore sic præmiserat: Servi obediteVers. 5.
dominis carnalibus cum timore & tremore, in sim-
plicitate cordis vestri, sicut Christo. v. 5. Christo
ergo in timore & tremore serviendum, & quis
non timeat, cùm armatas contra se inferni vi-
deat potestates? Hoc ergo est, quod Sponsæ
dicitur, cùm de capiendis vulpibus præceptum
intimatur. Ut timeat quidem, sed non ut in ti-
more persistat, sed ut in eo ipso DeibeneficiumD. Greg.|Nyssen.
agnoscat. Pro quo citatus Doctor sanctus au-
diendus, sic enim ille in citatum locum post
alia, quibus in Scriptura sacra significatam dia-
boli potentiam demonstravit. Hic ergo talis &
tantus Imperator legionum dæmonum, quemadmo-
dum à vera & sola potestate nominatur parva vul-
pes, & omnes qui eum circumstant, & universus,
qui est sub ejus potestate exercitus, omnes ex æquo
despectui habiti nominantur vulpeculæ ab eo, qui
incitat venatores ad eos venandos. Si autem fortè
fuerint Angelicæ potestates &c. Iuxta quæ quan-
do timoris proponuntur ingentia motiva, dæ-
monum ante oculos potestate prolata, Ange-
lorum pariter subsidia proferuntur, qui vul-
pium prædictarum solertissimi venatores: ut
amor inde sic providi animarum custodis ex-
citetur. Sic & Apostolus cùm timorem & tre-
morem præmisisset, subdidit: In simplicitate
cordis vestri. Quod ad amorem spectat, quia ad
sinceram intentionem, ut à D. Ignatio su-
periùs illustratum. Utinam & illum nos, non
degeneres filij, dicto obsequentes illustramus.A SS. Cos-|ma & Da-|miano felix|omen.
Sic oro; & obsecro ex animo, hoc ipso funda-
tę Societatis Anniversario die, centum jam tri-
ginta & sex elapsis annis ut inter antiquos
possit Ordines numerari, Divis Cosma & Da-
miano fortunatis auspicibus, & benè Arabibus,<-P>@@
<-P>cùm sit notissimum Provinciam nullam, præ-
ter Arabiam, felicem nuncupatam, quidquidVirgil. 4.|Georg.
visum magno Poëtæ fuerit, cui
Gens fortunata Canopi.
§. XI.
Discursus doctrinalis ex occursu errorum.
229. NVm. 928. col. 3. in Virgiliano versuCirca Vir-|gilianum|versum, de|ignea ani-|mæ natura.
fœdus lapsus: cum enim sic ille:
Igneus est ollis vigor, & cælestis origo.
Vigoris loco ignis: unde nec sensus poterat,
nec carminis legitima structura constare. Ubi
quidem quod ad rem ipsam attinet, error ma-
jor, cùm juxta doctos Interpretes, rationalem
animam igneam esse Maro censeat, addit
P. Cerda, etiam aëream, quia ex igne & aëre
conflatam, unde & cælestem dictam, sicut ex
terra & aqua corpus. Sed quod ad aërem spe-
ctat bono suo discursu elicit doctus Pater, cùm
ex Virgiliano textu nihil appareat tale, unde
& P. Pontanus solius ignis meminit, quem so-P. Cerdæ|sententia|circa sen-|sum.
lum in Vate recognovit. Vult autem etiam ille
priorem carminis partem per se stare, neque
illius sensum à subsequente pendere. Itaque
illud:
Igneus est ollis vigor.
Conditionem animarum indicat, & ollis non
esse cum seminibus construendum, cum dici-
tur:
Et cælestis origo Seminibus.
Cum sensus sit seminibus cælestem originem
adscribendam, quæ in animabus hominum præ
alijs excellit. Neque enim semen dici solet id,
quod virtute seminis procreatur. Ad quod qui-Non ad-|mittitur.
dem facilè responderi posset. ut stet congrua
locutio convenientius dicendum illud ollis non
designare animas, sed semina, cùm nihil cogat
aliter arbitrari. Mundum esse animatum indi-
caverat ille, cùm illius præcipuis partibus me-
moratis subjunxit:
Spiritus intus alit, totamque infusa per artus
Mens agitat molem, & magno se corpore miscet.
Quod P. Cerda ad pium trahit intellectum de
existentia Dei in illis. Sive autem hoc, sive
illo sit loquendum modo, apud eumdem sic
statim:
Vnde hominum, pecudumque genus, vitæque vo-
lantum.
Et quæ marmoreo fert monstra sub æquore pon-
tus.
Ad hæc ita Igneus est Ollis &c. Ex quibus con-Quæ Poete|mens.
spicuum habetur illud ad animas hominum
non esse tantùm referendum, sed ad illos, pe-
cudes, vitasq; volantum &c. Ut etiam in illis vi-
gor igneus sit, si non ita cum seminibus
congrua constructio videatur. Quòd autem
Dostları ilə paylaş: |