Avctarii indici tomus quartus
Yüklə 19,02 Mb.
|
|
veniantur, alia est profecto hymni definitio stabilienda, ut sit Canticum sacrum metro constans. Metrum autem ut esset juxta recep- tas Poëseos leges curatum est ab Urbano VIII. & diligenter executioni mandatum, licet Ec- clesiæ aliquæ, uti Limana nostra, usum adhuc retineat antiquum, Pontificia generali permis- sione, ex qua etiam habitum ut in hymnis pro Corporis Christi Festo nihil varietur, qui ex- tra leges metricas Latinis proprias proce- dunt, licet qui pro Laudibus magis ad illas accedat. In quo & mysterij respectus habi- tus, & D. Thomæ honorificentia reservata: quia aut penitus removendi ab officijs sacris, aut notabiliter immutandi: quod quidem in S. Doctoris aliquale dedecus redundabat. Re- lictus etiam sine mutatione aliqua hymnus Ave maris stella, in quo vix metricum quid- quam: neque ad metricas reduci leges pote- rat, nisi variatione tali, ut alter penitus appare- ret, ut si ita diceretur: Alma & Dei puerpera, Decora semper Virginis, Cæliq́ue porta prospera. @@0@ @@1@ Ex ore sumens cælitùs, In pace nos corrobora, Hevæ reverso nomine. Dissolve reis vincula, Cœcis refunde lumina, Monstra malorum pellito, Fausta bonorum poscito. Ostende te esse in matribus Per te preces & audiat, Qui pro salutis munere Ex ventre natus est tuo. Virgo inter omnes unica, Præ ceteris mitissima, Nos jam solutos crimine Castis recense & mitibus. Vitam redona limpidam Parans iter tutissimum, Ut clara Jesu visio Nos reddat & lætissimos. Sit laus Deo jugis Patri, Christo decusq́ue amplissimum, Sancto simul Paraclyto, Uno trium cum jubilo. Sic Nos, & melius alij, sed quidem nihil ita lenocinatur affectui, ut sincera illa & inela- borata textura, digna D. Bernardi spiritu, qui illius auctor fuisse censetur: id quod citatus P. Valentianus ut certum videtur statuere; cùm revera non ita sit, unde P. Balinghem in
ait ita arbitrari, unde & sub judice lis est, in qua si Nobis judicij aliquid deferatur, in fa- vorem melliflui Doctoris sententiam profere- mus. objici potest Canticum Ecclesiasticum Alma Redemptoris mater habere omne id, quod in illa expressum, & superiùs declaratum: est enim laus sacra metro alligata, exametro scilicet, & legitimè decurrente: cùm tamen non Hym- nus, sed Antiphona compelletur. Ad quod re- sponderi potest esse quidem Hymnum, sed ab Ecclesia non Hymni more, sed Antiphonæ decantari: quemadmodum in officio Virgi- nis de Monte Carmelo ponitur ad Magnificat in secundis Vesperis. Dici etiam potest genus illud carminis non esse sacris officijs idoneum: & tale ut commodè pro Hymnis possit usur- pari. Et ita cùm in definitione dicitur debere metro constare, intelligendum est de metro Ecclesiastico usui percommodo. Sunt quidem recepti versus Sapphici, & Asclepiadæi in of- ficijs Martyrum, Angelorum Custodum, Vir- ginum, Confessorum, S. Joseph, S. Hermene- gildi, S. Martinæ, sed Exametris constantes Hymni hucusque non visi, pro quo & deside- rantur antiquitatis exempla: quibus non ob- stantibus, in novo usu inconveniens nullum, fine immutatione veteris, pro sanctis ad no- vam celebritatem admittendis: sic enim pro Divo Martyre Venantio novi Hymni propo- nentur. Divos alios erunt & quę celebrare con- tendant civitates, nec se patiantur à Canenti- bus superari, unde & constructio Hymnorum nova, & si placuerit metri novitas, Sacræ Ri-<-P>@@
ne nobilissimum inter Latinos & Græcos me- trum se penitus relegatum conqueratur. habetur Hymnus Angelicus, Gloria in Excelsis
compellatione, pro quo Gavantus Tomo 1. The- sauri sacrorum rituum, Parte 1. Tit. 8. n. 3. Neque ullus est ita sonora harmonia solitus decantari, & tamen metrum in illo nullum. Respondeo quemadmodum Canticum generica, & spe- ciali compellatione profertur, ita & in Hymno tale aliquid reperiri. Quidquid enim pro de- cātandis divinis laudibus institutum est, Hym- num appellari solitum, eo quòd Hymnus Græ- cè idem sit quòd laus. Ex quo & præoccupari objectio potest ex Hymno Te Deum Laudamus, sic enim compellatum invenimus: in Rubricis
3. Unde Gavantus in Alphabeto Hymnorum Sect. 5. Cap. 6. illum omittendum censuit. Et P. Guyetus in Heortologia Lib. 3. Cap. 5. ubi Hymni definitionem exhibet nostræ confor- mem, qui & videndus circa alia, elegans, eru- ditus, & maturi judicij Scriptor. nostrũ speciatim spectat institutum, Gavantus
esse vocem harmonicam ore, & non cum in- strumento prolatam, & ex Durando gratiarum actionem significare. Circa primum plura ha- bet lector, nu. 953. Quod verò de gratiarum actione dicitur, non est à Cantico nostro pe- nitus alienum, cùm sic ejus habeat finis: Me- & beneficij memoria, quæ pro gratitudine prior exigitur, & gratiarum resonant actio- nes. Ubi dicet forsan aliquis in Cantico ipso nihil pro gratiarum actione contineri, sed fu- turos tantummodò qui eas referant, nuntiari. Sed nullius est momenti illud, nam ut Canti- cum sit, gratiarum actiones prænuntiari satis superq́ue est: quis enim legem illam de præ- sentibus adeò inviolabilem tulit, ut ei stare pe- nitus debeamus? & quidem plus se gratum ostendit, qui alios ad nobile gratitudinis offi- cium invitat, quandoquidem non est suomet- ipsius obsequio contentus, sed pro eo plures expetit & convocat adjutores. Hinc Vates Rex Psal. 94. v. 1. Venite, exultemus Domino &c. Ubi quidem de laudando Deo agitur, & agendis gratijs: sequitur enim: Præoccupemus faciem ejus in confeßione. Confessio enim ad recogni- tionem beneficiorum spectat, de quibus & se- quitur v. 7. Quia ipse est Dominus Deus noster: in Ecclesiæ usu, cùm tamen Vulgata habeat, Nos autem populus pascuæ ejus, & oves manus ejus. Ubi quòd Oves manus Domini dicantur ij, quibuscum Vates loquitur, singulare valde beneficium illius pietatis est, quia Deus quasi
tũ sensu deducit Cardinalis Bellarminus. Vult ergo ille pro gratiarum agnitione comites ha- bere omnes, qui ovium nomine possunt in<-P> @@0@ @@1@ dus Titulus, Laus Cantici ipsi David. Est ergo Canticum laudatorium? & ipsi quidem Da- vid, ut sciamus id, de quo ibi, ad ipsum specia- liter pertinere. Audiatur ergo alibi sic locu- tus: Erravi sicut ovis, quæ perijt &c. Psal. 118. v. ult. Petit à bono se Pastore quæri. Quære ser-
cio tanto, quia scilicet ovis manus Domini, manu inquam propriæ, singulari videlicet pro- videntia, directa, fideles omnes & qui tunc erant, & qui noscerentur ab illis, carnalis aut spiritalis progeniens, gratiarum agendarum vult habere consortes. Omnes enim invitat, unde Ecclesia ejus utitur vocibus ad fidelis po- puli affectum in Dei laudes, & gratiarum actionem excitandum. Unde & illa Cardinalis Bellarmini animadversio observatione dignis- sima, dum circa oves manus sic ait: Ex quo in- telligimus debere populum Dei in Deo summo Pa- store fiduciam ponere, atque ad illum per orationem recurrere; quando pastor minus idoneus illis contin- git: ipse enim per Ezechielem Cap. 34. dicit: Ego pascam oves meas. Sic ille. Ex quibusdam erroribus fructus erudi- ditionis. pro Cantici augustißimi. Ubi de Can- tico Canticorum sermo: quod equidem au- gustissimum, quia præclarissimum, & in quo plura mysteria quàm verba. Neque insolitum illud, si præclarissimis & augustissimis detra- ctio inofficiosa contingat: si detrahantur lit- teræ, quod in earum Professoribus si eveniat, à bono nequit spiritu provenire. Si uti sapien- tes virgam censoriam assumunt, audiant Sa- pientiæ sublimioris Auctorem dum ait: Beni-
& quod sequitur timeat: & non liberabit male- dicum à labijs suis. Ibidem. Ubi notatione dig- nissimum documentum: quod cùm benignus spiritus sapientiæ sit, benignitatem tamen suum in maledicum non extendat, ut ipsum à labijs suis liberet, ab inimico inquam exitiali, pœ- nam, quam sibi ipsi molitur, avertens: ut qui benignum se erga alios exhibere refugit, mini- mè benignitatem supremi Sapientiæ Spiritus experiatur. Ubi & sequitur aliquid plusquàm pœna duri cujusque generis formidandum. Quoniam renum illius testis est Deus. Ibid. Vbi ex bono auctore tradit P. Cornelius moralem renum infirmitatem, carnalem scilicet volup- tatem, cujus origo in renibus, indicari. Super- biam enim in litterarum Professoribus solet Deus infirmitate hujusmodi castigare, gravio- rum permissione lapsuum, quod jampridem in mundi sapientibus à D. Paulo observatum, & divina elocutione perpensum, Romanis scribẽ- te, quibus omnes alij barbari: Et dicentes se esse sapientes, stulti facti sunt: ut contumelijs affi- ciant corpora sua in semetipsis. Rom. 1. v. 22. &<-P>@@ <-P>24. Honoremus ergo modesta censura Sa- pientes, ut benignus Sapientiæ Spiritus renes nostros & corda igne illo vitali exurat, quo & sapientes & casti pariter evadamus. duplicatum N non sit, ut in Dissertat. proœmiali. nu. 23. Sed ea ex parte nihil non probabile, nam utroque modo apud Scriptores occurrit. Et in Claudiano ipso ita extat, ut in loco præ- senti. Et carmen tale in ipso non ijs obscœni- tatibus plenum, quibus aliàs, unde & infame reputari potuit: sed pro personarum decentia temperatum; quod & sic factum similibus in nuptijs potest verosimiliter æstimari. Vnde & mysticis & castissimis, de quibus Epithala- mium nostrum, posse convenienter aptari di- ctum citato loco. Num. 953. Orpheus pro Or- Vbi quod ad rem attinet, utrumque verum: nam & Rahab salutasse hospites, quos ita li- beralibus officijs prosecuta est, quis dubitare queat? & intravit (Maria) in domum Zacha- miretur forsan quis, quare salutatæ ab Elisa- beth Virginis mentio nulla. Ad quod quidem responderi potest non factam mentionem salu- tatæ Virginis, quia de salutatione hujusmodi non poterat dubitari, factam verò de salutata Elisabetha Virgine, quia salutavit prior, ut ex hoc humilitatis ejus argumentum clarissi- mum habeamus; unde Divus Ambrosius in eum locum, Non solùm, inquit, venit, sed salu- tavit prior: Si prior: ergo Elisabeth resalutatio subsecuta. Vbi & pro pijssimo Virginis affectu est quod considerationem vellat & admoneat. Conceperat Elisabeth, quæ jam processerat in diebus suis, & ideò occultabat se. Lucæ 1. v. 24. præ verecundia inquam: ideò Virgo salutavit prior, ut præ verecundia apparere nolentem ad id officij gratanter excitaret. Pro quo D. Anto- ninus ultima Parte Summæ, Opusculo de B. Virgine (charitatis) exurgens MARIA abijt visitando Elisabeth, ut mutuis affatibus ad invicem consola- rentur, ut à verecundiæ pœna Elisabeth sublevaret: erubescebat enim, ut dicit Evangelista, se gravidam reperiri in senectute, & carnalibus actibus operam dedisse, & ideò occultabat se & confortata ex ver- bis B. Virginis, quæ priùs verecundaretur esse gra- vida, posteà in Domino gloriabatur se Prophetam edidisse. Sic ille. Ex quo apparet spiritus ille Virginis super meldulcis, Eccli. 24. v. 27. Sic ve- recundiam cognatæ felicissimè prævenientis, ut quæ & latere, & tacere decreverat, & co- piam faceret sui, & opportunè etiam loquere- tur. Sed hinc commodissimum aliud docu- mentum emergit. Elisabeth quia in senectute gravida, verecundatur Virginem alloqui, & in cōspectu tantę se sistere puritatis. Et tamen suo modo ex Spiritu sancto cōceperat, licet ex Viro, quia miraculosè ad conceptum adaptata. Quid ergo facere eos oporteat, qui salutare Virgi- nem Rosarij recitatione contendunt? An non verecundentur, si neque castis corpore, corde, & labijs coràm illa se sistant, & audeant sa- lutare? Sit hoc per occasionem dictum: &<-P> @@0@ @@1@ nedictionis tantæ elicere valeamus. inducta, pij, religiosi, & docti, qui Horas Canonicas pro munere Sacerdotali persolvens, ubi ad Canticum Virginis veniebat, collige- bat se, & socium ut adverteret verba illa esse Virginis, admonebat. Cui funis iste (instar illius à Rahab suspensi) purpureus, pignus salutis fuit, morte enim est felicissima con- summatus. Et tanti viri memoria extat in
Bartholomæus de Escobar, hoc etiam loco me- ritissimo compellandus, ut cum de Benedicta inter mulieres agitur, & ille in benedictione sit, qui jam ut arbitror, à multis retrò annis æternam est magnis debitam meritis consecu- tus. Et in eo quod ille, cum ad Virginis Can- ticum veniebat, dignissimus sanè imitatione præstabat, ipsa Virgo suo est exemplo visa præivisse. Pro quo & Divus Antoninus num. præcedenti citatus. §. 3. ita scribit: Intrans do- mum Zachariæ, & salutans Elisabeth, auditis ab ea laudibus suis, totum à Deo recognoscens, & ad montem contemplationis, & divinæ laudis ascen- dens, ait: Magnificat anima mea Dominum. Sic ille. Ex quo habemus & nos Canticum illud cæleste (Marianum equidem quod plus est) recitantes montem ascensuros, id est cogita- tionum terrenarum turba depulsa, elevaturos mentem, & attentos licet ad sacrum officium, circa illud futuros attentiores: quod quidem non sine singulari remuneratione futurum; ut dum consonamus Virgini, & ipsa se conso- nam in periculosissimo agone sit tandem red- ditura, magnificans clientes, servos, & de sua dignatione filios in Deo salutari suo, in Jesu inquam magnifico salutis æternæ largitore. Utinam & ego ex illis unus, licet omnium minimus. Dei non avida, & exsucca. Cùm esse debuisset Arida. Omissum Num. anteced. col. 2. Sic Maria, cum dici debuisset Hic, quod ad sen- sum non potuit non obesse. Ibidem in loco Isaiæ: Salvavit mihi brachium, de est Meum & sensui incommodat. Quod Adentißimũ pro Ar- dentißimum deprehendat quivis cit. n. 953. col. 3. Num. 954. col. 3. Exageret, pro Exaggeret. Num. 974. col. 3. Receptabiles pro Receptibiles. Ubi quod ad veritatem sententiæ, de qua ibi, stare mutatio potuit; nam & Receptabiles vox benè Latina est: & licet juxta omnimodam proprietatem receptabile frequentiam dicat à Verbo Recepto, id quidem non semper in usu, cùm pro Recipere accipiatur: Sententia est Ec- cli. 2. v. 5. Quoniam in igne probatur aurum & argentum: homines verò receptibiles in camino humiliationis. Ubi Arabicus & Syrus Pauperta- tem legunt: Tigurina Afflictionis: quod magis videtur accommodum, non enim Deus recep- tibiles suos solo igne paupertatis exercet, ut est compertum, sed Vulgata lectio vim habet specialem, quia nullus ardentior ignis, aut fla- grantior fornax, quàm humiliatio. Sicut enim in Christo humiliatio pro extremo formæ Dei contraposito ab Apostolo conclamata fuit<-P>@@ <-P>Philip. 2. v. 6. & 8. Qui cùm in forma Dei esset Humiliavit semetipsum. ita & in hominibus suo modo philosophandum: quando à sua forma illi ad exinanitionem humiliationis labore, Deo sic disponente, rediguntur. Licet enim omnes in afflictione fideles inventi, in pretio sint Deo ipsos probanti, ij tamen qui in ca- mino humiliationis, vel, ut habet D. Ambro- sius in Psal. 118. Octon. 19. in fornace humili- tatis pretiosissimi reputantur: id quod verbum Receptibiles indicat: quod quidem inusitatum Latinis est, ut observat P. Bonartius, qui & Regula 4. Isagogica idem prænotarat dicens si- gnificari acceptos & gratos Deo. Ex eo autem quod cum argento & auro instituatur compa- ratio, satis compertum habetur id, quod de pretio dictum, cum sint omnium pretiosissima metalla.
omnia complectitur, quæ æstimationem pos- sunt in divitiarum cælestium genere concilia- re. Sic enim ille: Receptibiles, hoc est, accepti & grati Deo; digni qui à Deo in amicos, familia- res, & filios recipiantur & adoptentur ut sint ejus electi, & heredes regni cælestis. Sic illustris In- terpres. Et quid his majus dici aut cogitari po- tuit? Sententiam Christi pro humilium exal- tatione pernovimus: Qui se humiliat, exaltabi- tur. Lucæ 14. v. 11. Sed eorum, qui in cami- no humiliationis, aut fornace humilitatis à Deo probati, sunt inventi ipsius acceptatione condigni, exaltatio sublimioris excellentiæ est, cùm & amici, & familiares, & filij Dei, qui- bus prærogativis non potest non gloriæ ineffa- Yüklə 19,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|