Avctarii indici tomus quartus
Yüklə 19,02 Mb.
|
|
litum ad sacra templa se transtulit? Ubi quòd amica dicitur, proxima est D. Ambrosio, Libro de Isaac Cap. 4. Dicamus ergo bonum proxi- mum sponsum erga illam leges amoris legiti- mi exercere, & ita eam diligere sicut se ipsum
permittere solùm, sed animitus accurare. scilicet illi omnia perspecta sint, sicut facies sponsę pariter cum illis. Sed quidem sensus non est ita expeditè propositus, & ideò suo legiti- mæ orationis cursui restituendus. Licet, ut reor, vix aliquis sit futurus, qui in cursu le- ctionis hæserit, cùm res ipsa satis constet, & neque solœcismus, neque barbarismus, aut orthographiæ scandalum interveniat. Et cùm de facie sponsæ sermo sit, & sponsa sit D. Te- resia, de cujus virtutum omnium perfectione agitur, Ecclesiæ testimonio, nævus est omnis, macula, ruga, & quidquid est hujusmodi à fa- cie illa penitus arceatur, in qua omnis perfectio resplendet, cùm votum ediderit faciendi sem- per, quod perfectius judicaret. Celebre illud apud Apostolum Ecclesiæ elogium: Christus v. 25. & seqq. Ubi de gloriosa Ecclesia vide- tur locutus, de cælesti inquam, quæ maculo- sum nihil admittit. Non intrabit in eam aliquod coinquinatum. Apocal. 21. v. 27 Nihil etiam de veteri utilitate, ut loquitur D. Leo Sermone 1. de Nativitat. & ita neque ruga. Quod autem neque aliquid hujusmodi ad imperfectionem spectat. Videamus jam D. Teresiæ singularem gloriam, in qua gloriæ ipsius dotes refulserunt, arduo illo de curanda in omnibus perfectione voto nuncupato. Et ad hoc posse cum divina gratia conatum fidelium extendi sibi habuit D. Joannes Chrysostomus persuasum ita scri- bens Homil. 20. in citatam Epistolam: & nos itaque pulchritudinem istam inquiramus, & pote- rimus eam nobis comparare. Sic ille. Poterimus ergo; sed quot erunt tantam felicitatem adepti? Erunt equidem aliqui, erunt multi. Sed qui voto ad talis gloriæ culmen contenderint nos nescimus. Unam scimus D. Teresiam, femineæ virtutis opus, sed plusquam virili fortitudine,<-P> @@0@ @@1@ Christus sicut dilexit Ecclesiam, nam & ipsa Ecclesiæ portio, neque enim Ecclesię concep- tus est aliquis mentali abstractione formatus, sed singularium ad unum finem ordinata con- geries, in quibus Christi Redemptoris inten- tum adimpletur. Unde & fidelium quivis dice- re potest: Christus dilexit me, & tradidit seipsum pro me, ut me sanctificaret, mundans me lavacro aquæ in verbo vitæ, ut exhiberet ipse sibi gloriosam Ecclesiam meo ex capite, non habentem maculam &c. Et hæc est D. Joannis Chrysostomi mens, ut adducta ipsius verba manife- stant.
pro Quoniam in verbis Psalmi. Vix pro Vir. & Exigitur pro Erigitur. Si jungantur, orationem inchoatam conficient: Quomodo vix exigitur. Sicut & correctiones. Quoniam vir erigitur. Et possunt doctrinali instituto deservire. Cùm enim dicat Apostolus 2. Cor. 4. v. 17. de præ- mio loquens gloriæ supra modum in sublimitate, & æternum gloriæ pondus esse, meritò sciscitari cum admiratione possumus: Quomodo vix exigi- tur quidquam quod cum illo habeat aliqualem proportionem? de quo idem: Momentaneum hoc & leve nostræ tribulationis. Unde factum nonnullos Theologos in eo condignitatem me- riti non posse intervenire judicasse, nisi quate- nus Deus opera nostra supra eorum meritum acceptarit. Id quod etiam ab Apostolo indica- tum Rom. 8. v. 18. verbis illis: Existimo enim quòd non sunt condignæ paßiones hujus temporis ad futuram gloriam, quæ revelabitur in nobis. Neo sunt illi aut pauci, aut contemnendæ auctori- tatis, ut videri potest apud P. Suarez Tomo 3.
ille, & plures alij negent in sensu, quem Au- ctores hujusmodi amplectuntur, quem neque nos verum reputamus: res tamen incerta est, & semper locus admirationi relinquitur, sicut & pro redditione gratiarum ingens motivum, cùm quidquid est valoris in operibus nostris momentaneis & levibus, per Dei misericor- dissimum beneplacitum habeamus. Hoc ip- sum momentaneum & leve scriptionis hujus opus supra modum in sublimitate, æternum gloriæ pondus potest operari. Sit ita utinam in hoc & alijs. Quærenti ergo: Quomodo vix
taneum illud & leve dignum reddit, & ita con- venientem inducit proportionem, quam debe- mus Christo, quia gratia & veritas per IESVM Christum facta est. Joan. 1. v. 17. Etiam si mo- mentaneum & leve ipse nobis contulisset do- num, æternam profectò gratitudinem mere- retur, dantis digna æstimatione perspecta. Quid ergo de excellentissima & æterna dicen- dum largitione, quam momentis singulis pos- sumus experiri? Sic ergo manus illius tornatiles,
lorem hyacinthus refert, quia cælestis sponsus facilè gloriam cælestem impertit manibus tor- natilibus, quod ob celeritatem operum ejus dictum, quatenus quod tornatile sit, velocis- sima fit operatione, ut ab Eucherio dictum Lib. 3. in Lib. Regum, cujus & illud: Per opera<-P>@@ <-P>quæ fecit, nostros ad quærenda cælestia erigit sen- sus. Quoniam vir erigitur, ad condemnationem su- perbiæ & ambitionis referri potest, si recorde- mur Core & seditionis sociorum contra Moy- sen & Aaron, ad quos ille: Multùm erigimini filij Levi. Numer. 16. v. 7. Potest ergo horren- dus ille successus ritu Emblematis depingi cum hoc lemmate: Quoniam erigitur vir. Ni- hil enim neque in divinis, neque in humanis litteris tale extat punitæ à Deo superbæ am- bitionis argumentum. Et scimus quidem in- gentia eo in genere patrata crimina, nec ta- men quid simile pro punitione unquam acci- disse. Solam Drahomiram S. Venceslai Bohe- miæ Ducis matrem terræ hiatu absorptam le- gimus, quæ Boleslao filio auctor fuit, ut san- ctissimum fratrem interficeret, insana illa mu- lieribus innata regnandi cupidine. Quod qui- dem solus immane fuit; cui patratum in Moy- sen & Aaron videtur Dominus coæquasse. Adeò est apud Deum odiosa & execrabilis ambitio, quando in ejus studiosa malignitas resultat amicos. Et Core quidem in crimine socij cũ eo à terra absorpti: in Drahomira au- tem non ita à divina justitia peractum; inter- fectores enim alij in furorem versi se in præ- ceps dederunt, alij proprijs se ensibus trucida- runt. Ex illis autem præcipuus Boleslaus fra- ter, qui à matre ad scelus vigilantiore excita- tus eum in templo invadit, ac primo ab ictu suo frustratus, ense sibi de manibus ob inspe- ratum stuporem elapso, mox redeunte animo & furore, quem sceleris participes clientuli ex- tingui non patiebantur, ictum repetit, ac faci- lè inermem fratrem, patienterq́ue plagam ex- cipientem interficit. Ut est apud Surium Tomo 5. die 28. Septemb. & alios. Nec tamen adeò impium fratricidam, sui sæculi Cainum aut de- voravit terra, aut supplicio alio prodigiali affectum scimus, sed regnare permissum ty- ranni ritu, unde sævus cognomine dictus, ut ipsi pro supplicio infamia fuerit, quæ & majus & gravius solet esse Principibus, gravioribus alijs æternitati jam jam imminenti reservatis. In Drahomira autem non unum illud tantùm parricidalis ambitionisscelus, sed & horrendum aliud perpetratum, Ludemillam enim S. Ven- ceslai aviam, sanctissimam feminam interfecit. Illam ergo, quam pati jam non poterat terra, insperatò dehiscens apprehendit, compressura dehinc, & condigno affectura supplicio, ut quæ matrem crudelem egerat, matrem aliàs communem terram novercam crudelissimam, sed Dei justissimi vindicis, obsequentem mi- nistram pateretur. In his ergo divina est pro- videntia suspicienda, & humili veneratione mactanda, quæ circa scelerum immanium supplicia non unam servat aut normam, aut stylum. Circa Core autem & socios pariter à matre etiam communi devoratos, expenden- dum illud: Multùm erigimini filij Levi. Illi ergo per superbiam nimiùm quantùm se erigentes, matrem non agnoscere videbantur, terram inquam, pro qua S. Job: Nudus eggressus sum @@0@ @@1@ munis est sensus Interpretum; pro quo Eccli. 40. vers. 1. Vsque in diem sepulturæ in matrem om- Et eruditio P. Gasparis Sancij. Qui nimis au- tem per superbiam eriguntur, eam non viden- tur matrem agnoscere, quibus Siracides obli- vionem istam exprobans notum illud objectat:
dicat: Quomodo matrem nō agnoscis, si autem agnoscis, unde tibi superbia? Non ergo agno- scentes matrem meritò illa nec filios agnoscit, & ita uti alienos absorbet, comprimit, & sinu durissimo exceptos torquet, carcer, æternum- q́ue ergastulum, futura. O superbię supra quàm dici potest exitum infelicem! O ambitionis du- rissimum Colophonem!
Error sine sensu aliquo, quia Pravaris Latina vox non est, licet existimare aliquis possit dari verbum Pravo, cujus sit compositum Depravo; quod tamen non ita est: neque enim omnia verba, quæ compositionem sonant, à simplicibus veniunt, cùm id sæpè ratione no- minum accidat, ut Demento, Derivo, Debilito, Decumino, Decapulo, Prædor, Prælumbo, Premior Reciproco, Remigo, & alia in Lexicis reperienda. Pro quo hæc satis. Num. 54. col. 3. sic extat: Propria sibi pugnare videntur veritate. Corrige, Pro ipsa licet sensus non absurdus stare posset; insinuatur tamen posse & veritatem impro- priam inveniri: quod revera ita est, dum veri- tas ab eo profertur, ad quem ejus prolatio mi- nimè pertinebat. Ab amicis sancti Job multa dicta, quæ non solùm vera, sed quasi prophe- tica sunt à magnis Interpretibus reputata. Et tamen Deus sic de illis: Iratus est furor meus in te (Eliphaz) & in duos amicos tuos, quia non est is locuti coràm me rectum, sicut servus meus Iob. Sic Job 42. v. 7. Unde enim illis auctoritas ad correctionem ita acrem erga eum, qui nullo erat illis jure subjectus, sed nuper potestate & auctoritate magnus inter omnes Orientales? Cap. 1. v. 3. Neque enim paupertas in talibus jus cuiquam erga illos confert, ut pro libitu pos- sint reprehendi. Præclarè ergo illi de divinis locuti, & insignes se ostendere magistros, sed in doctrinæ applicatione peccarunt, dum ta- lem erga sanctum Job existimarunt Deum, qualem ejus peccata mererentur. Quod P. Gas- par Sancius paucis explicuit dicens non fuisse
cumstantias neutiquam observasse. Quod etiam aliter potest declarari, ut scilicet non propriæ veritates sint, quæ judicio hominum tales sem- per judicantur, cùm tamen apud Deum tales non sint. Pro quo D. Gregorius Magnus ita scribit Lib. 35. Moral. 6. & quidem quantùm ad Doctor. Et sic videmus non semel accidere, ut multa humano judicio vera, & ut talia à Præ- dicatoribus reprehensa, in Dei oculis talia non sint, unde circa hoc multa est procedendum cautela, & non solùm prudentiæ, sed charita- tis & justitiæ leges observandæ. ationi. Ubir quæ superfluit in Internæ, deficit Rationi. Ita enim evenire solet, ut quæ super- fluunt in multis, alijs desint, unde & contra Christianam indigeant charitatem: unde & Christus admonet: Verumtamen quod superest, date eleemosynam: & ecce omnia munda sunt vo- bis. Lucæ 11. v. 41. Ubi plana & simplex ex- positio est, Quidquid habetis superfluum, licet subtiliores alias expositiones adducat P. Cor- nelius; sic enim communis Theologorum sensus amplectitur. Unde & diaboli conatus invaluit, ut increscat vanitas, & ita nihil su- perfluat, stetq́ue eo modo recepta Theologia de superflui tantùm erogatione sententia. Plus ergo aut diabolus aut mundus, quod perinde est, quàm suis in pauperibus Christus habet. Dimidiam chlamydem pauperi D. Martinus attribuit, minimè superfluam, qua Christus indutus apparuit, de quo nuper plura. Ad quem modum apparere & diabolus posset in- dutus multis, quæ data ipsi, non solùm quia meretricibus, sed quia & vanitati, & dicere: N. meus Catechumenus hac me veste contexit, in-
dicta Interrnæ duplicatum rr. ita & in talibus reprobationis insignia, ut in judicij extremi forma à Christo proposita apparuit, immiseri- cordibus reprobatis Matth. 25. Ubi duplex illa legitur dicente in primis & Rege, & Iudice Christo: Discedite à me maledicti &c. v. 41. Ad quæ quidem Respondebunt & ipsi dicentes: Do- mine, quando te vidimus esurientem &c. v. 44. Sed & ipsis responsum ab illo sententiam re- plicante reddetur: Tunc respondebit illis &c. v. 45. Et ecce omnia munda sunt vobis. Dictum de hoc aliàs, sed addendum modò quorumdam expositionem non levium Scriptorum extare, qui hoc à Christo dictum Ironicè arbitrantur, cum allusione ad præcedentia: Nunc vos Phari- sæi, quod de foris est calicis, & catini, mundatis: quod autem intus est vestrum, plenum est rapina, & iniquitate, v. 39. Hæc cùm ita se haberent, eleëmosynunculis credebant fieri ab ipsis satis, & ita mundatos posse ante Dei oculos appare- re. Quod equidem errare erat in principijs di- vinæ legis, juxta quam & facienda integra restitutio, & non qualescumque pro peccatis eleemosynæ faciendæ; sed quæ cum illis ha- beant justam proportionem. Unde & non Pha- risæis timendum, ne, cùm sibi omnia munda credant, paucarum eleëmosynarum largitione, & æternitatis beatæ se candidatos reputent, cum ijs, de quibus nuper, audiant horrendum illud: Discedite: cujus consideratione quis non totis artubus contremiscat? @@0@ @@1@ nimè tolerandus. Quatenus verò loquenti aliàs adaptari potest, sensum potest minimè absurdum habere. Loquax etenim Eliu, de quo ibi, unde & ejus loquacitas reprobata à Do- mino, ut vidimus n. 289. & qui tales vitam in loquela continua videntur habere constitutam, uti in respiratione, quæ si desit, se morituros suspicentur. Ut quodammodo impleatur in ip- sis Versio illa: Factus est homo in animam lo- quentem, pro eo, quod habetur Genes. 2. v. 7. in animam viventem. Duo autem errores alij susti- neri possent, In concione inquam Sapientiam detonare, & suggesta desiderata, scilicet compa- rata: licet sensus ita vividus non videatur. Quo loquendi stylo Claudianus usus in Consulatu Manlij Theodori, dum cecinit: Emeritum pridem, desudatisque remotum Iudicijs, eadem rursus complexa potestas Evehit, & reducem notis imponit habenis. Ita ergo & desudata dici potuere suggesta, quod ad pręla typographica sunt qui & tran- stulerint, dum pro claris Scriptoribus asserunt desudare. Quod & ad ineptos referri & meritò potest, pro quibus illa, dum invita, magis vi- dentur laborare. Quæ cum rubore profero, dum propria considero. Sed quidem non tan- tùm nobili tritico, hordeo etiam, spelta, avena, milio, farre, & granis similibus molendina de- sudant, quia & illa humanis usibus, licet non delicatis gustibus, possunt deservire. Ubi & quod Molendina, dixi, erunt ex delicatis hu- jusmodi qui fastidiant, quia benè Latinum non est, & molarem lapidem dici melius po- tuisse; sed parcant modò, dum nos minutiori- bus hasce relictis, ad utiliora alia properamus. Si & addamus priùs Num. 68. col. 1. Provectu positum pro Proventu. & col. 3. Præclarè pro
sicut à Provenio Proventus, dicitur, ita & à Pro- veho Provectum substantivum derivari. & ejus significatum instituto præsenti posse conve- nienter aptari. Sed quia non ita videtur usu receptum, nolo cum Grammaticis lite parùm utili decertare. Ioan. 10. v. 17. ubi loquitur Christus: Proptereà me diligit Pater &c. nam additum, quo sensus redditur contrarius, pro Me scilicet Nec, & quî hoc stare queat ut Pater non diligat Filium de illius semper gratissimo obsequio sollicitum? Quia ego pono animā meam. Cujus voluntas vo- luptas mea est, ipsa mihi pretiosior vita. Poterat alicujus depravata stoliditas suspicari Patrem Christum non amasse ,$uncleareo utens argumento, quo ipse usus, quia scilicet eo sic volente mor- tuus: quandoquidem malorum omnium ma- ximum, mortem scilicet, non sategerit evita- re. Amare enim bene velle est, aut aliquid ad amorem necessariò spectans, ut ex Philoso- phia notum. Sed quidem argumentum ejus- Yüklə 19,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|