Avctarii indici tomus quartus
Yüklə 19,02 Mb.
|
|
habitaculo vestro cœlesti, vos omnes, qui estis in cælo. Omnes virtutes ejus, id est omnes exercitus ejus. Et intelligi debere Angelos perspicuum est &c. Illud ergo est quod Prophetę considerationem ante omnia alia abripuisse videtur, cùm & ma-<-P>@@
conditoris potentiam pariter, qui dixit, & facta sunt. Et ut id, quod de æternitate dictum hoc loco non prętermissum censeamus, sequitur statim: Statuit ea in æternum, & in sæculum sæ-
nis cordibus circa mysteria alia argumentum satis opportunũ occurrit, ut circa Virginitatem Deiparæ, continentiā corporis Christi sub Sa- cramentalibus speciebus, resurrectionem cor- porum. Circa quod observandus modus lo- quendi Archangeli Lucæ 1. v. 37. Quoniam cet enim in Scriptura verbum pro ejus sumi significato soleat: hîc tamen aliquid specialius indicatum; videlicet Deo in ordine ad magna- lia ejus potentia dignissima solo opus esse ver- bo; unde in illis nullum impedimentum, diffi- cultatem nullam experitur. Quomodo enim in alijs tale aliquid subsit, quando in sublimi cœ- lestium molitione, ipse dixit, & facta sunt, ipse
naturam sint: nihilominùs Dei potentia ma- gis in creatione mundialis structuræ resplen- det. Cùm in illis circa accidentia quædam vi- deatur divina potentia versari, quæ in crea- tione partum illum habuit, qui abundè potest magnitudinis ejus singularem excellentiam de- clarare.
Errores aliquot utili animadversione eor- recti. cum leone. Ubi sermo de Deo, quo- cum humillima submissione in templo, quando oramus, agendum, ut sic ejus indignationem, ut pusilla, aut meticulosa animantia suum il- lum regem mansuefacere solita, mitigemus.
diendus Ieremias Cap. 25. v. 30. Dominus de ex- celso rugiet, & de habitaculo sancto suo dabit vo- cem suam: rugiens rugiet super decorem suum. Et ut ad leonem alludi notum fieret, subdit infe- riùs vers. 38. Dereliquit quasi leo umbraculum
Ad preces inquam perfugium: in eo enim ve- rissimum quod superstitiosum in Africa. Credit Plinius, prodigialem subjungens narrationem. Et de templo quidem apud Prophetam sermo, in quo Deus quasi leonina latebat majestate. Unde sic ex D. Hieronymo & alijs P. Corne- lius: Dereliquit, scilicet Deus, templum habita- culum suum, quod ut leo, quasi latibulum suum ante tuebatur, ut nemo auderet illud aggredi: sed Deo quasi illud derelinquente, & egresso, Chaldæi in- greßi sunt illud, atque vastarunt. Sic ille. Ex quo apparet quanto sit cum reverentiali timore templum adeundum. Sed positioni de clemen- tiæ comparatione humilitatis objectu in præ- fato Ieremiæ loco illud videtur obstare, eos<-P> @@0@ @@1@ dignationem placarent, id non fuisse consecu- tos, cùm apud eumdem sic consequenter habea- tur: Quia completi sunt dies vestri, ut interficia- mini, & dißipationes vestræ, & cadetis quasi vasa pretiosa. v. 34. Ad quod quidem apta est & Dei benignitate, etiam cùm rugit, digna re- sponsio: Non exauditos quidem ululantes, & cum humilitatis schemate manifesto claman- tes, in ordine ad pœnas temporales, benè ta- men in ordine ad negotium pręcipuum ani- marum, ut pœnæ dictæ in remedium gravium offensionum, quibus Deum irritaverant, ver- terentur. Semper enim Deus ad pœnitentiam dignum dignatur habere respectum. Et peribit fuga à pastoribus. Sic v. 35. Ubi D. Hierony- mus ita subdit: Quando non egerint pœnitentiam. Numquàm enim illa infructuosa. Et verè juxta mentem Doctoris sancti ad pœnas etiam prę- fata est prophetia referenda, ut Deus quidem quidquid in ejus est verbis terribile commine- tur, nisi egerint pœnitentiam: modum autem illius adjuncto ipsi humilitatis præscribit anti- doto, dum aspersionem cineris cum precum vehementi clamore, quas ululatus designat, in- jungit. Sic leonem se & agnum pariter osten- dit, dum rugiens rugit, hoc est, valida indi- gnatione fervescit, & modum simul mitiga- tionis apponit, humili orationis officio com- mendato. Num. 350. col. 2. In sublimi conantur, pro In sublime, id est ad sublime conatum urgent, futuri felices ascensu. Stat aliàs in sublimi conari, sed infelici conatu. Qui enim mundiali est dignitate sublimis am- bitionis notis artibus comparata, in subli- mi conatur, numquàm contentus obtentis, in- ter conatus, & torquentia desideria moriturus.
Sic vates Rex Psal. 73. v. 23. Sed quî stare illud queat, ut sint qui odio Deum habeant? Sunt equidem, propter tuæ gloriæ contemptum, inquit Titelmanus, qui suæ gloriæ vanis incrementis sunt semper intenti, divinam contemnunt, quod odij genus est: Sicut enim amare est vel- le bonum, ita malum velle, odisse est: qui au- tem Dei gloriam contemnit, ita se gerit, con- temptus enim gloriæ ipsius, malum quoddam est, quod non solùm corde agitur, sed practica illatione à contemptore frequenter irrogatur. Nec leve illud, cùm nihil à Nobis Deus aliud quęrat, nisi ut ejus gloriæ militemus. Hic crea- tionis fructus, hic redemptionis. Glorificantes Siracides post enarrata opera creationis. Eccli. 43. v. 32. Iam pro redemptione audiendus Apostolus: Empti enim estis pretio magno. Glori- ficate, & portate Deum in corpore vestro. 1. Cor. 6. v. 20. ut non solis verbis negotium adeò nobile peragatur, sed ad externa officia se prodat affe- ctus. Utinam sic omnes, utinam & cum alijs, & præ alijs nos, magni illius Parentis proles, qui
gloriam in omnibus quæsivit, ut de ipso Ec- clesia in sacris officijs. <-P>Num. 351. col. 1. Vox pro Vos. Quid pro Quòd Et quod dissonantius Pedibus pro De quibus. Et quomodo stabit sententia illa: Vt fiamus illi
D. Hieronymus, cùm in Vulgata sit: Eleva- buntur. An scribi pedibus possit, idq́ue ad Pro- phetas spectet? Scimus quidem in hoc Peru- viano regno fuisse graphiarum insignem, qui pede scribebat, & venustè equidem. Pedibus loqui jam arte discitur, de qua Dom. Caramuel
stituto præsenti conveniens; nisi fortè illud Pedibus in casu dandi sit, ut ad pedes scriptum vaticinium asseratur. Et quidem de lapidibus sermo, ex quibus est cœleste Amphitheatrum mysticum construendum: qui non coacti, sed spontanei suis sunt locis manu divini artificis coaptandi. Habituri ergo & mysticos pedes. Parum illud. Sunt & ipsi pedes futuri, ut stet quod à D. Hieronymo dictum: Vt non præstolen- tur ædificantium manus, sed ipsi festinent imponi super fundamentum Christi. Ubi non ædifican- tis, sed ædificantium manus dictæ; quia cum primario artifice secundarij alij concurrunt, Angeli inquam, & illius pro hominum æterna salute comparanda ministri. Quidquid ergo de typographico errore sit, & apta aliàs correctio- ne, id quod modò dictum, est sanè verissimum, eum scilicet qui ad cœleste ædificium se spe- ctare confidit, & lapidem aptum eidem futu- rum prompta ad divinum obsequium obseque- la: & lapidem ea ratione, qui totus pedes sit, sicut & rotæ, de quibus Ezech. 1. v. 20. & cit. n. 351. Pulchrum D. Bernardi monitum: Ve- rus obediens parat aures auditui, linguam voci, ma- nus operi, pedes itineri &c. Ire ergo jussus totus futurus pedes, ut sic vnus ex illis posset esse fortunatissimis incolis, de quibus dictum: Stan-
121. v. 2. nec solùm in atrijs, sed in domo ipsa Domini, de qua præcesserat: In domum Domini
mentio, quia itineri parati semper, felix illud ad gloriam ducens confecerunt. Ibidem col. 2.
structio corrupta; licet aliàs confirmatio & conformatio ritè possint in caussa, de qua ibi, coaptari. Debet enim hominum puritas Ange- licæ conformari, quæ & firmissima, quia prę- terquam quòd gloriæ status id secum afferat, in sua illi via dici possunt post fidele contra Draconem & sequaces obsequium in gratia confirmati. Pro quo D. Basilius stat exponens Psalmum 32. circa ver. 6. Verbo Domini cæli firmati sunt; & spiritu oris ejus omnis virtus eo- rũ. De Angelis siquidem accipiendum censet, & eorum significatam constantiam, immobili- tatem, & soliditatem in bonis. Iuxta hæc ergo conformandi ipsis, sua etiam constantia im- mobilitate, & soliditate debent esse conspicui: unde ij, qui gratiæ sunt incuriosi custodes, & cadentes ac resurgentes, cùm fluidæ sint quo- dammodo conditionis, valde difficilè erit An- gelicæ, cujus prædicata soliditas, coaptari: fluida enim solidis uniri nequeunt, ex quo fa- ctum ut multi sanguinem animatum fuerint<-P> @@0@ @@1@ 2. ubi sic habetur: Vt Cherubini meritò poßint coæquari. Cùm sit dicendum Cherubinis. Ex quo discursus præcedens ampliùs potest robo- rari. te quem. sensu omnino contrario. Num. 360. col. 2. Despicitur pro Dispicitur. In utraque mu- tatione apparet quantam unius litteræ muta- tio possit confusionem importare. De quo aliàs, & alij integris, & non minimæ, sed exi- miæ eruditionis tractatibus. Inde difficultas linguæ sanctæ, quia vocalibus caret, unde tot exortæ versiones. Si enim Nos illis careremus, & inveniremus S & L. N. & X. P. & X. Incer- tum esset an sol, vel sal: an nox, vel nix: an pax vel pix deberet intelligi. Unde Deo agendæ sum- mæ gratiæ sunt, cujus singulari providentia Scripturæ sacræ ad nos incorruptę devenerunt. Et ergo Divo Hieronymo peculiaris excitan- dus affectus, quod in ejus panegyrico à Nobis non leviter commendatum. Num. 365. col. 2. Decedentes pro Accedentes. Contrario sensu, nisi servato illo, qui proprius Textui sacro est, illud decedentes pro morientibus sumamus, sic enim stat verissimus sensus. Deceßit filius tuus, id est, decurrit ad eum finem ad quem omnia properant. Sic Seneca de Consolat. ad Martiam Cap. 11. Et sic alij principes Latinitatis. Decedentes ergo per Christum, ad Deum felicissimè perveniunt. Dicuntur autem per Christum decedere, qui per ipsum gratiam fuerint consecuti: nam gra- tia & veritas per Jesum Christum facta est. Joan. 1. v. 17. Per quem accepimus gratiam &c. Rom. 1. v. 5. Non est alia via per quam eundum, un- de curandum solicitudine non pigrâ sed fervi- da, ut adhæreamus ipsi, & cum sponsa tenea- mus & non dimittamus, Cant. 3. v. 4. ne & ipse dimittat, & fiant novißima pejora prioribus. Matth. 12. v. 45. Tenui eum nec dimittam donec introducam illum in domum matris meæ. Et quæ- nam hæc mater? Notum ex Apostolo Galat. 4. v. 26. Illa autem, quæ sursum est Ierusalem libera
sponsus donec illum in domum illam felicissi- mam introducamus. Sed quî hoc stare queat, cùm ab illo introducendi nos simus per cujus gratiæ consortium fortunatus decessus obtine- tur? Stat equidem ritè & rectè: & introdu- cit ille nos & à nobis introducitur. Cùm enim membra illius simus, introductio nostra intro- ductio illius est, summo id ejus amore agente, qui ad ineffabilem protenditur unitatem. Sic cùm cogitassem inveni Theodoretum ita scri- bentem: Sponsa se sponsum inventum dimissuram negat, priusquàm in thalamum & cubiculum in- structum simul ingrediantur. Id est in cœlestem Ierusalem, quam matrem omnium nostram appel- lat Apostolus. Sic ille, pro quo & Gislerius non injucunda ministrat Exposit. 3. Videatur, & nos in nostro persistamus themate, ut non dimittamus Christum semel feliciter appre- hensum; ne & ipse dimittat, sitq́ue propterea infelicissimus dimittentis decessus, quia eum non ampliùs tenere poterit, unde nec obti- nere.
<-P>tum occurrit, sic enim ibi: Vnde sequitur, Papa præparabitur veritas tua in eis. Sed unde hîc Pa- pa? Ubique sanè illius veneranda memoria: sed (ut cum Poëta loquar) nunc non erat his lo- cus: nam & multa sunt, in quibus ille locum non potest, aut certè non expedit illum habe- re: pro quo multiplex apud Scriptores disqui- sitio præsenti minimè consonans instituto. In eo felix aliquatenus additamenti deformitas, quod ibi collocatus Papa, ubi de veritate divi- na præparata in cælis agebatur, cùm sit Ponti- ficia Cathedra columna & firmamentum veritatis. 1. Tim. 3. v. 15. Quod de Ecclesia quidem di- ctum, sed suo cum Capite, ut neque Concilijs sine illo ea sit singularis prærogativa tribuen- da. Ut neque in ipsis cælis, neque in firmamen- to ipso, de quo Psal. 18. v. 1. Cæli enarrant glo- inveniri. Nam & cœlestis est, cui Pontificium Oraculum insistit, auctoritas, & qui per stel- las in firmamento loquitur: in terra suas etiam per stellas lucem profert ineluctabilis veritatis. Visus à Divo Evangelista Joanne Christus ha- bebat in dextera sua stellas septem. Apoc. 1. v. 16. De quibus statim: Septem stellæ, Angeli sunt septem Ecclesiarum. v. 20. Episcopi scilicet, ut ex sequentibus liquet, & gravium Interpre- tum discursus evincit. Divus ergo Petrus stella fuit, quia Episcopus, illius Vicarius, qui sic de seipso: Ego sum stella splendida & matu- loquitur Deus, & quidem diviniùs quàm per eas, quas posuit in firmamento cæli, ut lucerent super terram. Genes. 1. v. 17. Per has enim na- turæ vocibus instruimur: per illas majora di- vinitatis mysteria in gratiæ ordine reserantur. Et naturæ quidem voces non propriæ, sed me- taphoricæ, cùm tamen aliæ verè & propriè ta- les sint, & cœlestis sapientiæ Oracula lumi- nosa.
lactaneus, Manahen scilicet, de quo Act. 13. v. 2. Nec potest congruum sensum habere mutatio, licet Collectaneus vox benè latina sit, sed diver- sæ valdè significationis: cùm id indicet, quod ex varijs sit locis, aut aliter, collectum, unde & in Scriptoribus Collectanea, qualia ex Dom. Barbosa obvia. In fine Num. præced.
pro Humilitas. Num. 383. col. 1. notabilis alte- ratio, sic enim ibi: Cujus non decipienda auste-
sententia, quæ neque textui apta, neque utili- ter aptabilis caussæ alteri. Nisi fingamus Præ- latum aliquem austerum, eo quòd ita status rerum exigeret, quem decipere aliqui cona- rentur, ut ad laxitatem declinaret, qui tamen decipi præ ingenij maturitate non posset. Vel si eumdem austerum sibi, alijs tamen tractabi- lem & humanum, qualem S. Petrum de Alcan- tara ejus prodit historia, & S. Franciscum Bor- giam, cujus vitæ austeritatem elogium in Martyrologio Romano decantandum repræ- sentat, de cujus materna erga subditos indul-<-P> @@0@ @@1@ scriptores præiverunt. Et scimus quidem circa prædictos, & alios ejusdem spiritus deceptionẽ intentatam, ut aliquid admitterent opportuni commodi erga defatigatum corpus, quod eo- rum vigilantia respuebat. Sed pius ab ipsis de- tectus dolus, ut minimè deceptio suum fuerit effectum consecuta. Non ergo patitur de- ceptionem austeritas, nimis enim erga mo- dum tractandi corporis oculata eorum an- tipoda, de quibus Apostolus Roman. 13. vers. 14. & carnis curam ne feceritis in deside- rijs. Dum enim curam hujusmodi desiderijs agitur, oculi & mentis & carnis in eo infelici- ter occupantur. Oculus meus memoria mea, & jam ubi incessabilis cogitatio desideria exci- tans, & desiderijs pariter excitata? Felices ani- mæ, quæ etsi penitus ad ista non cœcæ, incu- ria sancta caligant. Caligavit quidem, sed non ita feliciter typographus, qui citato loco Lucæ pro sua posuit: non alio fundamento, nisi quod Lucæ mentio præcesserat, memoriæ magis quàm exemplari, quod visum requirebat, in- tentus.
sere. col. 3. In Christi pedibus, pro In Petri pedi- bus. Et hic etiam incuriosus formarum compo- sitor caligavit Petrum pro Christo apponens, Yüklə 19,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|