Avctarii indici tomus quartus
Yüklə 19,02 Mb.
|
|
aut solem mysticum, idq́ue ea excellentia & proprietate, ut nulli alij præter æternum id po- tuerit convenire. Et quia talis, factum inde ut de familia illa D. Petri Chrysologi elogium videatur divino instituto formatum. De qua enim dici verius illud potest Patrem solem, Matrem diem, & propinquos virtutum luces, ubi criminum tenebræ non potuerint propin- quare? & ad Filiam quidem, neque peccati umbra; ad alios autem vix leve aliquid, quod fragilitati nequit non humanæ subesse, & in- fectioni potiùs naturæ, quàm depravationi sit mentis adscribendum. Vbi quod & de ma- tre dictum, diem scilicet esse illius aspe- ctum, ad Sanctissimam constat Annam per- tinere, circa quod erudita poterit pietas otiari. tata sum. Num. 536. col. 1. Ex orepræsenti pro<-P>@@ <-P>Ex re præsenti. Id est, ad rem præsentem condu- cens. Erga pro Ergo. Num. 541. col. 1. circa finem Perpendens legendum. Num. 542. col. 2.
Rege agitur; & licet error manifestus sit, sta- re aliàs mutatio cum veritate posset, quia rex peccatum, quod committit, immittit, dum alios facit ille peccare fœcunditate scandali lamen- tanda. Docebo iniquos vias tuas, & impij ad te convertentur. Sic David Psal. 50. v. 15. & unde illud ut se doctorem, qui rex & bellator Deo teste constituat? Inde equidem, quia de adul- terij agebatur peccato cum appendicibus, de quo Nathan ad ipsum 2. Reg. 12. v. 14. Quo- fuerat scandalum; & ideò multos se docturum verbo & exemplo pollicetur. Pro quo sic Ge- nebrardus: Intendam convertendis alijs, satis- factionis species &c. Ubi observatione dignum occurrit, Nathan solam inimicorum blasphe- miam exprobrare Davidi, & de scandalo erga subditos nihil adjicere. De Gentilibus enim communis expositio est; licet Abulensis secus Quæst. 13. in citatum Caput. Ad quod genuina videtur responsio, si dicamus Nathan non op- probrasse David, quod est in regum peccatis commune, sed speciale illud blasphemandi Dominum argumentum. Dicebant enim, ut apud citatum Scriptorem, Deum Hebræorum esse acceptatorem personarum, quia abstulit re- gnum de domo Saulis propter parva peccata, & non punivit David in aliquo propter pecca- ta majora. Hæc ergo peculiaris circumstantia blasphemati Dei nominis illius peccatum ita Deo exosum reddidit, ut propterea pœnas gra- vissimas intentârit. Quod quidem pro ijs, qui Indias incolunt, apprimè faciant, ut caveant sibi, ne flagitijs suis in oculis solis perpetratis, indigenas faciant non solum à fidei susceptio- ne arcere, sed Dei nomen sanctissimũ blasphe- mare. Jam verò quòd de communi scandalo pro subditis nihil expresserit, in promptu est ratio jam allata. Quamvis & dici possit de illo etiam increpationem Prophetæ processisse, sed non omnia, quæ intervenere, fuisse narrata, ut in simili circa casum præsentem P. Gaspar San- cius asseruit. D. Joannes Chrysostomus Homi-
Davidem non dixisse Prophetæ multa, quibus aut excusare peccatum, aut audaciam incre- pantis posset cohibere, & inter alia sic: O ille tu, cur non consideras fragilitatem humanam? Cur non temetipsum carnalem intelligis? An nescis me in culmine constitutum esse regali? Cur mihi au- dacter impegisti crimen? Sic S. Doctor. Ubi cùm fragilitas humana regiæ potestati adnexa pro- ponatur, quod ad scandalum spectat, quasi quid consectaneum videtur devorari, unde in speciali non expressum. Pro quo hæc satis. Num. 544. col. 1. sic extat. In qua inquam, cùm sic dicendum In quam. Num. 545. in principio
N. 547. col. 2. in fine lege Incola. col. 3. Corrupta Num, 549. col. 2. Qui vinis pro Qui visus. Infe- rius Confundet genas. Num. 551. col. 3. Susci- tantur pro Sciscitantur. Hic error jam priùs oc- currerat, & qui semel erravit, pergit errorum<-P> @@0@ @@1@ piamus, quia prosequemur, nisi divinæ provi- dentiæ singulare aliquod beneficium cursum errorum intervertat. Venite, faciamus nobis civi- tatem & turrim, cujus culmen pertingat ad cælum &c. Genes. 11. v. 4. & quid ad hæc Dominus? & dixit: Ecce unus est populus, & unum labium omnibus: cœperuntque hoc facere, nec desistent à cogitationibus suis, donec eas opere compleant. Ve- nite igitur, descendamus &c. v. 6. & 7. Immanis profectò error turrim velle construere, cujus culmen pertingeret cælum, cùm cælum lunæ, quod est terræ proximius ab ea distet interval- lo quinquaginta septem mille leucarum, plus minusve, & id infirmis adeo fundamentis, qua- lia ibidem describuntur. Phrasi Hispana ut in- signis aliqua significetur stultitia dici solet: Necedad de cal y canto. Stultitia ex calce & saxo. Quasi firma, certa, & constans. Quid ergo de illis dicamus stultissimis architectis, quorum stultitia ex lateribus fuit & bitumine? & tamen major omni ea, quæ ex calce & saxis dici solita. Et tamen de illis Deus: Cœperunt, nec desistent. Sed quomodo. Donec opere com- pleant: cùm esset impossibile complementum? Quia scilicet à complementi pertinaci conatu non desisterent, perseverantia erroris inelu- ctabili, nisi divinitus fuisset detruncata. Sic D. Joannes Chrysostomus hom. 30. in Gene- sim, cujus illa verba: Non cessabunt enim (Deus loquitur) ab his, quæ decreverunt ut faciant: nihil
juxta quem constantia tantùm aut persistentia conatus à Deo est prædicto loquendi modo de- signata. Et conatus quidem in impetum & ar- dorem evadit, ut ex hoc discamus principijs obstandum: nam impetus & ardor, difficilius futurum remedium ostendunt, aut verò etiam pœnam graviorem. Ex errorum tenebris lux splendens. dixit de tenebris lucem splendescere. 2. Cor. 4. v. 6. ex errorum tenebrosa congerie lu- cem elicientes pro illuminatione eorum, qui- bus esse utilis noster hic labor possit, tunc feli- citer collocatus: quamquàm aliàs suo non in- utilis futurus auctori, dum pro gloria Dei mi- litat, quidquid de eventibus fuerit, divinæ pro- videntiæ remittendum. Ergo Num. 557. Præ- dicatorem pro Prædicatorum. Ubi de Divo Do- minico Prædicatoriæ familiæ inclyto Proto- parente sermo, circa quem nihil erratum vel- lem, nec tenebrosum quidquam obstrepere, cùm sit ille à Conceptu ipso lux, ut dici de ipso etiam queat, quod de Christo Joannes. Et lux in tenebris lucet. Joan. 1. v. 5. In ipso sci- licet matris ventre, quo nihil obscurius: unde nasci est in lucem edi, phrasi notissima. Unde illud D. Joannis Chrysostomi de Baptista lo- quentis: Cùm in tenebricoso matris utero continea-<-P>@@
laus illa sat celebris in Evangelio extat: Ille erat lucerna ardens & lucens. Joan. 5. vers. 35. Quod quidem tunc dictum à Christo, cùm jam Joannes prædicationem suam non in- choasset solùm, sed etiam admirabili progressu celeberrimam reddidisset. Cùm tamen D. Do- minicus in tenebricoso matris utero lucerna ardens & lucens dici queat, quia ignea in ore fax, ut lucem simul & ardorem indicaret. Ne- que tantùm dici potens Erat, sed etiam Est; non solùm quia in Deo vivens, & cælo transcriptus ignea claritate resplendet, sed quia in filijs jam inde ab instituta illustrissima Religione resplenduit, resplendet modò, & usque ad consummationem sæculi resplendebit. In quo quidem Divum Baptistam præcellit, licet alias ille in multis incomparabilis habeatur. Sed qui- dem neque nobilitate, neque virginitate, nec zelo divinæ gloriæ apparet excessus, licet vir- tutum exacta ponderatio ei reservanda sit, qui est spirituum ponderator. Iam si de miraculis agamus, nullum à D. Joanne patratum. Ioan- cùm tamen D. Dominicus & plurima & stu- penda fecerit, inter quæ tres suscitati mortui, quotquot in Evangelio suscitatos à Domino comperimus: id quod ad splendorem lucernæ constat pertinere. Ideò doleo in ejus elogio errorum tenebras admisceri: ex quibus etiam
Factionem. Et solus hic error ex contextu aper- tè constans, in Elogio D. Antonij Patavini, pro quo semper militare videtur felicitas, ut non errent qui ad ipsum pro reperiendis, quæ sunt substracta, confugiunt, non inquam errent huc illucq́ue iterata inquisitione pergentes; neque etiam servi, qui sæpè ad dominos pro- videntia mirabili revertuntur. Mulier illa Evangelica, quæ drachmam amiserat Accendit quidem pro Divo Antonio videtur prælusum: siquidem ei, qui quidquam perdidit, ille ser- vandus ritus, ut & domum everrat, conscien- tiam scilicet mundet, & D. Antonij imploret auxilium: id enim lucernam accendisse est, eum scilicet, qui in memoria videbatur extin- ctus, digno in ea splendori restituens: nam & ille lucerna etiam est ardens & lucens, dequo
cedi, quem tamen temporis angustiæ, quibus constringimur, coarctabunt. Num. 568. col. 1.
col. 1. Est pro &, tolerabile, quia non variatur sensus. Num. 576. col. 2. Qui pro Quæ. Et il- lud item. Num. 585. col. 2. Apostolico pro Apo- stolica. Ubi offendiculum nullum. Et de Divo Thoma Doctore Angelico sermo, in cujus doctrina etsi varietas, offendiculum nullum, ut etiam qui illam aliquoties non amplectun- tur, de illius securitate nequeant dubitare, unde & cum reverentia recedunt. De Epistolis D. Pauli sic D. Petrus: In quibus sunt quædam @@0@ @@1@ Ubi cùm fateatur quædam esse difficilia intel- lectu, circa eorum intelligentiam solos indo- ctos & instabiles removet, qui ad suam illas interpretantur perditionem; non ergo doctos & maturos, in quibus ob difficultatem potest esse varietas. Id quod circa D. Thomam operæ erit pretium observetur. Non enim intelligen- tia multorum, quæ apud ipsum occurrunt dif- ficilia, aliquibus est specialiter reservata. Sed dummodò neque indocti, neque instabiles sint, levissimi quidem judicij, & damnabilis varie- tatis: licebit illis suum circa id, quod occurre- rit, proferre judicium, sicut & circa Divi Pauli Epistolas licuisset. Pro reverentia autem quan- do apertè recedendum, id facit quod superiùs expensum circa Divos Paulum & Barnabam, qui circa admittendum Joannem Marcum sen- tentia discordarunt: Barnabas autem volebat secũ ergo judicio orta controversia, in qua Paulus contrarium sentiebat. Sed qualis ille erga Bar- nabam? Paulus autem rogabat eum non debere recipi. v. 38. Ecce quali reverentia: neque pro libitu, aut minùs aliquo convenienti affectu, sed ratione adducta, de qua ibi. Vade ergo, &
locutus iste promittitur. Sine sensu aliquo. Unde reponendum quod perperam mutilatum & in- terversum, sic videlicet: & divinæ (Conversio- nis scilicet, quæ præcesserat) locutionis locus iste promittitur. Inferius: Longum sæculum dixere vale pro Sæculo. Num. 587. col. 1. Audiens vo- cantes Christum pro Vocantem. Sensu alieno. Quis pro Qui ineptè. Num. 588. in principio Incessus pro Incensus. Quamquàm & posset sta- re mutatio, ut incessus non sit à Verbo Incedo, sed à Verbo Incesso, quod ab illius supino for- matum: licet supinum non ita in usu reperia- tur: ne scilicet confusio subeat ob supinum Verbi, Incedo. Divus Antonius Magnus, de quo ibi sermo, parùm minutias curaret istas, de quo sic D. Athanasius in ejus vita scribit: & cùm jam puer esset non se litteris erudiri, non ineptis infantium jungi passus est fabulis, sed Dei desiderio flagrans, secundùm quod scriptum est, In- nocenter habitabat domi. Sic ille alludens ad Ge- nesis 25. v. 27. Factus est Esau vir gnarus ve- nandi, & homo agricola: Iacob autem vir simplex habitabat in Tabernaculis. Non ergo illi de mi- nutijs Grammaticalibus cura fuit, quia amor Dei, quo flagrabat, eum ad sublimiora moli- mina perurgebat. Ergóne litterarum studium divino amori contrarium? Minimè: cùm scia- mus viros sanctissimos duo illa præclara orna- menta cum magno in Dei Ecclesia fructu so- ciasse. Et quidem ipsum, quod sanctissimus & sapientissimus Doctor uti innocentiæ præ- clarum exemplar adducit, id potest verosimi- liter persuadere, quia id quod de Jacob dici- tur, habitasse scilicet in tabernaculis, de Scho- lis exponit Nicolaus de Lyra, ex Hebraica traditione, illas enim frequentabat, ad discen- dam sapientiam & timorem Dei, juxta Chaldai- cam versionem: Erat vir integer, & minister domus doctrinæ. Pro quo Interpretes nostri post<-P>@@ <-P>Abulensem, & P. Salianus Tomo 1. Annal. an. 2218. n. 4. licet id non penitus probet. Et in eo difficultatem peculiarem invenit, quod Heber grandævus, si ad illam ætatem perve- nit, puerili institutioni operam dederit. In quo quidem non multùm videtur inesse mo- menti: grandævos enim institutio præfata non dedecet, quando illi & vegeti, & maturi judi- cij, ut multos comperimus: si præsertim alij idonei pro eo munere non suppeterent. Unde & in Universitatibus multos videmus littera- rio in pulvere consenescere, & in Societate no- stra non paucos, divinæ gloriæ flagrantes ze- lo, in quo utinam stadio plures alios currentes videremus. Fuerit ergo Divo Antonio litte- rarij studij repulsa laudabilis, quem Deus subli- miori volebat magisterio reddere divinitus sa- pientem. Unde magnos Philosophos ad eum adventantes doctissima ratiocinatione convi- cit, ut videri apud vitæ Scriptorem fidelissi- mum potest. Quia verò Deus non omnes sic reddi sapientes, sed ordinato naturæ cursu pro- vidit, sitq́ue in ejus Ecclesia adeò necessaria doctrina, ad minutias Grammaticales descen- dere, quando id opus est, debet equidem cen- seri laudabile, quando & id etiam in ipsius Antonii gloriam, de cujus præconijs agitur, constat redundare. Sic enim divina est provi- dentia dispositum, ut virum illitteratum Viri litteratissimi prædicarent, Divi inquam Atha- nasius, Gregorius Nazianzenus, Chrysosto- mus, Hieronymus, & alij, quibus & nos libuit adjungere, licet eorum comparatione quasi locustæ videamur. Ad eum spectat error Num. 589. col. 3. Condenti pro Candenti. dicavit. Num. 594. col. 1. Ore ex suo, pro Ore est suo. Sine inconvenienti stare mutatio posset. Num. 595. in Carmine: Nocte, dieque sibi pro Tibi. Num. 596. col. 3. Nuntiate patribus meis pro Fratribus. Penitus damnanda mutatio, qua nobis gloria fraterni cum Christo consortij tol- litur, & quæ impossibilis affirmatur. Nisi fortè nomen patris honorificè tantummodò sumere- tur. Sic enim eos, qui patres ob spiritualem re- spectum, quia Sacerdotes videlicet, compel- lantur, alij dum urbanè salutant, patres suos vo- cant; etiamsi inferiores gradu & ætate: unde & Prælati ipsi ita loqui soliti. Cùm ergo Apo- stoli Patres essent, de quo in Epithalamio cir- ca v. 17. Pro patribus tuis &c. potuisset quidem Christus suos compellare patres, suos inquam, non quòd ipse eorum filius, sed quia tales ab ipso constituti. Sed quidem honorificentius & gloriosius nihil quàm fratres fuisse vocita- tos: quod quidem decus non ad Apostolos tan- tùm ea legatione directum, ut in ipsis solùm inciperet, & pariter finiretur: sed ad fideles omnes propagatum, ut dicere ore pleno possit Apostolus. Vt sit ipse primogenitus in multis fra- est, in omnibus, qui & filij, de quibus v. 15. Accepistis spiritum adoptionis filiorum. Et in priori quidem loco videtur D. Paulus solos prædesti- natos fratrum titulo decorare: sic enim ibi:
@@0@ @@1@ dem clausula prælocutus; ij autem solùm præ- destinati sunt. Sed quidem ad fideles omnes extendendum, quibus dedit potestatem filios fieri. Joan. 1. v. 12. & re ipsa tales facti sunt, ex al- lato ejusdem Apostoli testimonio, quod præ- cesserat, ad sanandum. Benè verum est circa prædestinatos ita gratiæ negotium peragi, ut soli ipsi prærogativis redemptionis frui vi- deantur, & propter ipsos illam à divina beni- gnitate dispositam & peractam. Sic enim illud Apostoli Hebr. 2. v. 10. cum alijs, de quibus alibi procedit: Decebat enim eum, propter quem quia enim prædestinati, ob certitudinem di- vini decreti, jam quasi adducti poterant æsti- mari. Et ad hos quidem Christi passio directa asseritur, ac si ad alios non spectaret, cùm re- vera deceret redemptionem passione perfe- ctam omnibus applicari. gatam. Num. 598. Parcens pro Pavens. Discre- tiorum pro Discretionum. Num. 599. Posset sci- licet pro Posse. Tolerabile. Num. 601. col. 1. Yüklə 19,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|