Avctarii indici tomus quartus
Yüklə 19,02 Mb.
|
|
Horrendum pro Hortentium. Et horrenda qui- dem mutatio ad nullum convenientem sensum aptabilis. Inferius, Perfectis pro Præfectis. Nihil minùs. Num. 628. col. 2. Noscere potuit pro Nocere non potuit. De S. Francisco Borgia age- batur, & mirabili ejus inter mundi illecebras castitate. Et in sentẽtia dicta præter verbi mu- tationem deficiebat particula Non, ut disca- mus eum, qui eo in genere, aut de malo in bo- num, aut de bono in melius (quod est instituto præsenti consentaneum) mutari velit, debere particulam dictam in promptu habere, non quidem oretenus, sed constantissima volunta- te. Caro enim, cùm domesticus inimicus sit, frequenter lethale sibi obsequium præstari curat, opportunè numquàm, semper importu- nè: unde opportunum semper futurum re- spondenti: Non, locum negando noxiali in- gressui voluptatis, neque impuras species in- curiosè fovendo: Sed sancti juvenis Josephi in- star, de quo sic D. Ephræm in Oratione de ejus laudibus ab Ægyptia domina pertinacissimè ad fœdum facinus impetiti: Ad hæc ille lapidis Erat ergo in ejus corde & ore perpetuum Non: sicut in adamante perpetua est ictibus innata, & insuperabilis semper obstantia, juxta com- munem de illius natura conceptum; vel si quod sit aliud labefactari nescium: id enim significare volunt Patres cùm similitudine prę- fata uti solent. Sicut Marpesia cautes. apud Vir- gilium Lib. 4. Æneid. Pro quo advocare juvat Davidis illud Psal. 39. v. 1. & seqq. Expectans expectavi Dominum & intendit mihi. Et exaudi- vit preces meas; & eduxit me de lacu miseriæ, & de luto fæcis, & statuit super petram pedes meos &c. Quæ quidem ad tentationes, de quibus agimus, specialiter referenda, in quibus &<-P>@@ <-P>lacus miseriæ, & lutum fœcis licet intueri: pro quo Divus Ephræm in Sermone Ascetico cir- ca illud: Attende tibi. Cap. 3. ita loquitur. Verùm tu expecta Dominum, precesque tuas cum lacrymis coram bonitate ipsius effunde: & ipse te exaudiet, elevabitq́ue ex lacu miseriæ sordidarum cogitationum, & à volutabro luti turpißimorum phantasmatum, & constituet supra petram sancti- tatis pedes tuos, & videbis auxilium ab ipso tibi emissum. Expecta modò, & ne relaxeris cogitatio- nibus, neque defatigeris sentinam exhauriendo: in propinquo enim est portus vitæ: nam te adhuc lo- quente dicet: Ecce adsum. Sic magnus ille my- sticæ doctrinæ Magister. Ubi quod de petra dicebamus luculenter expressum, Deum si- quidem invocantem, dum sordidæ cogitatio- nes irrumpunt, constituet ille in petra sancti- tatis, ut continuata resistentia, & cum Divo Ioanne respondentem Non, Ioan. 1. v. 21. in cœ- lesti Amphitheatro faciat ædificij tanti nobilis- simam portionem. Et talis Sanctissimus Fran- ciscus, cujus in Elogio sumus, dum errores ob- repentes emendamus, cujus exemplum in sæ- culari statu, nam de religioso nihil mirum, ex prodigiosis est, quibus Ecclesiæ singularis puritas illustratur. Circa quam Ibidem col. 3. legitur Ista immota pro Ita commota. Sensu ad- versante. Num. 640. col. 3. Clariorem pro Chariorem. Num. 641. col. 3. Aptus pro Aptos. Num. 642. col. 1. Prolato. legendum. col. 2. Theodoreto pro Theodoretus. Abdens pro Addens. Ibidem geminata clausula manifesta. col. 3. Hic pro Huic. Num. 647. col. 2. Sic pro Sit. col. 3. Filia pro Folia. ineptissimè. Num. 648. col. 2. Observatur pro Obversatur. col. 3. De cumbe pro Recumbe. Non penitus absurdè, nisi Scripturæ sacræ obstaret auctoritas, cui etiam in mini- mis obsequendum. In fine: Considerant pro
col. 3. Studio pro Studeo. Et hîc errorum finis pro Parte priore, qui, quàm in alijs plures, quia diffusior illa, licet pro materiæ dignitate restricta. Ultimus autem error circa studium incidit, & curam pro illo. Et fortè admoneor de illo ipso, quod dum sic loquerer, reco- gnovi: insipientiam inquam erroribus obno- xiam, quibus ex typographia, quos vidimus, & nonnulli alij correctionis facilis, accreverunt. Sed quidem licet errasse quandoque contin- gat, non ideò laborem futurum inutilem mi- hi persuaserim, cùm sciam ex erroribus fructus non exiguos colligi solitos, Deo sic altè dis- ponente, & ingenuam munerante pietatem. Per errorem Jacob Liam accepit uxorem: ex qua tamen benedictionem accepit plurium & illustrium filiorum. Sic enim ejus septenniali labori consultum, quibus servierat pro Ra- chele, mysticus laborator. Genes. 29. & 30. Erraverat priùs Isaac erga ipsum, sed error ille pientissimi senis propagationi fidelis populi & à Deo electi occasionem felicissimam mini- stravit. Inde enim Jacobi fuga, & duodecim tribuum memoranda successio. Genes. 27. Circa<-P> @@0@ @@1@ credulus verbis uxoris tradidit Ioseph in carce- rem. Genes. 39. v. 20. Sed ex errore illo felici- tata Ægyptus, Ioseph remedium septennariæ famis providente. Cap. 40. Potest etiam in ejusdem positionis comprobationem Iudæ Pa- triarchæ error circa Thamarem adduci, quam meretricem credidit, & ex errore facta mater Phares & Zaræ, & eatenus Christi, ex Genes. 38. & Matth. 1. Licet enim in turpi congressu pietatis nihil: ex eo tamen argui potest, ut cre- damus potiori ratione id de Deo sperandum, quando laudabilis sinceritas in erroribus obser- vatur. Id quod & in Putiphare censendum, si eum non justitiæ zelus, sed privatæ vindictæ, ut Sacer textus indicat, ad inferendam Josepho carceralem molestiam provocavit. Ut alia omittam, sicut & multa, quæ circa errores præfatos poterant adnotari.
TERTIA
AMPHITHEATRI MISERICORDIÆ.
inquam Deo. Ubi non multùm erroris, quod legentem possit offendere, nam & deferri gratias dici posse usus circa verbum istud peritiorum ostendit. Deferre enim vene- rationem, idem est ac attribuere, aut conferre, unde & de gratijs nō videtur posse dubitari. In eo autẽ referre & deferre differre videntur, quod referre est opere ipso se gratum ostendere, par pari reddendo: quod tamen verbum deferre non indicat, sed offerre, aut exhibere. Ex quo fit ut Deo referre non possimus gratiam, aut gra- tias, nam & utrumque verbum præfatum ad- mittit: cùm tamen deferre modo dicto valea- mus, sicut reverentiam, cultum, & hono- rem. Num. 653. col. 2. Prodat te pro Se. Vt quia pro Vt qui. 655. in principio Electiones pro Lectiones. Discursum pro Diversum. col. 3. Immoraris pro Immorari. Vel hujus pro Vt hu-
pro Muis. Simeon Muis Psalmorum interpres. Est & Alvis, Martinus quidem, sed non Inter- pres, doctus tamen & acutus Theologus à me in Problematibus sæpiùs allegatus. Sic solet<-P>@@
confusio, & quod unius est auctoris, alteri attri- bui, ut Doctori Angelico quod est Thomę An- glici, Gersoni quod est Gerson, quod multoties ex incuria circa explorationẽ accidit aut ex per- functoria lectione. Num. 662. col. 2. Formatur pro Firmatur. num. 664. col. 3. Quasi pro Qua se. Num. 665. col. 1. Ilescentes pro Silescentes. Vel hominum pro Vt hominum. col. 2. Factum pro Fa- stum. Quid pro Quod. Simillimi pro Humillimi. Soporatum pro Saporatum. Dividet pro Dividit. col. 4. Evastationes pro Devastationes. Num. 671. col. 1. De voto pro de toto. col. 3. Sic pro Sit. Num. 673. col. 1. In quo pro In qua. Num. 674. col. 2. Agnoscant pro Agnoscunt. Non infre- quens illud, ut cognitio, quam de nobis ipsis de præsenti habere debuimus, in aliud tempus differamus: sicut & eorum, quæ oportebat agnoscere: ex quo defectu gravia incommoda subsequantur. Prædicavit D. Paulus Athenien- sibus resurrectionem mortuorum: Et quidam
aliud tempus cognitionem cœlestis doctrinæ stultissimè extrahentes, in qua salutis æternæ negotium vertebatur. Et quid inde factum; ut qui sic audientiam distulerunt, numquàm fue- rint cognitionem adeò necessariam assecuti: sequitur enim sic: Sic Paulus exivit de medio derunt, sed qui adhæserunt prædicanti, neque negotium tantoperè conveniens in aliud dif- ferre tempus voluerunt. Qui autem distulisse referuntur, audieruntne iterum, ut dixere? Minimè: nam post hæc exivit ab Athenis, unde quod desiderasse innuerant, neutiquàm adimplerunt. & doctrina immediatè proposita poterat in- culcari, ut quod de studio dicitur circa Dei ti- morem ad præsentem articulum revocetur. Nocet enim plurimum circa hoc, & est valde periculosa dilatio. Serva timorem illius, & in illo veterasce. Eccli. 2. v. 6. Ubi timor Dei quasi ars injungitur diligenter addiscenda, cujus non sit differendum studium, quia ab illa vi- tæ transigendæ necessarius fructus requiren- dus. Pro quo piè & graviter P. Cornelius ita scribit: Quocirca sicut miles in armis & gladijs, Doctor in libris, Prædicator in pulpitis, Medicus in pharmacis, Legisperitus in legibus, Rusticus in agris, Sartor in vestibus, Aurifex in auro, Opifex quisque in sua arte, & opere veterascit & consene- scit: sic fidelis & Sanctus in timore & amore Dei. Hic enim est ejus gladius, hic ejus liber, hic ejus pulpitum, ejus pharmacum, ejus lex, ejus rus & ager, ejus vestis, ejus aurum, ejus ars & opus. Hæc ille, quibus nihil dici opportunius po- test. Ibidem col. 3. Demnare pro Demnare. Igno- tum verbum Demno, licet in compositione ta- lis sit recepta mutatio. Ubi si quidquam my- sterij libeat exquisisse, dicere possumus, ut<-P> @@0@ @@1@ ctatione suspendat, utendum esse compositione verbi Damno. Et utendum verbo Condemno. Pro quo illustre succurrit Divi Pauli testimonium 1. Cor. 11. v. 21. & 22. ubi sic ait: Quòd si nos-
idem est ac condemnare, unde D. Joannes Chrysostomus in eum locum Homil. 28. ita scribit: Non dixit: Si puniremus, si supplicium de nobis sumeremus, sed, si dijudicaremus: hoc est si nostra tantùm voluerimus peccata cognoscere, si condemnare nos ipsos, liberaremur utique & ab hu- jus, & futuri sæculi supplicijs: qui enim se ipsum condemnat, dupliciter Deum placat; & quòd pec- cata sua cognoscit, & quòd imposterùm pigrior ad peccandum efficitur. Sic Doctor Sanctus, ubi ha- bemus condemnationem damnationi opposi- tam, Vt non cum hoc mundo damnemur. Ex quo & fiet ut non solùm divinæ interpellemus damnationi, sed etiam condemnare alios va- leamus. Condemnat autem justus mortuus vivos impios. Sapient. 4. v. 16. Non quidem ob futu- ram tantùm gloriam judiciariæ potestatis, sed & dum viveret, & jam felici fato defunctus: unde non solùm qui vitæ innocentia eximius, sed qui criminum maculas solicita condemna- tione detersit, eos, qui in volutabro luti hærere maluerunt, agni inquam novelli suas illas, de quibus illorum Pastor vetus proverbium appli- catione legitima pronuntiavit. 2. Pet. 2. v. 22. Pastor inquam eorum etiam, qui post pœni- tentiam dici meritò agni novelli possunt, quia ex eorum numero, qui ad Christi dexteram col- locandi, qui & agni & oves dicuntur, unde & ipsi & agnorum & ovium nomine com- mendati Ioan. 21. v. 16. & 17. Hæc enim est gratiæ sublimis potestas, ut hædi converti in agnos possint, & pro pastore tartareo cœlestem habere Pastorem. Nec plura occurrunt circa tertiam Recognitionem, ut sit jam
QVARTA
AMPHITHEATRI MISE RICORDIÆ.
687. col. 2. Eo pro Ea. col. 3. Magno pro Magna. Num. 691. col. 2. Citatio Cassiodori; ubi reponendum. Cap. 17. Et inferius: & vita mortalis, talibus &c. Num. 694. col. 1. Experimentur pro Experitur.<-P>@@ <-P>Num. 697. in principio. In pro Ex. Num. 698. col. 1. Collocata pro Collata. Posset tolerari, cùm Suetonio in Augusto Cap. 39. sic loqui fue- rit non solùm licitum, sed elegans: Suam Iu- liam Pompeio collocavit. num. 699. col. 2. Videns pro Vadens. Ubi quod ad sensum moralem at- tinet, verum utrumque habet: nam & Videns in casu, de quo ibi Vadens etiam. Cùm enim de ijs agatur, qui post concupiscentias vadunt; in ipsis quidem videre, quod concupiscant, vade- re profectò est, cùm de cohibenda concupis- centia oculis proritata, cura nulla sit, cùm esse magna debuisset. Quæcumque naturaliter Sic Divus Iudas Apostolus. v. 10. Ubi pro No- runt Gagneius ex Græco vertit Appetunt. Ut nosse in talibus, appetere sit. Licet autẽ P. Cor- nelius pro lectione Vulgata militet, affirmat ta- men quod tò Norunt; includit Tò appetunt. Inde abominanda in talibus morum corruptela. Nos- se autem ad sensibilem spectat notitiam, ubi princeps visus, ut videri apud eumdem Patrem potest. Dicuntur autem muta animalia, quia illecebrosis postulationibus non valent ratio- nabiliter respondere, & dicere: Et si videam, non vadam: nec volo ante mortem videre corrup- tionem. Psal. 15. v. 10. Num. 704. col. 1. Cùm pro Cur. Num. 709. col. 2. Sancto Victoris pro Victori. cùm priùs
nendum fuit, Victori positum, & è converso, ubi Victori, Victoris minimè stare valens collo- catio. Sic usu venire vident & dolent multi, possem & ego, ijs, quæ de mundo notitiæ irrumpunt, affectus: multis scilicet non con- ferri, quod erat meritò conferendum: & con- ferri alijs, quibus conferri minimè debuisset: cujus damnabilis inæqualitatis pœnam subituri ij sunt, ad quos distributivæ justitiæ munia constat pertinere. Ad quod dici potest malum hoc non esse in mundo recens, cùm jam pri- dem hic fuerit ipsius stylus, & inutilis esse moliminis velle ipsum reformare. Sed quidem cùm in Republica Christiana versemur, sem- per est pro morum reformatione certandum, ut si universale non possimus adhibere reme- dium, aliquale tamen, nobis ut par est agenti- bus, deferatur. Id quod pro Indijs specialius ac- curandum, in quibus à suo Monarcha adeò distantibus, cùm sit operosa securitas, justitia est ritè administrata comparanda. Quoniam ju- stitia firmabitur solium. Proverb. 16. v. 12. Quod quidem ad regna distantia peculiari ratione referendum. Sicut enim agentia naturalia sphæram habent suæ activitatis, & ad ea, quæ remotiora sunt ipsorum virtus extenuata per- tingit, ita ut contrariorum in cursu facilè su- peretur: ita & in distantium accidit admini- stratione regnorum, ad quæ regalis providen- tia cum extenuatione protenditur: ut miraculi loco habendum sit inconcussa conservari. Curandum ergo eximia solicitudine ut justitia cominus regnet, id quod præstari convenien- ter poterit, si ij, qui illius sunt administri fu- turi, & à Rege ex sibi proximis eliguntur, ta- les sint, quales negotium momenti tanti vide- tur postulare. Ab ijs regnorum firmitas pendet,<-P> @@0@ @@1@ indicatum: Quoniam justitia firmatur solium. Ubi illud Quoniam præcedens aliquid insinuat, cujus id, quod sequitur, perhibeatur effectus: est autem illud: Abominabiles regi qui agunt ini-
solij à ministris justitiæ fidelibus incorruptis- q́ue pendere: & ideò impiè agentes esse regi abominabiles, quia impietate ipsorum domi- nante nequit regni firmitas sperari, sed cer- tissimum exitium pertimeri. Sed meliora Deus. Chara. Ubi de misericordia chara Deo, quæ & etiam clara, non solùm quia honorabilis, & ejus digna respectu, sed etiam ut admoneamur circa modum impendendi illam, ut nullo vili affectu fuscetur, cùm Deo omnia sint nuda & comperta, qua consideratione misericordiæ operibus insistendum. Pro quo est Davidicum Yüklə 19,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|