Avctarii indici tomus quartus
Yüklə 19,02 Mb.
|
|
dum, ut nullus ita malleus sit, quo minùs & melleus possit, cùm occasiones id exegerint, deprehendi. Ille quidem ipse, cujus audivimus verba esse quasi malleum conterentem petras, verba habet dulciora super mel & favum. Psal. 18. v. 11. Desiderabilia super lapidem pretiosum jus imitatione perfectio Christiana resplendet. Unde & in laudibus sponsæ positum, Cant. 4. v. 11. Favus distillans labia tua, sponsa. Et cùm in labijs dictis sola laudetur dulcedo, in qui- bus designati Prædicatores, ut quamplures do- cent Patres apud Ghislerium: videtur magno & arcano mysterio innui, plus mellis, quàm mallei in illis futurum. Quam utrumque desi- gnatum Magni Gregorij subtilitas introspexe- rit ob id, quod sequitur: Mel & lac sub lingua Cap. 5. Plerique justorum dum quosdam agere per- versè conspiciunt, qui duris sunt increpationibus feriendi, linguæ asperitatem sumunt: sed sub lin- gua mentis suæ benignitatem contegunt. Vnde san- ctæ Ecclesiæ Sponsi voce dicitur: Mel & lac sub lingua tua. Qui enim mentis dulcedinem aperire<-P> @@0@ @@1@ te inter verba aspera quasi latenter quiddam dul- cedinis intermittunt; hi videlicet non in lingua, sed sub lingua habent dulcedinem: quia inter dura, quæ proferunt, emittunt quædam blanda & dul- cia, quibus mens poßit ex benignitate refoveri. Hæc Doctor sanctus; juxta quæ inter mallei ictus stare & mellis dulcedo potest, immò & debet, si Dei Spiritu correctio est à Prælatis ejus vices gerentibus, obeunda. lerabile. Cur pro Cor. Sic pro Sit. Num. 856. col. 1. in principio. Aliquibus pro Aquibus. num. 838. col. 1. Sicut illa pro Ille. Quia est pro Qui
840. ubi Qui consequens pro Quia. Et sepultura pro Sepultorum. Num. 842. col. 1. Quidque pro
7. ante Promittentem deest Ecce. Num. 844. col. 1. Accidit pro Accedit. Num. 845. Fuerant pro Fuerat. Num. 846. col. 1. Non in ea pro Nam in ea. Sensu contrario, ubi de throno Ec- clesiæ est, in quo Christus requiescit. Dolet id diabolus, & ideò non paucos ex luto & fœce hæresis ad negationem impellit, Ecclesiam phantasticam confingentes, qualis Anglica, ubi cum monstroso capite fœdus init confusio Duritana, & aliæ abominandæ origines con- fusionum. Sicut & alibi, ubi filiæ Babylonis miseræ, id est, confusionis. Psal. 136. v. 8. Ubi in nobis ingens est gratitudinis affectus exci- tandus, qui non Babylonis filij, sed Ecclesiæ Christi, Catholicæ, Romanæ sumus, & cum requiescente in illa Christo possumus requies- cere: Vt non circumferamur omni vento doctrinæ in nequitia hominum, in astutia ad circumventio- nem erroris. Ephes. 4. v. 14. Quibus graphicè cœlestis Magister negotium præsens expedi- vit. A nequitia enim hominum ortum habuit doctrina illa, in qua ventorum omnium con- fusio conscientias turbat, ad decipiendos in- cautos astutia nebulonum excubante. Sub umbra illius, quem desideraveram sedi. Cant. 2. v. 3. Cujusvis fidelis animæ verba sunt, seden- tis inquam, & ita quiescentis sub umbra Chri- sti, id est protectione, ut cum multis ex Pa- tribus exponit P. Cornelius, pariter de Eccle- sia, & anima sancta expositionem adornans. Ibi ergo sedere datur, quiescere, respirare, & non alibi. Gratias Deo super inenarrabili do- no ejus. 2. Cor. 9. v. 15. & gratias quidem im- mensas, ardentes, perpetuas, inchoandas modò, nusquam finiendas. Num. 848. col. 1. Emergit
QVINTA
AMPHITHEATRI MISERICORDIÆ.
Num. 855. col. 1. Devastationi pro De- vastationes. num. 860. col. 2. Versatur pro Versetur. num. 866. col. 2. Velit heredibus pro Velut. num. 872. col. 2. Affectum pro Affectuum. num. 888. col. 2. Habeamus pro Habemus. num. 893. col. 1. Concidunt pro Coin- cidunt. num. 898. col. 2. Regamus pro Rogamus. num. 904. col. 2. Illud Hugonem deest Apud. num. 906. col. 2. Locus pro Locutus. Num. 911. col. 2. ανταλλαγμα. num. 913. col. 2. Erant tunc pro Eant. nom. 914. col. 1. Dicebamur pro Dicebamus. Oblata pro Ablata. Contrario peni- tus significato, & id quidem unius tantum lit- teræ mutatione, circa quod aliàs discursus ef- formati. Modò id percontari juvat, an stare ritè possit, ut res aliqua ablata & oblata sit? circa quod utiliter discurrendum. Et in primis stat equidem ut quod ab appetituausertur, Deo of- feratur, id quod Deo gratissimum est. Satis est celebre illud Davidis libamen, cùm aquam de cisterna Bethlehem adducta magno trium mi- litię principum periculo libavit Domino. Tem- pus erat messis ferventissimum quidem: Desi- deravit ergo David, & ait: O si quis mihi daret potum aquæ de cisterna, quæ est in Bethlehem juxta portam. 2. Reg. 23. v. 15. & quid ad hæc tres illi dicti? Irruerunt ergo tres fortes castra Phili- sthinorum, & hauserunt aquam de cisterna Bethle- hem, quæ erat juxta portam, & attulerunt ad Da- vid. v. 16. Habebat ergo jam vehemens ille ap- petitus aquam desideratam sub regia, & cui resistere nullus valeat, potestate. Sed irrumpit tribus fortior David sua etiam castra, & ab appetitu desideratum levamen aufert, & Deo offert: At ille noluit bibere: sed libavit eam Domi- no. Ibidem. Ecce rem & ablatam & oblatam. Quod ad ablationem attinet suis proprijs ter- minis exposuit Abulensis Quæst. 23. In citatum
bationem sic ait: Voluit enim David honorare Deum: nam valde honoratur, cùm ea, quæ nobis gratißima sunt, ei offerimus: erat autem gratißi- mum bibere aquam de Bethlehem, quam jam habe- bat, ideo in reverentiam Dei voluit se privare hoc<-P> @@0@ @@1@ gnus ille magister, ex quo habemus & ablatum & oblatum posse prædicta ratione componi. Simile aliquid habetur in vita S. Petri de Al- cantara, cui in extrema infirmitate ex febris ardoribus æstuanti oblata frigida aqua in vase nitido à devoto oppidano, quam noluit bibere memor sitis Domini in Cruce, volens eum etiam in agone positus imitari. ijs, qui tempus ablatum somno, Deo offerunt spiritualibus exercitijs occupatum. Pro quo afferri possent innumeri: sed præclarum illud in Rege Vate sic de se testante: Media nocte surgebam ad confitendum tibi super judicia iustifi- cationis tuæ. Psal. 118. v. 62. Mirum hoc in Rege, ex cujus magisterio mos receptissimus in Ecclesiam devenit, ut multi ex Patribus tradunt visi à Cardinali Bellarmino, ut de vi- sis à nobis taceamus. Et de excluso somno pro insistendo æmulationi illi cœlestis officij sępè alibi, ut D. Ambrosius eloquitur circa Psal. 36.
Est autem in hac oblatione à præcedenti diver- sitas: in illa siquidem quod fuit ablatum in oblationem religiosam transijt, & sacrificale libamen: in hac autem excluso somno, & ab appetitu naturæ violenter ablato, nihil restat quod possit offerri; quod enim non est, nullas habet proprietates, unde neque esse oblatio potest. Sed verò & oblatio ibi habere locum potest, dum quod esse poterat, & erat in prom- ptu juxta naturæ indigentiam, & naturalem propensionem Deo generosè mactatur. Sic Re- ligiosus renuntians hereditati paternæ vivente patre, rem quidem grandem præstat, & obla- tionem Deo gratissimam peragit: cùm tamen hereditas nihil in rerum natura sit, clamanti- bus juribus, viventis non esse hereditatem: ob jus tamen illud conditionale, si supervivat pa- tri, magni apud Deum oblatio talis æstimatur. Sic ergo & somnus offerri Deo potest, non quidem reipsa existens, sed ad imperium ejus, qui dormire voluerit extiturus. Sic & stat illud Eccli. 31. v. 10. Qui potuit transgredi, & non est quod non est, pronuntiatur laudabile, & ita digna Dei oblatio. Quidquid sit de quæstione illa, an pura Omissio possit esse meritoria, in qua ego negativam partem sum in scholis am- plexus, quæ receptissima est, licet nonnulli ex Novioribus reluctentur, sed parùm solido fun- damento.
oblati connexio in ijs, qui scribendi munus assumunt, & ut functioni adeò præstantis mo- menti vacent, non solùm de somno decerpunt,<-P>@@ <-P>sed de multis alijs, quibus & corporis commo- dis & alterius generis non uni possent insistere voluptati. Eccli. 38. v. 15. sic habemus: Sapien- ma Lectio, & in Glossis obvia, sic: Sapientiam scribe in tempore vacuitatis. Quod licet non sit Græco textui conforme, affirmat tamen P. Cornelius eôdem redire utriusque lectionis sensum, ut scilicet sacer Scriptor ad id muneris sibi persuadeat necessarium esse tempus vacui- tatis, seu tempus vacuum, liberum videlicet ab extraneis occupationibus. Sed parum illud: alia enim est adhibenda vacuitas, illa inquam, de qua dictum, commodorum & voluptatum. Unde Nicolaus de Lyra ad jejunium & pau- pertatem sensum revocavit, cum verissima ob- servatione, quòd scilicet à multo tempore Reli- giosi Mendicantes plura scripserunt in Theologia, quæ est vera sapientia, quàm alij. In illis pauper- tas & abstinentia præ ceteris floruerunt, & in Religiosis ipsis Mendicantibus, qui celebres Scriptores extiterunt, ultra communes leges suorum Ordinum, severiorem secessum affecta- runt, pro quo eorum historiographi: quod & in nostro præclarissimis potest exemplis de- monstrari. Ex illis unus & se & alios verissimè expressit, cùm dixit: Prætervehuntur aliquando
ergo possunt nobiliori spiritu id quod apud Se- necam quidam, quibus & se accenset ille Libro de Vita beata Cap. 28. Vsque ad ultimum Vitæ finem in actu erimus; non desinemus communi bono operam dare, adjuvare singulos, opem ferre etiam inimicis, eniti manu. Nos sumus qui nullis annis va- cationem damus: & quod ait ille Vir disertißimus (Virgilius lib. 9. Æneid,) Canitiem galea premi- mus. Nos sumus apud quos usque eo nihil ante mor-
Paullinum Libro de brevitate vitæ Cap. 18. ita scribit: Excerpe itaque te vulgo, Paulline carißi-
nio, naturæ, & vitæ ipsi detractis, & violenter, aut valenter potiùs, ablatis, est quod offerri Deo, utpotè gratissimum, queat. Unde & in citato Ecclesiastici loco id habemus expressum juxta veterem lectionem: Sapientiam scribe in tempore vacuitatis. Cujus hortamenti sen- sum, qui Spiritus sancti est, jam vidimus minimè à Vulgata discordare. Quomodo enim non placeant Deo æterni præcones ve- ritatis? Hinc est ut Doctoribus præter com- mune cum alijs beatitudinis præmium sua cum Martyribus & Virginibus respondeat Aureola, de qua dictum à Nobis Tomo 2. Au- ctarij. xum inter ablata & oblata præmissis adjicia- mus. Gratissima Deo potest oblatio constare, si quis à dominio imperiosæ cupiditatis aufe- rat, quæ in subsidium egentium Christiana miseratione dispenset. Stat enim quemque respectu suimet ipsius pium esse raptorem.<-P> @@0@ @@1@ Verba sunt Divi Leonis Sermone 2. de Iejunio Decimi mensis. Ubi subtrahere idem quod aufer- re est è medio, juxta Grammaticalem proprie- tatem. Iuxta quod accipiendum est quod ait Divus Valerianus Homil. 9. Nemo claudum re- fugiat, nemo surdum non audisse se fingat, nemo debili manum subtrahat, quia omnia ista in retri- butione consistunt. Et in fine: Vnde, dilectißimi, moneo ut nemo partem divitiarum Deo subtrahat, qui justis laboribus non difficilem boni operis fru- ctum reportat. Sic ille. Sic autem subtractum & ablatum quàm sit Deo gratum Scripturæ Sacræ proclamant, & Sanctorum Patrum ita est contestatione firmatum, ut circa illud ma- gni possent, & interminabiles discursus effor- mari. Inter omnia autem nihil ita veritatem istam ostendit, ut Christi illud luculentissimæ pietatis effatum Matth. 25. v. 40. Amen dico vo- bis: Quamdiu fecistis uni ex his fratribus meis mi- nimis, mihi fecistis. Circa quod allatus dudum D. Valerianus sic ait: Tanta est enim apud Do- minum nostrum cura miserorum, ut sibi præstitum putet quidquid egentibus erogatio miserata contule- rit. Sic Divus hic Pater, qui eloquentissimus & disertissimus cùm esset, adducto citato loco, nihil habuit speciale, quo posset rem tantam explicare. Unde ad Epiphonama confugit, di- cens: Tanta est. Sic enim in rebus supra pon- derationem eximijs agi solitum: Tanta est fiducia formæ. Exodi 23. v. 20. & 21. sic locutus Dominus: Ecce ego mittam Angelum meum, qui præcedat te, & custodiat in via, & introducat in locum, quem præparavi. Observa eũ, & audi vocem eius, nec con- temnendum putes, quia non dimittet, cùm pecca- veris: & est nomen meum in illo. Ubi multa cùm dici possint, unum aut alterum expendendum. Et in primis quærit Abulensis quisnam Ange- lus iste fuerit? Et respondet Quæst. 81. in cita- tum Caput fuisse D. Michaelem. Sed cur talis ac tantus cœlestis militiæ Princeps? Ideo qui- dem, quia, ut sequitur, erat nomen Dei in illo, quia ejus nomine loquebatur, ut legatus regis sui nomine loqui solet, dum Mosi quæ essent facienda Deum consulenti dictabat. Vide jam pauperum prærogativam, dignitatemq́ue subli- mem, in quibus non solum Christi nomen, sed Christus ipse misericordiam exhibituris fideli- bus exhibetur: Mihi fecistis. mysterium hoc nominis ampliùs calleamus: Qui recipit prophetam in nomine prophetæ, merce- dem prophetæ accipiet. Matth. 10. v. 41. Quo- modo autem id stare queat, ut recipiens pro- phetam pari cum illo mercede congaudeat, do- ctè explicat Abulensis Quæst. 114. in citatum Caput. Et affirmat revera accipiendum ut so- nat, quòd scilicet mercedem accipiat prophetæ, similem inquam, licet non penitus æqualem, quia dum adjuvat temporali subsidio, id ipsum ministerium exequitur, quod ad munus pro- phetæ, ministri inquam Evangelici pertinebat. Tunc sic: Ergo qui recipit Christum, merce- dem Christi accipiet. Videtur legitima conse- quentia. Et quod de receptione dicitur, ad<-P>@@
dum. Cùm autem modò juvare nequeamus Christum mercedem pro ministerio aliquo re- cepturum, id videtur ad statum ejus moralem advocandum, ut scilicet similem, qui eum re- cipit, mercedem accipiat, illi, quæ theandricis ipsius operibus responderet. Atqui illa est infi- nita secundùm aliqua, pro quo non est huc fusior Theologia ad hoc pertinens, convehen- da. Ergóne talis recipienti Christum? Non equidem: sed talis ut recepto respondeat se- cundùm mensuram ipsi tantùm notam: ut stet consequentiæ vis, dum ex recipiente prophe- tam in nomine prophetæ, ad recipientem pau- perem in nomine Christi præstat arguisse. Et quòd recipiens pauperem, mercedem pauperis accipiat faciliùs intelligitur, quia eum ita ju- vat, ut beneficio ipsius vivat. Cùm autem in paupere Christus sit, quodammodo etiam per eum vivit, qui vitam pauperi pia largitione contribuit. Inde ergo mercedis est præstantia deducenda, ex qua & quàm sit Deo gratum obsequium hujusmodi colligendum. Bene ergo ubi de Angelo, in quo Dei nomen, ab ipso agebatur, dictum pariter: & introducat in lo- mentum derivemus. Verè enim illi in locum à Deo paratum sibi beneficos introducunt. Ve-
Matth. 25. v. 34. & 35. Ecce paratum locum: ecce introductores esurientes, sitientes &c. Introductor præcipuus Christus, sed & intro- ductores pauperes. Et ego vobis dico: Facite vobis Yüklə 19,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|