Avctarii indici tomus quartus
Yüklə 19,02 Mb.
|
|
ut elicitivæ &c. post exclusas imperfectiones, non manet aliqua perfectio se tenens ex parte objecti & realis propria illius significati, nego Minorem: se tenens ex parte nostri intellectus & intentiona- lis transeat Minor: sed hinc nihil imperfectionis in Deo, nam totum in intellectum nostrum refundi- tur. Sic ille. Sensus videtur esse, exclusis im- perfectionibus manere aliquid quod revera sit in Deo, sed non prout significatur tamquàm formalitas aliqua. Iuxta quæ quod significatur nomine potentiæ est revera ipsa divina intel- lectio, quæ in se est actus purus. Nam ex parte objecti nihil aliud est, ut idem loquitur n 24. Sed est statim obvia instantia: Quia nomen potentiæ intellectivæ non significat actum puræ intellectionis. Neque recurri potest ad actum cognitionis sic apprehendentis & judi- cantis ex imperfectione sua, quia si judicat esse potentiam, quod revera non est, falsò judicat, & ita non attingit objecti realitatem Videtur ergo clariùs dicendum exclusis imperfectioni- bus manere aliquid perfectionis quod possit Deo attribui nomine potentiæ non veræ, & physicæ, sed secundùm quod est magis aut minus cognoscibilis, minimè apprehendendo veram rationem potentiæ, & multò minùs ju- dicando, ex eo quòd intellectus creatus est, quo formaliter substantia redditur intellectiva; id quod & in divina intellectione accidit, qua formaliter Deus constituitur in gradu intelle- ctivo. Quod cùm concipitur, intellectio ipsa<-P> @@0@ @@1@ dum potentiæ concipitur, ob similitudinem illam in ratione constituendi formaliter intel- lectivum. Itaque damus P. Derkennis non manere in potentiâ intellectiva elicitiva post exclusas imperfectiones in nomine potentiæ aliquid quod veram potentiam arguat: manere tamen conceptum illum constituendi formali- ter in gradu intellectivo, quod potest nomine potentiæ aliqualiter designari. magis Nobis pręsenti in negotio novitates in- ducens adversatur, ait enim sic Proposit. 1. Pe-
circa speciem impressam, habitum, & memo- riam, juxta ea, quæ à Nobis tradita, unde non est opus illas suis verbis exhibere. Iuxta dicta autem non solùm vitam intentionalem in Deo statuit, sed physicam per realem actuum pro- ductionem, id quod n. 53. specialiùs exprimit, & probat, quia vivens perfectiùs ac pleniùs vivere censendum est, quod non solùm vitam intentionalem, sed etiam physicam exerceat. Cumq́ue productio realis formalis Deo ne- queat attribui ob multas, quas fert secum im- perfectiones, tribuenda est utique realis vir- tualis, quæ ab omni prorsus imperfectione de- fœcata est: præstat enim quoad æquivalentiam munia veræ & formalis productionis, cùm verè productio non sit: atque ita commoda productionis formalis sine ejus incommodis secum fert. Sic ille loquitur. ingenio indulgens, Nobis enim standum dictis, & vera potentia neganda, sicut & principium, licet enim multa congerat ut Propositiones suas firmet, fateor mei tenuitatem ingenij, dum in illis nihil, quod urgeat, deprehendo. Et qui- dem ex dictis nuper præstat arguere, dum ait: Munia veræ productionis (quam formalem vocat ut oppositam virtuali) cùm verè productio non sit. Ergo cùm verè productio non sit, neque vera erit potentia, neque principium respectu illius. Consequentia est manifesta. Neque enim dici potest esse veram potentiam virtua- tualem. Id enim involvit implicationem: nam illud virtualis est limitatio in adjecto, ex quo evincitur non posse dici absolutè talem: sicut in virtuali productione constat; cùm enim non sit vera productio, limitatio adiecti illam non extrahit à propria sua absoluta ratione. Quod urgeo. Nam Deus non habet potentiam vir- tualem ad illud, quod si habere posset, esset in illo maxima, immò & minima imperfectio: Id quod evidenter constat in prædicato infructibi-<-P>@@ <-P>lis; non enim habet potentiam virtualem ut seipsum facere possit, quia id maxima imper- fectio esset. Atqui imperfectio etiam magna esset, si ejus intellectus esset potentia formali- ter productiva: ergo respectu illius non habet potentiam virtualem. Idem est de prædicato immutabilis: non enim habet virtualem po- tentiam ad mutationem, quia si revera illam haberet, esset in illo imperfectio manifesta. Neque dici potest potentiam virtualem tan- tùm concedi respectu actuum, qui verè esse in Deo possunt. Non enim ex eo vis rationis eli- ditur: Quia cum ipsa respondetur conclusio- ne, & vitium incurritur petitionis principij. Id enim est quod cōtendimus, in ordine scilicet ad prędictos actus non dari veram potentiā, quia ex illius positione maxima in Deo imperfectio sequeretur. Neque hoc tollit quin aliqualis ra- tio potentiæ, de qua n. 582. admitti possit: illa enim non est per virtualem illam æquivalen- tiam, respectu eorum, quæ Deo repugnant, sed juxta modum ibidem explicatum. tualis potentiæ doctrina probari potest non re- pugnare Deo productionem formalem respe- ctu intellectionis. Ideò enim repugnare dici- tur, quia imperfectionem involvit: Atqui ab- solvi ab illa potest interventu dictæ virtualis potentiæ: Ergo non repugnat. Major admit- titur, & Minor ostenditur: Nam sicut dicitur ratione virtutis hujusmodi identitatem æqui- valere distinctioni, ita & dici potest distinctio non æquivalere unitati, & ita dici intellectio- nem & intellectum esse virtualiter unum: quia ad omnia munia identificationis inter se æqui- valentia continent. Neque recurri potest ad imperfectionem, quam distinctio importat: quia illa absolutè non repugnat in divinis, ut est de fide in Personis, in absolutis autem im- perfectionem absorberi beneficio virtualis principij, quia cùm distinctio æquivaleat per- fectioni identitatis, in illa etiam perfectio re- peritur. Quòd si dicatur identitatem esse à Concilijs definitam, dici poterit, locuta de identitate, quæ salvari potest ratione æquiva- lentiæ virtualis. Quod si dicatur novos istos esse in Theologia terminos: id quidem & dici contra modum præfatum philosophandi pote- rit, quia non minorem illi inducunt novitatem. Concilia enim cùm in distinctionem tradunt, etiam veram potentiam & principium remo- vent, & hoc distinctione illa virtualis & for- malis potentiæ & principij, sicut & productio- nis sufficienter salvari reputatur. rat, ut est in Theologia certum: Atqui suppo- sita vera potentia virtuali, id stare posset: Ergo non est admittenda. Minorem probo: Nam ratio cur stare generatio nequeat, est indistin- ctio realis inter principium & terminum: At- qui hoc non obstat, ut probo. Quia dici potest in divinitate esse potentiam virtualem æqui- valentem distinctioni principij & termini. Si dicatur propositionem dictam judicio Ecclesiæ reprobatam. Contra est. Nam dici potest id intelligendum de formali generatione. Si au- tem contendatur debere intelligi etiam de<-P> @@0@ @@1@ reddi ratio poterit, nisi quia realis identitas etiam virtualem generationem excludit. Ex quo habemus intentum. Et eodem modo ex- plodenda responsio, si dicatur definitionem ge- nerationis non posse convenienter applicari, quod scilicet sit origo viventis à vivente à principio conjuncto in similitudinem naturæ. Siquidem ratione virtualis potentiæ etiam ad- mittitur origo vitalis, & principium: & nihil magis conjunctum, quàm quod per identita- tem conjungitur, ut omnes explicant in hujus profunditate mysterij, in quo neque identitas similitudini obstat, quomodocumque illa ve- niat declaranda. Standum ergo principio illi fixo de necessaria distinctione generaliter cùm de productione agitur, applicando. batur necessariò tribuenda Deo, non video quomodo possit cōponi cum eo, quod præfatus Scriptor habet n. 32. ubi ait actum intelligen- di in suo conceptu nullam involvere caussali- tatem sive actum caussandi, etsi actus vitalis sit: quia non est actus vitæ physicæ, sed tan- tùm vitæ intentionalis, præcisè ut est actus intelligendi, seu percipiendi objectum. Ubi forsan dicetur rationem vitæ physicæ habere quatenus est productio, sive formalis, sive vir- tualis. Nam absolutè negatur esse actum vitæ physicæ, unde neque ratione productionis esse actus vitæ physicæ potest. Deinde vita physica & intentionalis diversæ supponuntur, unde actus unius non debent sphæram alterius usur- pare, & inter se illi commisceri; unde neque ratione productionis stat eos physicæ vitæ pro- prios compellare. Hinc factum Recentiores quosdam Scriptores negare conceptum præci- sum vitæ, quia intentionalis, cum non physica nullum habet prædicatum commune cum vita physica. Quod licet ego non penitus probem, sicut neque communis Scriptorum sensus; in eo tamen quòd actus utriusque vitæ impermi- xti sint, omnes videntur convenire. Item. Ad- missa caussalitate virtuali nequit conceptus hu- jusmodi actus intelligi, nisi involvens objecti perceptionem; per ordinem enim ad illam ex- plicatur potentia virtualis. Quid enim aliud est nisi potentia ad producendam intellectionem: intellectio formaliter est perceptio objecti: Ergo de primo ad ultimum erit potentia ad perceptionem. Neque aptè intelligi potest di- stinctio illa producendi intellectionem, & po- tentia intelligendi: quod ex eo fundatur, quia in specie impressa datur potentia producendi, & tamen nō datur potentia intelligendi. Quod quidem non urget, quia species non est subje- ctum aptum natum intellectionis, sicut est in- tellectus. Unde intellectum posse producere intellectionem, idem est ac posse sibi ipsi con- ferre effectum formalem intelligendi, sicut potentia ad calorem producendum formaliter est potentia ad reddendum calidum subjectum illius receptivum. impugnat P. Ortega Controv. 2. Disp. 2. Quæst. 3
bal, qui primus illius videtur Auctor, & Recen-<-P>@@ <-P>tiores alios, in quibus fortè P. Izquierdus, dum publicus esset Compluti Professor. Et ipse qui- dem Quæst. 4. Certam. 2. modum alium, cujus se videtur inventorem agnoscere, uti probabi- lem proponit: sed qui in summæ difficultatis articulo debeat ab omnibus usurpari. Ait ergo intellectionis in Deo dari veram potentiam & principium re ipsa, quia est vera operatio juxta Aristotelis doctrinam 1. Ethicor. Cap. 8. unde & veram potentiam & principium operans debet habere, quia operatio non est operatio suiip- sius. Sed cùm sit operatio intentionalis, non est necessarium ut ratione illius aliquid produ- catur, sed ut percipiat objectum, id quod in voluntate suo modo est etiam accipiendum. Quòd autem possit dari vera operatio respectu principij realiter non distincti, ex origine acti- va in divinis habetur perspicuum, quæ à vera potentia generativa & principio est, sine reali tamen distinctione. Et licet id stare non posset, nisi esset terminus realiter distinctus, quia est origo activa: in operatione tamen purè inten- tionali aliter se res habet, ob rationem dictam. Contra quem dicendi modum, qui est etiam Patris Quiros Disput. 35. n. 16. & seqq. licet præfatus Auctor non ita ab ipso exactè expli- catum significet, ea militant quæ à Nobis di- cta Sect. 2. Problem. 2. §. 4. Et quidem cùm explicari res difficilis accuratur, magis videtur implicari, nec posse verum influxum & pro- ductionem vitari. Nam cùm dicitur actus pri- mus, non significatur prioritas utcumque etiam cum virtute radicali: sic enim omnia attributa præcedit metaphysicè natura, nec tamen actus primus respectu illorum dicitur, etiamsi eo- rum radix metaphysicè sit: & intellectus idem habet respectu voluntatis. Amplius ergo ali- quid eo loquendi modo designatur. Atque il- lud nihil esse aliud potest præter influxum, actionem, caussalitatem, aut productionem; Ergo in Deo si concedatur vera ratio actus primi, tale aliquid concedendum est, cùm aliàs expressè admittatur vera potentia, & reale principium. Unde & argui ex origine activa potest, cujus exemplum adducitur. Nam ibi vera actio & productio est, non obstan- te identitate: ergo tale aliquid ab ipsis debet admitti.
quentiæ intellectio divina principium suum & veram potentiam subsequatur? Dicitur qui- dem intellectionem sola posse receptione sal- vari, si à Deo expressa species infundatur, in qua intellectio creata consistit, & ita ex con- conceptu suo non dicere actionem, neque in- fluxum effectivum, aut activum. Sed contra est. Nam licet hoc demus miraculosè loquẽdo, connaturali tamen modo operandi attento semper verus influxus intercedit: Ergo in Deo connaturalissimè operante ille etiam debet ad- mitti, quandoquidem vera in eo potentia, & reale principium admittitur, sive intellectio formaliter in specie expressa, sive in illius acti- va expressione inadæquatè constituatur, aut quocumque alio modo ipsam concernat. De- inde, Actus nihil est nisi exercitium potentiæ: ergo illam non utcumque, sed ut tale subsequi-<-P> @@0@ @@1@ est, si potentia sit activa, & per receptionem, si passiva. Sed in Deo posita potentia vera & reali principio non est solum exercitium passivum, ut videtur manifestum: ergo acti- vum. Quod ex doctrina Aristotelis, de qua n. præced. ab Auctoribus prædictis decantata, ve- nit etiam apertè comprobandum, siquidem vi- tam Dei in operatione constituit, quæ ad men- tem spectat. Et eo quidem ipso, quod passivum aliquid proferatur, activum designari debet, à quo descendat passio. Cumq́ue in Deo nullum esse aliud possit præter ipsum, illud erit passivæ denominationis, & effectus, quasi formalis activum principium, quæ videntur quidem in- dubitabiles consequentiæ. Circa quod nolo nonnullos alios dicendi modos impugnandos assumere, contentus propriam stabilisse sen- tentiam, & oppositas procedendi vias, quæ esse videntur pręcipuæ, efficaciter refellisse. P. Rho- des Disputat. 2. Quæst. 2. Sect. 1. cum Aureolo, P. Herice, ac alijs, de quibus citatis locis, om- nem actum primum improbat, minimè à No- bis impugnandus in præsenti, quia modum explicandi nostrum non videtur directè refel- lisse, & in substantia convenimus. Et ea, quæ generaliter circa scientiam divi- nam sunt dicta, liberæ, seu contingenti pari- ter applicanda, cùm nihil positivum addat, juxta dicta Problem. 1. Sectionis 7. §. 2. Vide- tur autem respectu illius facilius intelligi quo- modo esse actus primus possit, cùm major ali- quo modo distinctio inter primum & secun- dum elucescat. Nihilominùs potentia realis, & principium, ob rationem dictam removen- da: quamvis nomen actus primi & secundi non ita videantur rejiciendum, cùm esse pri- mus sine secundo possit quoad illius comple- mentum. Pro quo hæc satis.
creaturis, quod cùm admittat & probet P. Izquierdus Disputat. 24. Quæst. 9. sta- tuit tamen Proposit. 2. neutiquam se abstractivè cognoscere, sed intuitivè, & ut est in se: Cùm autem particulam Nullatenus, addat, omnem removet abstractionis modum; cùm tamen Nos illum fuerimus amplexi, quod & tenet P. Bonæ-Spei Disput. 9. Dub. 1. loquens de cogni- tione, qua cognoscit cognitionem creatam de seipso. Probat autem quia cognitio Dei debet esse perfectissima, & ita comprehensiva, quod non habet abstractiva. Sed certè ratio ista non concludit intentum, admisso enim quòd con- prehensiva esse debeat, negatur abstractivam perfectissimam in suo genere comprehensivam esse non posse, quia potest illi definitio com- prehensionis penitus adaptari, quæ scilicet ta- lis est, ut nihil lateat cognoscentem: quod qui-<-P>@@
potest, & prætereà si dicatur cognitionem de- bere esse talem, ut adæquet cognoscibilitatem ob ecti; abstractiva in Deo talis esse potest, in eodem enim gradu cum ipso est, & divini divina. Neque dici potest Dei cognoscibilita- tem exigete cognitionem penitus intuitivam ob suam infinitam perfectionem, & ita quæ ta- lis non est, ipsi non adæquari, & proptereà non esse comprehensionem. Nam est evidens instantia in casu ipso, in quo sumus. Nam Dei cognoscibilitas ob perfectionem infinitam exi- git, ut objectum divinum directè & primariò cognoscatur: Atqui cùm cognoscitur Deus in creaturis, non est objectum directum & pri- marium: ergo non poterit esse comprehensio, quomodocumque illa explicetur. Et quid ad hæc? Videat illud, qui sic arguit, & solutio- nem suo adaptet argumento. Nihil certè dici opportunius potest, nisi quod dummodò co- gnitio sit divina, satis videtur cognoscibilita- tem intensivè adæquare, quidquid de diversis modis cognitionis sit, qui verosimiliter à Do- ctoribus admittuntur. positionem, in quarum priori statuit Deum se agnoscere intuitivè in quacumque cognitione infallibili de seipso, sive sit fides, sive scientia, ob connexionem cum illo ut caussa, & etiam ut objecto, in quo parum difficultatis est. In altera affirmat Deum nulla ratione se cognos- cere in cognitione fallibili de seipso, titulo respectus, quem talis cognitio ut ad objectum habet. Tametsi hujusmodi cognitionem co- gnoscere non possit, nisi seipsum ut terminum prædicti respectus apprehendat simpliciter. In quo videtur id de cognitione opinionis assere- re, quod tamen à Nobis admissum, & tenet etiam P Bonæ-Spei: quidquid P. Derkennis apud ipsum videatur reluctari. Cùm autem ait non cognoscere titulo connexionis, quam co- gnitio habet per respectum ad objectum, non videtur penitus cognitionem excludere ex alijs titulis, & præcipuè titulo physici effectus; ut objectum autem proptereà negat, quia cùm sit medium fallibile, non est accommodatum ad movendũ circa infallibilem veritatem, licet non possit cognosci sine illius apprehensione. Ubi distingui potest de opinione attingẽte ve- ritatẽ, & non attingente. Et de priori adhuc sub- distingui an mediũ, quod ab aliquo assumitur, fallibile sit; sæpè enim opiniones veras non ve- ris fundamentis comprobamus, aut ex se infal- libiles, licet non ut tale cognoscatur. Et in hoc casu, non videtur denegandum medium esse Yüklə 19,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|