Avctarii indici tomus quartus
Yüklə 19,02 Mb.
|
|
dentiæ divinæ. Primum patet, quia in statu conditionato debent præsupponi eadem præ- requisita conditionatè, quæ in statu absoluto supponuntur: adeóque si lædatur libertas per prærequisita in statu absoluto, illam non sal- vabit scientia status conditionati: Si autem non lædatur, non requiritur scientia conditio- nata ex hoc capite. Secundum patet: quia ad infallibilitatem divinæ providentiæ sufficit scientia simplicis intelligentiæ, qua Deus no- vit quod sit possibile sibi per talia vel talia prin- cipia operari cum creato arbitrio liberè con- currente: huic enim scientiæ accedente divino decreto infallibiliter futurum est, & quidem liberè prout ipse Deus decreverit. Responderi in primis potest cum transitione Assumpti, li- cet enim necessaria non sit ratione providen- tiæ, est tamen eo quod divinus intellectus ob summam & amplissimam perfectionem debet attingere omnem veritatem; quam cùm ha- beant determinatam futura contingentia ad se debet necessariò extendere. Sicut in scientia visionis est cernere, quæ rerum existentiam consequitur, quod tenet Auctor n. 36. cum Smising Disputat. 3. n. 115. bat intentum, quia pro statu absoluto ali- quid requiritur, quod in conditionato non reperitur; ipsius scilicet status conditiona- ti prævisio: quod juxta dicta ab Auctore, de quibus nu. 591. de necessaria cognitio- ne per consequentias certas, quæ ad simpli- cem intelligentiam dicuntur pertinere, cùm constet esse illam penitus necessariam. Opor- tet enim perfectissimum gubernatorem scire quomodo cum omnimoda certitudine, sit crea- turas directurus, ut sic non cœco modo proce- dat. Quod si dicatur id haberi posse per physi- cam præmotionem, id est quod negamus, & in eo est insignis huius controversiæ cardo præci- puus constitutus. Et hæc circa docti Patris probationes: qui n. 69. objicit sibi, quod non stante scientia conditionata secluso decreto, si interrogaretur Deus an Petrus in tali occasio-<-P>@@
respondere. Et respondet 1. habiturum Deum decretum circa concursum ac permissionem. 2. Si non habeat, responsurum esse quidem pec- catum possibile, sicut & alios eventus, sed in tali conditione futurum, quia secluso concursu est impossibile creatam voluntatem operari, & hanc cognitionem pertinere ad scientiam sim- plicis intelligentiæ. Sed est utraque responsio difficilis. Prima quidem, quia sine ullo fun- damento asseritur Deum circa conditionata omnia decretum habiturum, ex nullo enim ca- pite illa Deo necessitas potest ad scribi. Secun- da, quia respondere possibile esse, est non re- spondere, quandoquidem interrogans id probè agnoscit, & supposita probabilitate circa futu- ritionem sciscitatur. Deinde & possibile esse & impossibile asseritur, & explicatio est pa- rùm expedita.
ejus singulares discurrendi modos, & juxta ad- notata à Nobis n. 586. & 587. ænigma in illis recognoscit, quod solus aliquis solvere ma- gnus Apollo queat. Sed quia ibi de solvendis illius argumentis non agitur, quę contra scien- tiam Mediam instruit, operæ alicujus pretium fuerit circa illa nonnihil distineri. Hic ergo doctus & subtilis Scriptor Disput. 11. multa di- cit, quibus & Patrum Dominicanorum senten- tiam refellit, & Societatis doctrinæ quoad prę- cipuum placitum conniveat, cùm tamen scien- tiam mediam in sensu, juxta quem ab ejus Au- ctoribus traditur, non esse admittendam arbi- tretur, sed in alio latiori. In primis ergo n. 6. supponit non magis Deo scientiam cōditiona- tam, sive conditionatorum sine errore denegari posse, quàm scientiam simplicis intelligentiæ, sive possibilium, & visionis, seu realiter ali- quando existentium: nam vel conditio, quæ cadit supra futura libera nondum in præcisione rationis, aut numquàm realiter purificabitur, aut certè simpliciter & absolutè purificabitur. Si 1. spectat saltem sub præcisione ad scien- tiam simplicis intelligentiæ. Si 2. absolutè spe- ctat ad scientiam illam. Si denique 3. spe- ctat ad scientiam visionis, ut omnes fatentur. Ubi quidem contra illos apertè decernit, qui cognosci à Deo contingentia prædicta nega- runt, & fuerunt plures, quorum sententia post concertationes Pontificio imperio initas abo- lita est, licet sint quidam id negantes, ne quid- quam eo in negotio debere se Societati fatean- tur, de quo P. Quiros Disput. 51. n. 5. juxta rei locutus veritatem, sed quæ non omnibus pla- cet, etiamsi sua se luce manifestet. Cùm ergo ita de sententia illa sentiat, dubitare forsitan aliquis poterit, quomodo illam adeò gravi cen- sura percellat, cùm id contra Pontificiam vi- deatur esse cautionem. Ad quod dici potest Pontifices de sententia agere juxta id, quod est<-P> @@0@ @@1@ PP. Dominicani sententiam illam Ledesmę & aliorum quorumdam deseruerunt; unde illa notari censura potuit, utpotè extra disputatio- num argumentum. Est insuper in suppositio- ne illa præfati Auctoris notandum, asserere illum, si conditio tribus modis sumatur ad scientiam simplicis intelligentiæ, & visionis pertinere: cùm tamen duos tantùm præmittat modos, ut adducta ejus verba præseferunt. Un- de necessariò fatendum est aliquid pro sensu exacto deesse. Post verba ergo illa: Nam vel conditio, quæ cadit supra futura libera, nondum in præcisione rationis, addendum aliquid, scilicet, Purificata est. Sic autem quod tandem con- cludit omnes fateri quæ ab ipso dicta fuerant, non video quomodo potuerit oculatus adeò Scriptor pronuntiare. Contingentia enim fu- tura, quorum numquàm purificabitur condi- tio, ad scientiam simplicis intelligentiæ perti- nere sciebat ille, & paulò post apertè protulit Auctores Societatis denegare, licet sint qui- dam, qui scientiam mediam dicant reduci ad scientiam dictam eo quòd sit numquàm futu- rorum. Quidquid de hoc sit. dari in Deo scientiam mediam strictè sump- tam, quæ scilicet distincta sit à duplici com- muniter recepta. Probat 1. ex Divis Augusti- no & Prospero contra Semipelagianos agenti- bus, & negantibus præscientiam futurorum, quæ numquàm erunt, ut sic eos convincat, qui ob merita aut peccata à Deo prævisa sub conditione, electionem aut damnationem statutam ab ipso confingebant. Cùm ergo co- gnitionem futurorum ut talium negent, di- cendum cognitionem talem ad scientiam pos- sibilium pertinere, juxta quam nullus aut re- munerari aut damnari potest. Ad quæ quidem dictum aliàs, & modò assero ex illis nihil elici posse, quòd Auctoris possit intento favere. Ubi enim apud illos cognitionem hujusmodi esse merè possibilium? & quidem si quidquam ex eorum videtur deduci doctrina, illud quidem fuerit, merita & demerita sub conditione Deum non agnoscere; quod tamen juxta Au- ctorem, ut vidimus, error in fide est, neutiquam tantis Doctoribus adscribendum. Adducit etiam D. Thomam juxta præfatos locutum 1. 2. q. 105. arti. 4. ad 6. & 3. p. q. 1. arti. 5. ad 2. ubi quod urgeat nihil. Vidit Auctor posse ipsi objici quod à Nobis dictum, & respondet qua- dam intricata responsione, quam qui legerit, me etiam tacente, deprehendet, ut minimè circa illam, quæ & penitus voluntaria, opor- teat ocupari. esse probatio possit, sic enim arguit: si detur cooperatio bona conditionatè futura à possi- bili in se, & ab absolutè futura in se & simili, ut medium condistincta, ad Apostolum 1. Cor. 4. dicentem: Ne suprà quàm scriptum est, unus adversus alterum infletur pro alio: quis enim te discernit? Quid autem habes, quod non acce- pisti? Si autem accepisti, quid gloriaris quasi non acceperis? Responderi poterit, Meipsum discer- no per cooperationem conditionatè futuram à<-P>@@ <-P>purè possibili per me distinctam, sive per me potiùs conditionatè futuram, quàm non condi- tionatè futuram: Si enim hæc habeat esse suf- ficienter distinctum à purè possibili, conse- quenter habere debet esse sufficienter moti- vum ad præmium. Sic cùm arguat, subdit re- sponsionem satis congruam, P. Comptoni
cietatis Auctorum negantium conditionatè futuris operibus vim motivā ut meritis vel de- meritis. Negatur ergo posse Apostolo respon- deri juxta arguentem, licet aliàs opportuna es- se responsio possit: siquidem Apostolus tantùm intendit gratiam Christi statuere, à qua omnis discretio provenit; unde illi bonæ operationis fructus debet adscribi. Sic autem & in statu est conditionato dicendum, si videantur duo, quo- rum unus cooperetur gratiæ, resistat alter. Tunc enim illum gratia discernit; & ex eo ca- pite non posset operationi tali meritum dene- gari, si adessent alia; scilicet absoluta existen- tia omnino necessaria. Aliàs simul idem & sal- vari & damnari posset, quia qui in quibusdam occasionibus bene operaturus agnoscitur, in alijs perperam acturus videri potest, unde & essent præmij & supplicij tempora partienda, quod est absurdissimum cogitasse. re, subjecti quod afficit, statum sequitur: At- qui futura conditionata sunt talia: ergo non cognoscuntur à Deo ut distincta à possibilibus. Probatur Major, quia Conditio Si ut summum est ens intentionale & transcendentale tam latè patens ac nostra intellectio: ac proinde sicut hæc præcisè facit cognitum quidquid efficit, sive purè possibile, sive existens, sive impossibile, aut chymæra: ita conditio Si præ- cisè: Atqui cognitio nihil ponit in re: ergo nec conditio. Respondetur distinguẽndo Ma- jorem: Conditio legalis, concedo: Conditio ad statum pertinens, nego. Et talis est illa, de qua agimus, constituit enim statum conditio- natum, qui aliquid revera dicit, quod non im- portant status alij. Nego ulteriùs tam latè pa- tere conditionem, quàm cognitionem, quia status conditionatus non est aliquid ab intel- lectu confictum aut confectum. Deinde re- spondeo concedendo Majorem, quia revera conditio nihil actualiter ponit in re. Item & Minorem sub eodem sensu: Sed nego conse- quentiam, quia stante utriusque propositionis veritate, stare potest ut subjectum, supra quod cadit conditio, conditionaliter varietur, quia revera posita conditione non solùm esset ve- rum rem esse possibilem; sed infallibiliter fu- turam. Sin minùs quomodo juxta arguentem cognitio talis ad scientiam visionis spectare potest? quod quidem asseritur, cùm ex utraque scientia conflari cognitionem assera- tur. ditionis, & esse absolutum ejusdem conditio- nis aliud esse fingi non potest: quia esse con- ditionatum conditionis, de quo quærimus quid sit antecedenter ad omne decretũ Dei absolu- tum, & omnem creaturam absolutè existen- tem condistinctum ab existentia conditionis<-P> @@0@ @@1@ existentia: immò cùm aliundè purè possibile sit privativè non existentia, sive non actus, & existens sit positivè actus, oportet ex parte ob- jecti medium assignare inter actum & non actum, ens & non ens, sive existentiam & non existentiam, quod vix fingi potest. Unde apparet quod futuribilitas nihil esse aliud possit quàm futuritionis possibilitas, & futuritionis absolutæ privatio, sive non futuritio absoluta, quæ, utpotè negatio, tolli non potest, nisi per affirmationem, seu per ens absolutum extra Deum, quod antecedenter ad omne decretum Dei absolutum, & omnis creaturæ absolutam existentiam non concedent Adversarij, nec possunt, quin Pelagianismum & Semipela- gianismum suscitent: immò quin supponant creaturas independenter à Deo absolutè exi- stere. Sic apud Scriptorem suismet ipsius ver- bis, multis equidem, cùm paucis posset absolvi, dicendo inter esse possibile cōditionis & actuale non dari medium, quia illud est aliquid priva- tivum, quod per actuale tollitur. inter conditionem absolutè possibilem, qua- tenus consideratur vt privatio, non dari me- dium, benè tamen ut consideratur secun- dùm conceptum possibilitatis, qui sine pri- vatione esse potest, unde possibilia ante Dei decretum cum actualibus possunt con- jungi. Sic autem concepta possibilitas habere medium potest, unde & est auxilium possibile dari à Deo homini constituto in tali occasio- ne, & conditionaliter considerato, quod in si- gno sequenti accidit, & actualiter, cùm abso- lutè decernitur: qui sunt status objectivè di- versi, unde pro illis esse distinctæ Dei possunt cognitiones: quod quidem ex eo convincitur: Nam, ut n. 593. dicebamus, si rogetur Deus quid Petrus in tali constitutus occasione face- ret, non poterit respondere possibile esse tale aliquid vel tale facere: ergo quia cognitio ta- lis ad possibilitatis statum non pertinet: ergo ad alium, pro quo & scientia est specialis, quæ semper perseverat, neq; enim in Deo accessio- nes & decessiones admittendæ sunt, eo quòd in rebus status variari contingat, unde & pos- sibilitatis cognitio perseverat etiam in statu existentiali, sicut actus odij erga peccatorem etiamsi convertatur, pro illo scilicet statu, quid- quid nonnulli inverosimiliter somniarint. in statu conditionato. Ad quod quidem in Pro- blemate responsio extat, quia objectio com- munis est. Sed instat, tunc esset caussa: ergo & tunc esset scientia, & non modò. Negatur illatio; quia modò Deo objicitur determinata veritas. Sicut ergo ineptè argueretur hoc mo- do; Res modò non sunt, sunt tamen possibiles: ergo & in Deo scientia modò non est, sed tan- tùm est possibilis: ita & de contingentibus di- cendum, quæ supra possibilitatem addunt ali- quid, quomodocumque illud explicetur. Ex quo & fieret, Deum non posse de præsenti re- spondere juxta nuper dicta, & etiam cogni- tionem illam mixtam ex utraque scientia non asserendam de præsenti, sed quòd esset, quia<-P>@@
caussam non habet. mediam cognovisset Tyriorum & Sidoniorum conversionem, de qua Matth. 11. inanis esset Christi exprobratio incussa Iudæis: siquidem comparativè ad illos stare non poterat repre- hensio. Nam sicut Deus dedit gratiam Iudæis in circumstantijs, in quibus vidit illos non operaturos, ita Tyrijs & Sidonijs talem dare potuisset: & sicut etiam vidit per eamdem scientiam circumstantias has, in quibus fuissent cooperati Iudæi: igitur totum ex scientia me- dia descendit, quòd Deus Iudæis gratiam de- derit in circũstantijs, in quibus scientia media stricta vidit illos non cooperaturos, & non in illis, in quibus eadem scientia vidit illos coo- peraturos: aut certè quòd in his circumstantijs illam gratiam non dederit, qua ista scientia vi- dit illos in his circumstantijs cooperaturos, si illis daretur. Unde excusatio legitima ab ista scientia petitur. Sic arguit Auctor, contra quem eadem militat difficultas, asserenti Deum futura conditionata infallibiliter cognoscere, unde quid Tyrij & Sidonij facturi, & quid etiam ludæi quibusvis in occasionibus consti- tuti: ac proinde excusatione posse legitima se tueri.
cum præfatum habet dicens sensum verborum esse, Væ tibi Corozain &c. quia licet purè pos- sibilis sit Tyriorum & Sidoniorum in cilicio & cinere pœnitentia, sub factibilibus in Tyro & Sidone virtutibus illis: attenta tamen eo- rum dispositione præsenti, omnino simili dis- positioni agentium, qui suppositis virtutibus jam concessis, in cinere & cilicio jam infalli- biliter pœnitentiam agunt; ipsi in cinere & cilicio infallibiliter pœnitentiam egissent. Un- de Tyriorum & Sidoniorum pœnitentia hoc solo sensu dicitur conditionatè futura, quia illius possibilitas sub istis præcisè præter vir- tutes illas dispositionibus est similis actuandæ infallibiliter in alijs pœnitentibus, ex simili omninò sub virtutibus istis dispositione. Sic ille discurrit, sed satis confusè, nec faciens sa- tis objicienti sibi, quod ipse objicit fundare conatus Iudæorum excusationem. Si enim Deus vidit sub dispositionibus quibusdam non pœnituros illos, & sub alijs salubriter re- sponsuros, cur illos sub illis, & non sub istis ad pœnitentiam patratis miraculis provocavit, etiamsi pœnitentia ut possibilis, aut quomo- dolibet aliter asseratur? Ubi quidem de verita- te Christi dubitare non licet, neque de disposi- tione sufficienti, sed alia ad arcanam sunt ju- diciorum divinorum abyssum referenda. Ar- guo insuper contra doctrinam illam de pręvisa pœnitentia reipsa acta, quod ad scientiam vi- fionis spectat, ex quo infallibiliter sequitur possibilitas illius in Tyrijs & Sidonijs posita simili dispositione. Nam si Christus in occa- sione dicta non prædicasset Iudæis, nec mira- cula in comprobationem doctrinæ peregisset, erat certum, quòd si prædicasset & patrasset miracula, illi pœnitentiam non egissent. Et tunc ille dicere ipsis potuit: Etiamsi vobis<-P> @@0@ @@1@ pœnitentiam acturi, quod quidem verissimè dicere potuit, & tunc addere, etsi in Tyro &
mus Christum prædicationem & miracula pe- nitus subtraxisse, ita ut nullus, eo sic agente, es- set pœnitentiam acturus. Tunc enim non esset pœnitentia, quæ posset scientia visionis agno- sci. Quod ut ampliùs declaretur & roboretur, ponamus Verbum non assumpsisse carnem, aut certè mortalem, Adamo non peccante, ne- que ejus progenie. Tunc quidem nihil fuisset eorum, quæ ad conversionem hominum à Christo patrata sunt. Et tamen ab æterno co- gnovisset Deus Iudæis non agentibus pœni- tentiam, Tyrios & Sidonios acturos, si erga illos ea, quæ apud Iudæos acta, similiter age- rentur. Quod quidem negare Auctor nequit, qui, ut vidimus n. 594. sine errore in fide negari non posse apertissimè pronuntiavit. Atqui tunc nihil esset, quod scientia visionis posset agno- sci: ergo ad scientiam mediam hujusmodi est cognitio referenda. mittendum quod habet ille Resolut. 2. de scien- tia media latè dicta, ut constante inquam ex scientia simplicis intelligentiæ & visionis. Ha- bet insuper n. 63. rarissimam quamdam doctri- nam, quam necessariam omninò judicat pro conditionatorum cognitione, & prædestina- tione operum cum creata libertate salvanda. Ait enim, quòd quoties consentit voluntas, ip- sa fuerit ex natura rei determinata ad consen- tiendum sub dispositionibus, quas habuit, uno vagè & indeterminatè ex multis instantibus, decem v. g. immò fortè uno ex duobus præce- dentibus: ita nempe, ut sub illis dispositionibus quolibet istorum instantium determinato pos- sit consentire, vel non consentire, unde plenè salvatur libertas; ut alterutro tamen sine ullo ex illis vago & indeterminato ex natura rei necessario consentiat: alioqui impossibile est Deum certò scire libera conditionatè futura, Yüklə 19,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|