Avctarii indici tomus quartus

tale conferatur auxilium, ut eo stante possit

non operari, fit ex eo ut omissione sua possit

decreti tam intentivi, quàm executivi efficien-

tiam impedire, & sic gloriam amittere. Pro

quo plura ingeniosus Scriptor accumulat, circa

quæ nescio an dici possit quod aliàs Tullius

saniori applicatione, esse scilicet aliqua, quæ

pręstat ignorare, quàm scire. Quando & modus

pariter ostenditur, juxta quem possit Deus non

adimplere promissionem modo decernendi ac-

commodatam. Id autem quod de gloria dici-

tur, in prædefinitione actus quoad substan-

tiam latè prosecutus Auctor fuerat Disput. 29.

Quæst. 2.

  688. Sed quis non videat pro statuendaEfficaciter|impugna-|tur.

nova hac philosophandi ratione inutiliter in-

genium fatigatum, & viam aperiri, ut possit

circa stabilitatem divinorum decretorum, &

promissionum firmitatem multorum credulitas

vacillare. Ubi dici nequit pro Dei libertate de-

fensionem assumi, quando Deus illam sibi ex

suppositione decreti pro contrario ipsi super-

esse non vult, quia verò decernit ut non sit,

quod esse possit, inde in eo est exercitium li-

bertatis. Prætereà etsi Deus adhibeat medium

liberum, non cessat necessitas absoluti decre-

ti, quia non cessat illius existentia, in qua fun-

datur necessitas. Id patet, quia eo posito non

potest non esse, ex communi & certa persua-

sione quod res quando est, necesse est esse.

Item ex æternitate, qua necessariò durent, de

qua Auctor Disput. 31. ubi eam rationem ce-

teris probabiliorem reddit n. 369. quia non ob-<-P>@@

<-P>stante contingentia actus divinæ voluntatis,

eo ipso quod est Deo intrinsecus, & cum ipso

identificatus, omnes perfectiones divinas tran-

scendentes debet participare, & ita æternita-

tem. Ergo & hoc debet decreto intentivo

proculdubio concedi. Tunc ultra. Decretum

tale non utcumque est in Deo, sed secundùm

specialem conditionem suam, juxta quam est

necessariò inducens decretum executivum cum

nullo habens necessariam connexionem. Ex

quo habetur, quod quodcumque illud sit, in ip-

sum quodammodo influit, à quo in essendo &

permanendo dependet, unde ut superius vidi-

mus, juxta Auctorem ab ipso tamquàm à prin-

cipio remoto est gloria & decretum executi-

vum: id quod clarissimè evincitur ex dictis de

æternitate, quia sicut decretum intentivum

æternum est, ita & influxus, vel quasi influxus

in executivum. Unde falsum est quod dicitur

omissione operationis meritoriæ impeditam

utriusque decreti vim; nam eo ipso quod omit-

tatur operatio meritoria, tenetur Deus per alia

media suam exequi voluntatem: hoc enim ma-

nifestè evolvit ratio vagæ volitionis, vel potius

præcisivè per modum intentionis. Et ita præ-

scribitur modus defensionis doctrinæ Societa-

tis circa conciliationem gratiæ efficacis cum

libertate, de quo Sect. 7. Problemate 4. nu.

787.

  689. Ubi illud post alia: Quòd suppositaSocietatis|Decretum|circa gratiæ|efficaciam.

scientia conditionalium ex efficaci Dei proposito at-

que intentione efficiendi certißimè in nobis boni, de

industria ipse ea media seligit, atque eo modo &

tempore confert, quo videt effectum infallibiliter

habitura: alijs usurus, si hæc inefficacia prævidisset.

Sic ibi. Ut in nostro casu idem asserere omni-

no debeamus, ut si auxilia ad decretum exe-

cutivum spectantia effectum non haberent,

alijs necessariò sit Deus usurus, quæcumque

illa sint, hoc enim vis illa decreti intentivi, non

utcumque, sed essentialiter postulat. Quem-

admodum absolutè debitor, si libranciam tri-

buat ut à quopiam aliquo pecunia ipsi debita

exigatur; ea non stante certa, alium debet mo-

dum solvendi ex justitia conquirere, id quod

passim videmus accidere.

  690. Sed ait n. 49. id posse peculiari alioModus|alius|peculiaris|explosus.

modo convenienter explicari, si dicamus Deum

cum præfato decreto aliud habere executivum

conditionatum, quo efficaciter nolit ut confe-

ratur homini gloria, si careat meritis. Ubi qui-

dem aut conditionatum decretum est posterius,

ut videtur, cùm dicatur executivum; & hoc

est priori contrarium, ut constat, quia Deus

etiam carentiam meritorum suo intentivo de-

creto comprehendit, juxta nuper dicta, quod

per subsequens nequit limitari. Quod si simul-

tanea dicantur, etiam convincuntur sibi in-

vicem adversari, estq́ue in Deo modus indi-

gnissimus decernendi: Volo dare in omni eventu,

sed nolo in aliquo, si fuerit.

  691. Modum alium possibilem proponitQuid circa|tertium.

n. 50. dicens esse magis certum ad intentum, si

videlicet decreta Dei indifferentia concurren-

di cum homine ad merita ipsiusque volunta-

tem proximam ad merendum constituentia

sint indivisim nolitiones conditionatæ quibus<-P>

@@0@

@@1@§. XXIV. Circa electionem præcisam à medijs. 239

<-P>Deus efficaciter nolit, ut conferatur homini

gloria, si caruerit meritis. In quo quidem

casu sic formandum videtur decretum: Volo

dare gloriam, si non caruerit meritis. Quæ qui-

dem æquipollet huic: Volo dare gloriam ei, qui

habuerit merita, quia nolle dare carenti, est vel-

le dare habenti, decretum enim tunc meliùs

suum sortitur effectum, cùm adsunt merita,

circa quæ Deus specialiorem habet affectio-

nem: Ita illud: Nolo dare carenti meritis, in-

fert illud, Sed habenti. Tunc autem quid mira-

bile & peculiare habemus in hujusmodi asser-

tione, cùm illum decernendi modum commu-

niter Doctores admittant etiam circa repro-

bos, unde non videtur cur debeat hoc loco con-

stitui, uti propriè ad prædestinationem spe-

ctans, cum præcisione illa à medijs, de quo est

quæstio. Sint ergo discursus eruditi & inge-

niosi Scriptoris utcumque & profundi & sub-

tiles, nobis per planiora plus placet incedere,

nec nodum inscirpo quærere: quod & de pro-

missione dictum velim, cùm pariformiter pro-

cedat.

  692. Sed antequàm à concertatione hujus-Circa impu-|gnationem|scrupulus,|sed retenta|illius vi.

modi recedamus subit animo scrupulus, an ex

defectu legitimæ intelligentiæ impugnatio

nostra quoad decreti intentivi permanentiam

processerit, pro quo præstat Auctorem ita lo-

quentem audiamus: Actus non potest non liber

evadere, licet negatio actus essentialiter sit incom-

poßibilis cum ipso decreto; eo quòd in tali casu po-

sitio decreti non potest non esse dependens à nutu

voluntatis creatæ, potentis media omißione actus

facere, ut non extiterit decretum pro signo suo ante-

cedente &c. Sed quia in tali casu positio talis de-

creti pendebit à nutu voluntatis prout exequentis

gloriam medio alio actu libero executivo, quæ ut sic

hoc ipso quòd habeat potentiam proximam ad im-

pediendam executionem gloriæ, consequenter pote-

rit facere, ut non præextiterit decretũ gloriæ inten-

tivũ pro signo suo antecedente: Ex quibus videtur

haberi, quod remanet superiùs impugnatum,

scilicet decretum intentivum posse desinere ex

omissionis actus meritorij positione. Sed po-

test illud aliter intelligi, ut scilicet expositio-

ne dicta omissionis fieri potuerit ut Deus non

habuerit actum intentivum & consequenter

executivum. Si enim Deus non prævidisset

creatam voluntatem honestè & meritoriè ope-

raturam, saltem sub conditione, decretum tale

minime habuisset.

  693. Sed quidem neque hoc videtur quo-Instauratur|impugna-|tio.

modo stare possit, sic enim habet Propositio

dicta: Decretum prædefiniens substantiam colla-

tionis gloriæ secundùm se præcisè, atque adeò cum

nulla scientia de meritis connexum essentialiter, ex

nullo capite repugnat Deo &c. Iuxta hæc ergo

nequit ad scientiæ medię antecessionem habe-

ri recursus: ergo eo pacto non potuit existen-

tia decreti impediri, quandoquidem cum illa

nullam habet connexionem. Ex eo autem quod

medium liberum adhibeatur neque id stare

potest, quia omissione posita & sic frustrato,

necessitas urget pro alio, juxta dicta, quæ qui-

dem videntur manifesta, unde quod scripsi,

scripsi.
@@

§. XXV.

Circa peculiarem sententiam in modo divi-

næ electionis.


694. HAbemus illum Problemate 4. §. 3.Pro vaga|prædestina-|tione quid|P. Izquier-|dus.

& est ille P. Alcazar, efficaciter im-

pugnatus, qui tamen placuit P. Izquierdo Dis-

put. 41. Quæst. 3. ubi hanc statuit Propositio-

nem: Etiam habet Deus de facto prædestinatio-

nem vagam, qua gloriam prædefinit hominibus

ante prævisa eorum merita, quæ circa varias perso-

nas, vel etiam circa varios gradus gloriæ ejusdem

personæ vagatur. Sicuti habet prædestinationem

conditionatam, qua vult ut omnes salvi fiant, si per

ipsos non steterit. Citat Patrem Alcazar, cui

consentire asserit Patrem Ruiz Quæst. 1. nu. 6.

ubi eum allegat ex Disput. 53. de Prædest. Sect.

4. n. 4, ubi quidem non penitus Patris Alcazar

sententiam amplectitur, ut constat ex n. 7. & 8.

ubi argumento nostro contra illam utitur, qua-

tenus pro uno cadente alium à Deo surrogari

contendat. Meminit etiam ejus P. Ortega

Controv. 7. Disput. 2. Quæst. 3. Certam. 2. nu. 7.

ubi eam vocat singularem & absurdam. Pro-

bat autem illam citatus Scriptor. Quia ali-

quem finem respexisse Deus credendus est in

eo, quòd tot homines salventur, quot reipsa sal-

vandi sunt, nec plures, nec pauciores; nimi-

rùm ut implerentur Sedes, quas Angeli apo-

statæ amiserunt, vel ut mansiones extructæ in

illa cælesti civitate justo civium numero habi-

tarentur; Sed ad hujusmodi finem nil interest,

quòd homines salvandi sint hi, vel illi. Ergo

credendum est priùs determinasse Deum ex

intentione talis finis numerum salvandorum,

quàm determinatas personas. Adducit deinde

exemplum fundatoris civitatis, quod ex P.

Cornelio à Nobis datum citato loco. QuodPrimæ il-|lius rationi|fit satis.

quidem quàm parvi momenti sit, ibidem osten-

sum. Sicut & quod præmittitur, & negandum

est, quia nihil est, quod verosimiliter indicet

illam formalis numeri antecessionem, neque

est consentaneum amori: quo Deus prædesti-

natos diligit, ut quasi ex occasione fortuitò

electi videantur. Concedimus ergo in præde-

stinatorum numero aliquem Deum finem in-

tendisse, sed cum electione determinata con-

nexum. Videns enim talem numerum futurum

convenientem, eum voluit in electis ab ipso

cœlestis Curiæ civibus inveniri. Sicut præde-

stinatio conveniens ipsi visa est; nec tamen

prius decretum aliquod absolutum habuit cir-

ca illam, sed ad Angelos & homines primò il-

lam suo decreto direxit, sine aliqua circa illos

præcisione.

  695. Arguit deinde ex adducto loco Apo-Sicut & ar-|gumento ab|auctoritate.

calypsis 3. à Nobis allato & exposito: Tene quod

habes &c. pro quo & profert, quæ & P. Ruiz,

D. Gregorij Lib. 25, Moralium Cap. 8. aliàs 10.

& D. Augustini Libro de Corrept. & gratia Cap.

13. in prædictum locum verba numeri certi-

tudinem indicantia ex subrogandis integran-

dum. Sed illa profectò non urgent. Divi enim

Gregorij verba nimiùm probant, quòd scilicet<-P>

@@0@

@@1@240 Recognitio Tomi I. Problem. Theolog.

<-P>pro cadentibus substituuntur alij, quod scilicet

cum grano salis accipiendum dixit P. Ruiz,

nam aliàs sequeretur (sicut & nos argumenta-

ti sumus) æqualem esse numerum electorum

& reproborum. Est ergo Electorum numerus

certus ac definitus, ut ille ait, sed non eò quòd

electi cadant & pereant, id enim stare nequit, ut

est manifestum, ex impossibilitate illa in Scho-

lis nota, unde quod de numero dicitur, aliunde

firmandum: Divus autem Gregorius in ea sen-

tentia fuit, ut censuerit tot glorificandos ho-

mines, quot Angeli ceciderunt, juxta quod &

præfato loco videtur pronuntiasse. Cùm ta-

men illius hac in parte sensum multi non ad-

mittant, dicentes majorem futurum hominum

beandorum numerum, quàm fuerit cadentium

Angelorum. Cui sententiæ non parùm favere

Divum ipsum Gregorium Homilia 34. in Evan-

gelia affirmat P. Suarez lib. 1. de Angelis Cap. 11.

nu. 5. quatenus asserit in gloria futurum esse

æqualem numerum Angelorum & hominum.D. Grego-|rius.

Et Lib. 7. Cap. 17. n. 5. ita scribit: Nec constat

numerum hominum salvandorum non fore majorem:

cùm credibile sit multò majorem esse futurum, quàm

numerus cadentium Angelorum fuerit. Sic ille.

Quomodo autem ex eo quòd D. Gregorius

asserat, æqualem in gloria futurum numerum,

sequatur futurum majorem numerum homi-

num, id possit idonea ratione componi, non

equidem apparet esse scilicet inæqualem &

æqualem, majorem scilicet & minorem. Sed

reverà Doctor sanctus æqualem non asserit,

sed per homines centenarium numerum, in

quo Angeli ad nonagesimum nonum perti-

nent, integrandum. In quo sunt multi, qui

Doctori sancto contradicunt; ejus enim sen-

tentia ex ijs est, quæ probabiliter inter Docto-

res sacros disputantur. Divus verò AugustinusD. August.

de numero non est Iocutus, sed de multitudine

minimè defutura, ut promissio Abrahæ facta

de multiplicando spirituali semine instar stel-

larum, & arenarum maris, verissima compro-

betur.

  696. Arguit insuper præfatus Scriptor,Objectio à|ratione|discussa.

quia benevolentia Dei erga homines præstan-

tior erit, si ex se, & ante omnia eorum me-

rita omnibus & singulis velit gloriam affe-

ctu efficaci disiunctivo, quàm si velit tantùm

affectu simplici vel conditionato, ut constat.

Ergo de facto admittendus est in Deo talis

affectus. Ad quod quidem respondeo con-

cedendo Assumptum: Atqui illud de affectu

erga omnes & singulos procedit, qualis

non est amor vagus & indeterminatus, &

ita eo argumento nos potiùs usuri, ut jam

nuper præstitum: unde miror doctum Patrem

in eo ita proposito vim aliquam invenisse pro

suo placito, quo apertè nostrum comproba-

tur. Pro quo videri potest P. Aldrete Dispu-

tat. 8.
@@

§. XXVI.

Circa electionem ante merita Recentioris

Scriptoris argumenta discussa.


697. P. Christophorus de Ortega Disput. 2.P. Ortegam|ad versetur,|præmissis|quibusdam|cum rata|doctrina.|Titulus ejus|Quæstio-|nis 1.

de Prædestinatione, Quæst. 3. gravissi-

mam quæstionem versans diversorum certa-

minum hos habet Titulos 1. Ante absolutè præ-

visa merita eligi ad gloriam prædestinatos certum

omnino est, de ejus verò electionis efficacia non

item. Ubi pro antecedentia duplicem affert

rationem. Primam ex speciali serietate &

promptitudine erga media, quæ quidem satis

dubia est pro absoluta certitudine statuenda,

sed explicari potest per specialem complacen-

tiam, quod & nobis placuit. Secundam ex col-

latione auxiliorum, prævisa eorum efficacia;

ex quo fit collationem talem habere rationem

interpretativæ electionis, cùm dentur ex dire-

cta intentione gratiæ, quæ & communis est

etiam reprobis. Id quod etiam à Nobis dictum.

Quæ ratio cùm non habeat absolutam certi-

tudinem, aliqua quærenda est, quæ sit penitus

inconcussa, & est illa, Deum ab æterno glo-

riam electis voluisse, quam reipsa confert, uti

finem, ad quem illos creavit, pro cujus assecu-

tione media opportuna providit, quæ eo ipso

quòd media sint aliqualem finis intentionem

in eligente supponunt. Cumq́ue media pro-

portionata non sint alia quàm merita, ante

illorum prævisionem quomodocumque illa

explicetur, gloria ipsa debuit intendi. Si dica-

tur unico Dei actu omnia peragi, & ita nul-

lam esse antecessionem; in primis id ostendit

parùm esse consentaneum Scripturæ & Patri-

bus, illum dicendi modum. Et nihilominùs

tunc etiam suam antecessionem virtualem esse

negari nequit, amatur enim gloria ut finis, &

merita ut media, unde aliquis virtualis saltem

ordinis modus negari nequit.

  698. Certaminis 2. Titulus ut sequitur:1. Vbi de|Schola Tho-|mistarum|etiam in|Societate.

Omißis Thomistis, sententiæ & Patronis. Ubi

Thomistarum nomine Patres Dominicanos,

& ipsis fœderatos intelligit, benè autem addit

esse etiam scholam Thomisticam Jesuanam in

Societate, pro eo quod P. Gonet congessit

Tomo I. in recommendationem doctrinæ D.

Thomæ §. 9. sic autem ille scribit: Quare &

scientiam mediam de conditionata contingentium

nostrorum, vel implicitè ut ante Molinam Schola-

stici veteres omnes, vel explicitè in terminis omnes

Scholæ nostræ Thomisticæ Iesuanæ, qui Molinam

nostrum ea in re habent præceptorem &c. Ubi qui-

dem doctus Auctor quod ad unicum præcep-

torem spectat potuit omittere, propterea, quæ

diximus nu. 628. & 633. ut & titulus ille

Molinistarum tantoperè Adversarijs in ore &

calamo frequens prorsus aboleatur.

  699. 3. Irrito pro alterutra sententia ab ejus3.

Patronis ex Scripturæ testimonijs pluribus labora-

tur. 4. Irrito etiam pro alterutra sententia cer-4.

tatur ex Patribus. 5. Quousque Vasquez contra5,

Soarium minùs solidè discurrerit summatim expe-

ditur. 6. Haud majori opere pretio Vasquiani alijs<-P>6.

@@0@

@@1@§. XXVI. Circa electionem absolutam &c. 241

<-P>Soarium impugnant. 7. Magni mei magistri7.

Dazæ, & ipso posteriorum urgentium contra Soa-

rium argumenta retusa. Sic ille. Cui erit fortèQuid circa|illos.

qui non immeritò reponat: Haud magno ope-

ræ pretio in præfatis est ab Auctore evellente

& destruente, disperdente & dissipante, labo-

ratum; cùm tamen ædificatum nihil aut plan-

tatum ab ipso videamus. Et primum quidem

facile esse solet, non ita alterum. Et cùm Vas-

quij sententiam defendendam assumat, id suo

labore consecutus est, ut illa neque in Scriptu-

ris, neque in Patribus solidum habere funda-

mentum dignoscamus. Ex quo quidem minùs

plausibilis, & acceptione digna comprobatur,

cùm opposita D. Thomæ sit, & etiam Scoti in

id utraque conspirante schola, nec sperari

queat ut ab Auctore urgentiora, ut ipse jactat,

argumenta proponantur. P. Didacum DazamP. Didaci|Dazæ elo-|gium.

illius magistrum in hoc regno Peruviano ante

annos plus sexaginta novi grandævior Aucto-

re Confessarium Excellentissimi Principis de

Esquilache, coràm quo voluit me Theolo-

gicas theses defendere, jam circa metam cur-

riculi decurrentem, & eisdem præsidere. In

quo non annui, unde nullum tale suæ sapien-

tiæ specimen perrexit exhibere. Et agebat tunc

annum 35. Sed majestate corporis, & morum

gravitate, ac eruditionis non vulgaris opinione,

communem sibi æstimationem conciliabat.

Cumque aliqua ad quæstuarium negotium

spectantia minùs sibi placerent, in quibus &

conscientiæ suæ, aliarum judicis, periculum

vertebatur; valedixit palatio, & in Hispaniam

remigravit, ubi humanè exceptus, & cathe-

dris regendis aliquamdiu intentus, annum

agens 44. dum in Angliam tenderet Oratoris

Regij Comitis de la Corzana Confessarius in

ipsa navigatione obijt, non sine suspicione

propinati veneni ab hæretica pravitate, de quo

P. Nadasi in Anno dierum memorabilium die 16.

Octobris. Sed jam urgentiora illa argumenta

videamus.

  700. Primò arguitur ex constitutione1. Argumen-|tum debile.

actuum liberorum per extrinseca connotata:

ex ea enim habetur decretum intentivum glo-

riæ per gloriam ipsam reipsa extra caussas po-

sitam constitui. Sed reipsa datur propter me-

rita: ergo non est locus tali decreto, quia ne-

que ordini intentionis & executionis. Sic ex

P. Daza fidelis ejus auditor: qui tamen post in-

ventum illum facilem explicationis modum de

intentionali intrinseco complemento, de quo

suprà n. 650. leve argumentum existimat, &

ab ipso eatenus abstinendum.