lio commissa fuerit Decretorum compilatio: eamque
meritò probabilem censent plures Doctores alterius
opinionis. Sic ille. P. Franciscus Bonæ-SpeiP. Bonæ-|Spei.
Tomo 4. Tractatu 2. Disput. 12. nu. 130. ita re-
solvit: Dico in B. Virgine nullum fuit debitum
etiam remotum in Adamo peccatum originale con-
trahendi: immò non plus quàm in Angelis. Tan-
tum ille. Illustrissimus Caramuel in TheologiaIllustriss.|Caramuel.
Rationali Lib. 10. Parte 2. Thesi 8. pag. 74. &
75. Ubi singularem modum circa exemptio-
nem proponit, de quo inferiùs P. Martinus Pe-P. Marti-|nus Perez.
rez Disput. 15. de Incarnatione Sect. 4. nu. 4. &
Disput. 33. Sect. 6. nu. 4. P. Christophorus de
Vega in Theologia Mariana Tomo 1. Palæstra 5.P. Vega.
apud quem præter aliquos à Nobis adductos,Carvajal.|Mendez|Luzerus.|Saavedra.|P. Oñate.|Serna.
Ludovicus Carvajalius, Mendez Dominica-
nus, Luzerus, Sylvester de Saavedra. P. Magal-
lianus in Cap. 1. Epist. ad Timoth. P. Petrus
Oñate Tomo 2. de Contractibus Disp. 25. n. 110.
Mag. Benedictus de la Serna Generalis Bene-
dictinus in Triumpho MARIÆ 53. Parte 1. §. 8.P. Eusebius|Illustriss.|Cerda.
n. 6. P. Eusebius Nieremberg in Operibus Par-
thenicis Parte 3. per plures Paragraphos. Illustrissi-<-P>@@
<-P>mus & elegantissimus Cerda Academia 3. n. 65.
ubi subtiliter deducit Virginem in Adamo po-
mum vetitum non manducasse. P. Martinus de
Esparza Tomo 1. Lib. 5. Quæst. 4. Arti. 7. & 8. jñctoP. Esparza
Indice ab ipso confecto. verb. Adamus. His adden-
di Insignis Advocatus in Matritensis Curiæ
Tribunalibus Hieronymus de Gusman in Veri-Hieron.|Gusman.|D. D. Ro-|cha.
tatibus Iuridicis Veritate 2. DD. Didacus An-
dreas de la Rocha Regius Confiliarius, & in
Limensi Cancellaria criminum Quæstor, post
sublimes alios magistratus, alibi à me lauda-
tus, & numquàm pro meritis, illum enim &
sapientia summa, & singularis eruditio, &
Christianæ pietatis excellentia, qui inter Vir-
ginis Mystas admittatur dignissimum reddide-
runt.
736. Et possent quidem adduci alij, quia
jam positio ista adeò invaluit, ut multi in con-
cionibus cum puritate originis in Virgine in
exordio inviolabilis, debiti etiam remotionem
inclament, quod quidem à multis prudentibus,
etsi cum ipsis sentiant, improbatum. Sed ut
missi fiant alij, juvat elegantissimi nostri P.
Antonij Chanut carmina, velut floream coro-
nam contulisse. Sic ergo ille Lib. 1. de sep-
tem præcipuis mysterijs Virginis, Poëmate 1.
At vel Adamæo quondam ventura sub aurasP. Antonius|Chanut.
Fœdere, decretamq́ue merens ab origine pœnam
Materna maculam numquàm duxisset ab alvo
Opprobrium prohibente Deo, quòd nescia primi
Fœderis, & primo surgens in sidera jussu
Divinæ sobolis comes indivisa futura?
Quibus addenda alia ex Poëmate 5. ubi sic post
nonnulla;
Fœdumq́ue à labe pudorem
Nullus erat prohibere labor; de fœdere sontum
Antiquo si lecta parens: Sed debita labes
Instar labis erat: Stygioque obnoxia juri
Pura licet Virgo, divinæ incommoda proli
Mater erat: caput inferno servire tyranno
Addictum, nisi ferali favor obstet in ortu
Nominis indignum tanti &c.
@@0@
@@1@§. I. Circa Debitum in Virgine &c. 255
737. Tot ergo ac tanti Scriptores, ijs ad-Sententia|favens|valde pro-|babilis com-|probatur.
jecti, quos in Præludio dedimus §. 2. non pos-
sunt non sententiam stantem pro Virgine val-
dè probabilem demonstrare. Valde inquam:
quod jampridem ita visum doctissimo P. Bene-
dicto Justiniano in 1. ad Timoth. 2. v. 6. quam-
vis P. Suarez, ut erat ille sententiarum suarum
constantissimus propugnator, illud Valde po-
tuisse excusari fuerit arbitratus: sic enim in 1.
2. Tract. 5. Disput. 9. Sectione 4. n. 38. in addi-
titia quadam Epistola, de qua erit fortè qui &
dicat, excusari potuisse. Sed stabit illud Valde
apud Auctorem, quem ipse gravem reputat,
stabit & apud alios, ex quorum attestatione
non solùm valde probabilis sententia evasit,
solidis aliàs stabilita rationibus, sed etiā pro-
babilissima, si quod Scriptores circa gradus
probabilitatis statuunt, est, ut debet, prudenter
observandum. Et Doctoris quidem Eximij vo-
tum illud erat, quod ibidem expressit, ut scili-Votum P.|Suarij non|facile ex-|plicatu.
cet servetur inter defensores immaculatæ Con-
ceptionis Virginis unio, ut faciliùs deveniatur
ad ejus certitudinem intelligendam. Quod quidem
nescio quem commodum sensum habere possit.
Nam revera ad intelligendum mysterium di-
ctum maximê confert exclusio à pacto, cùm
sint qui eo stante, non contrahere Originale
defacto impossibile judicaverint, ut videri po-
test apud eumdem Tomo 2. in 3. p. Disput. 3.
Sect. 4. qui hujus difficultatis expeditioni de-
servit tota, cùm pro neganda possibilitate non
leve in Divo Thoma extare fundamentum vi-
deatur. Si autem dicatur unionem conferre
plurimùm ut Deus peculiarem lucem ad intel-
ligentiam tribuat, sic enim cùm essent disci-
puli congregati in unum, divini Spiritus splen-
dor affulsit, id quidem & pro sententia fautrice
stantes desiderare possunt, & revera deside-
rant, & quinam magis pro gloria Virginis,
charitatis cōstante vinculo, dignius, & laudabi-
lius militent, nō est difficile judicare: vel si cui-
quā nō facile videbitur, piè, & laudabiliter sen-
tientibus abũdare in suo sensu licet, & sic etiam
cœlestem expectare lucẽ, & pariter veritatem.
738. Sed fortè non desit, sicut revera nonSinistra in-|terpretatio|de impedi-|mento defi-|nitionis.
defuit, qui ita interpretandum velit, ut contra
mysterium sentiens, velit tamen inde pietatem
erga ipsam ostentare. Cùm enim strenuè aga-
tur pro definitione origineæ in Virgine puri-
tatis, curandum est ne quidquam interpona-
tur, quo possit illa retardari: & talem videri
sententiam asseritur, quæ debitum removet,
quia difficilior inde redditur. Et hunc esse sen-
sum præfati voti, pro quo & adducitur Dom.
Fr. Petrus Perea Episcopus Arequipensis in Episto-
la pro Conceptione Immaculata fol. 144. Lucas
Waddingus Opusculo de Morte Virginis Cap. 4. nu.
20. & Dom. Guerra supra Discursu 7. fragmento
3. nu. 9. Et quidem oportere nonnumquàm
certa etiam dogmata silentio involvere eruditè
ostendit Illustrissimus & Excellentissimus
D. D. Fr. Payus de Ribera Archiepiscopus &
Prorex Mexicanus in Appendice ad Tractatum de
probabilitate Canonizationis mysterij Conceptionis
Virginis Immaculatæ nu. 357. Ut meritò huc ad-Eccles. 3.|v. 7.|Eccli. 20.|v. 7.
vocare liceat Eccles. illud Tempus tacendi. Cap. 3.
v. 7. & Eccli. 20. v. 7. Homo sapiens tacebit usque<-P>@@
<-P>ad tempus, quod & casui præsenti censuitcon-
venienter applicari. Sed quidem quod ad Exi-
mium Doctorem attinet, explicatio illa præ-
fati voti minimè congruit, quandoquidem ille
de mysterij definitione neutiquàm cogitabat,
neque in ipsius mentem venisse apparet favo-
rabilem assertionem mysterij definitioni obi-
cem aliquem posituram. Quòd si quispiam præ
oculatissimi ingenij perspicacia id se in Docto-
re tanto penetrare contendit, id certè innu-
meris alijs aciei visus minimè obtusæ non po-
terit unquàm persuadere.
739. Sed sunt pauci illi ut dicetur sentien-Paucorum|Auctorum|infirma ad-|versitas.
tes, at ij qui sunt inter tantos Dom. Peream
novi & cognovi, & scio quantùm ejus debeat
auctoritati deferri quem concionantem audivi
sua in Ecclesia, sicut & me ille tunc juvenem,
ad mensam pro more invitatum post concio-
nem, id enim grati officij pro Ministris Evan-
gelicis opportunum judicabat & ut Episcopo
manifestum assertorem Episcopum oppona-
mus, talis profectò Mag. Fr. Franciscus à Cru-
ce Episcopus S. Marthæ in Theologica demonstra-
tione pro puritate Conceptionis §. Primum princi-
pium. Dom. Guerram jam faventem vidimus,
& ibi eum præstat sequi, quàm ubi contrarium
se videtur exhibere. Ut non multum de sensu
eruditi P. Waddingi curare debeamus. Do-
minum jam Riberam percontari juvat quo-
usque tacendum nobis? neque enim per-
petuum, sed pro nunc temporis silentium
indicit. Dicet equidem expectandam defi-
nitionem, & quando hæc erunt? Quid si nonInstantia &|coargutio|valida.
futura? An piè, verosimiliter, & gloriosè pro
Virgine militantes, doctos, subtiles, & pro-
fundos discursus jam partui proximos infelicis-
simè suffocabunt? In quibus & ij erunt, quos
prædictus Antistes fœcundo & facundo inge-
nio confovet: dum enim sententiam suam
aperire refugit, satis indicat eam esse, quæ fa-
veat Virgini: aliàs cur non se prodit, cùm cer-
tum sit juxta ipsius providam pietatem, senten-
tiam pro debito stantem definitioni neutiquam
obstituram, quandoquidem in contraria obsta-
culum inculcatur. Et Auctores quidem ab ipso
adducti debitum agnoscunt & fatentur, idque
conveniens judicant ad præfatum finem, unde
silentio non utuntur. Et judicat quidem eos
sic loquentes inducens, P. Suarij prudentissi-
mum monitum admittendum, qui citato n. sicP. Suarez.
locutus: & in hac materia mihi videtur eligen-
dum quod melius. Atqui melius est sententiam,
quæ promotura est caussam, proferre, quàm
tacere: ergo proferre & non tacere, disertissi-
mus Præsul debuisset. Et quid ad hæc?
740. Pergo, & fateor utile esse dogma-Inofficio-|sum favo-|rabilis|sententia|silentium.
tum sacrorum silentium, de quo ipse in Epitha-
lamio n. 763. Sed id tunc verũ, quando ex ma-
nifestatione timentur scandala, si videlicet
sanctum detur canibus, & margaritæ mittan-
tur ante porcos. Quod equidem in negotio
præsenti locum habere non potest: quæ enim
pro Virginis gloria dicuntur, si definitionis
occurrat articulus, ad doctissimos sunt judices
perventura, qui sententiarum diversitatem pro-
bè notam habebunt, & quod est inter pecca-
tum originale & illius debitum non possunt<-P>
@@0@
@@1@256 Recognitio Tomi II. Problem. Theolog.
<-P>non discrimen habere perspectum. Et quidem
scimus aliquos non solùm in gratia concep-
tam Virginem asserere, sed etiam in gloria.
Cur non & illi carpuntur; nam adeò singula-
ris assertio ante præsens sæculum non audita,
sicut & aliæ, quæ pro amplificando & illu-
strando mysterio à doctis Scriptoribus profe-
runtur? & sunt multæ ex illis minùs profectò
probabiles, quàm illa, de qua agimus, & quas
credibile est P. Suarium minimè judicaturum
probabiles, cùm eas omiserit, uti minimè in
Scholis receptas, aut eò usque non natas, lu-
cem publicam metuentes: ei, de qua agimus,
sua probabilitate penitus asserta. Unde mirum
est erroneam ab eo dictam pronuntiari, & alio-
rum censuras congeri, cùm sit sanè notissimum
judicio Sacri Tribunalis Inquisitionis esse illas
condemnatas, & viam factam aut relictam
piè sentientibus pede inoffenso deinceps de-
currendi.
741. Et verò persuadere sibi, qui ita dis-Vrgetur|validissimè.
currit, favorabilem sententiam definitioni im-
pedimentum allaturam, de illa est penitus des-
perare. Tot enim sunt jam, qui pro ea mili-
tant, ut agmen numerosum constituant, sint-
q́ue satis ad effectum prædictum; vel si satis
non sunt, erunt qui sequentur, & erunt quidem
permulti. Itaque si numerositas obstat, major
indies futura, gliscente erga Virginem affe-
ctu; unde & validius impedimentum, ac prop-
tereà de supremo favorabili judicio, spes, quæ
pietatem alit, penitus abjicienda. Et quis id cre-
dat, & non potiùs, si ominari licet, contra-
rium ominetur? Neque enim dici potest hanc
viam sequi ad honorem Virginis non condu-
cere, cùm sit ipsi adeò honorificum omne pec-
cati contagium nescijsse, ut nequeant de ipsa
efferri absurda illa pronuntiata, de quibus in
Præludio §. 2. & 3. & quæ ex peccato in Ada-
mo inferunt SS. Patres apud P. Suarez citato
Tomo in 1. 2. Disputatione illa 9. Sect. 2. Ex
quibus apparet argumentum in hac caussa pos-
se à sententiæ favorabilis patronis ex nuper di-
ctis validius efformari. Si enim ex eo quòd
Virgo dicatur in Adamo peccasse, adeò inho-
noræ ipsi prodeunt assertiones, ut tot gravibus
Scriptoribus pro ijs avertendis visum fuerit de-
certare: quid de peccati reali incursione fuerit?
Properandum ergo, & sua ipsi stabilienda glo-
ria, pro qua festinare solitus Dominus Psal.
45. v. 6. Adjuvabit eam Deus mane diluculo. EtPsal. 45.|v. 6.|Cant. 2.|v. 8.
Cant. 2. v. 8. Ecce ista venit saliens in montibus,
transiliens colles.
742. Sed opponitur revelatio quædam àCirca D.|Thomæ re-|velationem|Episcopo|Fantino|commodissi-|ma expli-|catio.
multis Scriptoribus approbata, in qua D. Tho-
mas Episcopo Patavino, nomine Fantino se in
cælis veritatem puritatis Virginis suo in con-
ceptu dignovisse testatus. Et in verbis revela-
tionis S. Doctor illam debitum contrahendi
peccatum originale supponit, dum affirmat se
quando inter vivos scripsit, respexisse solùm
ad divinum & generale statutum, quo attento
Virgo sacra peccatum originale contrahere
debuisset: scivisse tamen jam inter immortales
beatum, singulari privilegio, eò quia Mater
Dei fuit, fuisse Mariam sine originali peccato
cōceptam. Circa quam revelationem sunt, nec<-P>@@
<-P>contemnendi quidem Scriptores, qui aut du-
bios se gerant, aut hæreant. Sed sit illa vera, ut
libenter admitto: in ea tamen contra favora-
bilem sententiam nihil extat, quod movere
quemquam ritè expendentem queat. Asserit
quidem cœlestis nuntius, dum inter vivos
scripsit, respexisse ad generale Dei statutum,
juxta quod originale contrahere Virgo debuis-
set, at in cælo privilegium agnovisse. Ergo
agnovit non benè se ex generali statuto con-
tractum à Virgine peccatum deduxisse. Ex
quo clarè sequitur Virginem in eo generali
statuto non fuisse contentam: & hanc verita-
tem cælis illatum didicisse. Privilegium ergo
circa exclusionem à generali statuto extitit, &
cum ea juxta varias Theologorum sententias
componendum. Ex qua perspicua explicatione
habetur manifestum, quidquid aliàs discurri-
tur parvi, aut nullius esse momenti. Fateor
juxta P. Suarium & quosdam alios, stare posse
statutum generale, in quo Virgo non fuerit
excepta, & nihilominus exceptioni quoad
realem contractionem locum esse privilegij in-
terventu potuisse: sicut in privilegijs accidit,
quæ in legibus comprehendentibus omnes
conceduntur. Sed quidem ij, qui ita philoso-
phantur, revelationem ut libuerit interpreten-
tur: Nobis autem adhibita expositio commo-
dissima apparet, ut minimè contrarium S. Do-
ctorem habeamus, & cùm hoc aut illo modo
explicari revelatio possit, ille profectò præfe-
rendus, qui honorificentior Virgini manifestis
rationibus comprobatur. Et Sanctus quidem
Doctor ita Virginem in statuto illo generali
inclusam videtur agnovisse, ut proptereà im-
possibile visus sit etiam indicare eam in primo
Conceptionis instanti sanctificari, ut constat
ex ijs, quæ habet Quæst. 27. arti. 1. ad 4. quod
& graves etiam nonnulli Thomistæ amplexi,
de quo suprà n. 737. Non ergo juxta ipsum fuit
debitum à contractione sejunctum, neque prę-
sens quæstio locum habuit apud ipsum: unde
si immunitas à peccato, etiam à debito: nec
peccasse in Adamo sine reali contractione pec-
cati esse potuit. Unde quoad præsentem quæ-
stionem nequit rationabiliter allegari. Pro quo
hæc satis.
PECVLIARIS
DIFFICULTAS
Circa doctrinam Dom. Caramuelis pro debito
in Virgine removendo.
743. HAbet illam citato loco n. 735. ubiDom. Cara-|muelis dis-|cursus.
ita scribit: Cùm Adamum condere vo-
luit Deus, intelligentia simplici cognovit innu-
merabiles alios homines, quos producere po-
tuisset, si voluisset. Vocemus Adamum Homi-
nẽ A & ceteros B. C. D. &c. Cognoscens Deus
Hominem A cognoscit alios ejus posteros ab
ipso naturali defluxu processuros: & cognos-
cens Hominem B. etiam cognoscit hujus po-
steros, qui per gradus & genealogias descende-
rent, si ille produceretur. Et quia stando cursui<-P>
@@0@
@@1@§. I. Circa Debitum in Virgine &c. 257
<-P>naturæ effectus unius caussæ ab altera non pos-
sunt procedere, videbat Deus nullum ex poste-
ris Hominis B. esse producendum ab Homine
A. & nullum ex posteris Hominis A. esse pro-
ducendum ab Homine B.
Decreto infinitè libero Deus elegit Homi-
nem A, & Homines B. C. D. &c. in meræ pos-
sibilitatis thesauro hærere jussit. Creat Ada-
mum, & iste perpetrato crimine omnes suos
posteros commaculat: omnes inquam, non
solùm futuros, sed possibiles: omnes enim to-
tius illius genealogiæ homines incurrerunt
peccati originalis debitum, vi cujus, si genera-
rentur actu, actu etiam id peccatum originale
incurrerent. Quamobrem, si verè dixero: Si
Fornellius duxisset uxorem, habuisset filium
R. etiam verè subjunxero: Homo R. est purè
possibilis, & ad genealogiam & posteros Ada-
mi spectat: habet debitum incurrendi culpam
originalem, &, si de facto fuisset genitus, illam
incurrisset de facto.
Condoluit naturæ humanæ lapsæ Deus, il-
lamq́ue redempturus, carnem humanam vult
adsumere, & à femina nasci: sed à qua purissi-
mus & immaculatissimus? A Virgine pura &
immaculata. At in tota Adami genealogia in
omni possibilium posterorum Adami serie nul-
la erat creatura pura: peccarat Adam, &
posteros omnes infecerat. Convertit ergo ocu-
los Deus ad Hominem B. quem creare potuit,
cùm produxit Adamum: ad hominem, qui
non fuerat, adeoq́ue non peccaverat: ejus po-
steros intuetur, & omnes immaculatos esse re-
perit, & ex illis eligit personam M. hoc est
Mariam, quæ stando naturali cursu rerum,
erat non futura: non enim pertinebat ad po-
steros & genealogiam Hominis A (Adami) à
Deo producti, sed ad posteros Hominis B.
nondum producti. Hanc ergo miraculosè ad
posteros Adami transtulit (licet enim caussa
A non possit naturaliter producere effectus
caussæ B. illos potest producere miraculosè &
supernaturaliter.) Hanc implantavit Joachimi
& Annæ lumbis etiam miraculosè, & jussit
ab his caussis procedere, à quibus numquàm
omnino processisset, Si non interfuisset mira-
culum. Hæc ille : quæ eleganter exornata, cùm
Concionator quidam, doctus sanè, in solemni
Conceptionis Festo protulisset, malè quidem
apud quosdam audierunt, qui & gravi censura
digna judicarunt.
744. In quo quidem quod ad decretamQuid in illo|non novum,|nec damna-|bile.
Virginem attinet post prævisum Adami lap-
sum, ac extra posterorum seriem illius crimine
maculatam, sunt qui affirment multi, ex qui-
bus P. Salazar de Conceptione Cap. 17. §. 2. P.
Bernal de Incarnatione Disput. 26. n. 29. & plu-
res alij. Unde ex hac parte nihil novum in dis-
cursu præfato, aut quod censuram mereatur.
Quòd etiam posteri Adæ possibiles ejus fue-
rint crimine deturpati, non est etiam de novi-
tate suspectum, cùm ex ijs, quæ à Nobis dicta
Tomo 1. Sect. 9. Problem. 6. ejus antiquitas
habeatur, suffragantibus Divis Augustino &
Gregorio Magno, juxta quos non peccante
Adamo nulli reprobi nascerentur. Illi ergo qui
modò nascuntur, intra possibilitatis statum<-P>@@
<-P>remansissent. Et tamen constat eos in Adamo
peccasse, quandoquidem cum originali conci-
piuntur. Quòd si dicatur eos, qui nascuntur
Dostları ilə paylaş: |