Avian influenza hastaliği acil eylem plani

1-YASAL YETKİ

İhbarı mecburi Avian influenza (NAI)’nın kontrolü için yasal yetkiler aşağıda belirtilen mevzuatta yer almaktadır:

- Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu (VHBSGYK, 5996-13.6.2010 tarih ve 27610 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.)

- Tavuk Vebası Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği (4.9.2011 tarih ve 28044 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.)

1.1. AI İhbarı

VHBSGYK’nun 4. maddesi uyarınca bilinmeyen bir hastalığın ve bilinmeyen bir hastalıktan dolayı hayvan ölümlerinin ihbar edilmesi gerekmektedir. Hastalığın ihbarı ile detaylı kurallar İhbarı Mecburi Hayvan Hastalıkları ve Bildirimine İlişkin Yönetmelik ile Bulaşıcı Hayvan Hastalıkları ile Mücadelede Uygulanacak Genel Hükümlere İlişkin Yönetmelik kapsamında açılanmıştır.

1.2. Salgın Bölgesinde Alınacak Genel Önlemler

• 
  Kordon ve Karantina
  
• 
  Hareketlerin Kontrolü
  
• 
  Hayvanların Öldürülmesi ve İmhası
  
• 
  Temizlik ve Dezenfeksiyon
  
• 
  Aşılama
  

VHBSGYK’nun 4 üncü maddesi ile Bulaşıcı Hayvan Hastalıkları ile Mücadelede Uygulanacak Genel Hükümlere İlişkin Yönetmeliği’nin 8-29 maddeleri ve arasındaki maddeler ve Tavuk Vebası Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği yasal dayanak oluşturmaktadır.

Tavuk Vebası Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği’nin 50. Maddesi uyarınca ilgili yerlerin ve kontamine materyallerin temizlik ve dezenfeksiyonu zorunludur.

Tavuk Vebası Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği’nin 54-58. Maddeleri ile arasında kalan maddelerde ise salgın alanı ve çevresinde AI şüphesi altındaki hayvanlara aşılamanın yapılıp yapılmayacağına GTHB tarafından karar verileceği, Bakanlıkça aşılamaya karar verilmesi durumunda acil veya koruyucu aşılamada hangi aşının ne şekilde bir programla kullanılacağı ve aşılamada kullanılabilecek aşı bankalarına dair açıklamalar yer almaktadır.

1.3. Tazminat

Avian influenza hastalığı, Hayvan Hastalıklarında Tazminat Yönetmeliği kapsamında tazminat ödenecek hastalıklar listesinde olup, Tazminatlı Hayvan Hastalıkları ve Tazminat Oranlarına Dair Yönetmelik çerçevesinde itlaf ve imha adilen hayvan ve hayvansal ürünlerin bedeli 4/4 oranında ödenmektedir.

1.4. Polis ve Diğer Kişilerin Desteği

Bulaşıcı Hayvan Hastalıkları ile Mücadelede Uygulanacak Genel Hükümlere İlişkin Yönetmeliği’nin 12. maddesi ve 04.09.2010 tarih 27692 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 2010/21 sayılı Kanatlı Hayvanlarda Görülen Kuş Gribi Salgını Konusunda Yapılması Gereken Hazırlıklar konulu Başbakanlık Genelgesi kapsamında hastalıkla mücadelenin yürütülmesinde yükümlülüğü bulunanları belirlemekte ve mevzuatın uygulanmasını şart koşmaktadır.

2. MALİ HÜKÜMLER

2.1. Personel ve Seyahat Giderleri

Hayvan Hastalık ve Zararlıları Mücadele Projesi bütçesinden karşılanır.

2.2. Küçük Ekipman

İlave küçük ekipman maliyetleri Hayvan Hastalık ve Zararlıları Mücadele Projesi bütçesinden karşılanır.

2.3. Kesim, Karkasların ve Bulaşmaya Maruz Kalmış (Kirlenmiş) Malzemenin İmhası, Sanitasyon

Bu maliyetler Hayvan Hastalık ve Zararlıları Mücadele Projesi bütçesinden karşılanır.

2.4. Acil Aşılama

Acil aşılama maliyetleri Hayvan Hastalık ve Zararlıları Mücadele Projesi bütçesinden karşılanır.

3- KOMUTA ZİNCİRİ

3.1. NAI’nin kontrolünden GTHB sorumludur. GTHB, NAI’nin kontrol stratejilerinin yönetimi için GKGM’ne yetki verir.

3.2. GKGM, AI acil eylem planını Ulusal Hastalık Kriz Merkezi’nde (UHKM) görevli memurun yetkisine devretmiştir. (merkezin isim ve adresi Ek 1’de verilmiştir). NAI şüphesi ya da salgını durumunda bu merkez GKGM’nin genel yönetimi altında ulusal stratejiyi koordine eder. UHKM müdürü Yerel Hastalık Kriz Merkezlerinin (YHKM) acil hastalık stratejilerini yönetmekle sorumludur. 81 il’de Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl Müdürlüğü (GTHBİM) kendi bölgelerinde AI kontrol tedbirlerini almakla sorumludur. GTHBİM’leri ve Hayvan Sağlığı ve Yetiştiriciliği/Hayvan Sağlığı, Yetiştiriciliği ve Su Ürünleri Şube Müdürlüğünün irtibat bilgileri Ek 2’de verilmiştir.

3.3. Hastalığın teşhisinden sorumlu 8 adet Enstitü Müdürlüğü mevcuttur. (Adana, Bornova, Elazığ, Etlik, Erzurum, Konya, Samsun ve Pendik,)

3.4. Bornova Veteriner Kontrol Enztitüsü Müdürlüğü Bakanlık tarafından AI hastalığının teşhisinde Ulusal Referans Laboratuvarı olarak belirlenmiştir. Ulusal Referans Laboratuvarının fonksiyonu ve görevleri Ek 3’de belirtilmiştir.

3.5. Acil eylem planı komuta zinciri Ek 4’te verilmiştir.

3.6. Türkiye de mevcut 81 ilde GTHİM bulunmaktadır. İlleri gösteren Türkiye haritası ve Enstitü Müdürlükleri’nin hayvan hastalıkları teşhis hizmetleri için sorumluluklarına giren illeri gösteren harita Ek 5’te verilmiştir.

3.7. UHKM, GTHB’nin bütün ulusal faaliyetlerini koordine eder.

4. ULUSAL HASTALIK KRİZ MERKEZİ (UHKM)

UHKM ‘nin iletişim bilgileri Ek 1’de verilmiştir.

Hayvan Sağlığı ve Karantina Dairesi Başkanı, UHKM’nin ihbarı takiben kısa süre içinde risk verilerine göre harekete geçen bir merkez olmasını sağlamak için koordinatör olarak görevlendirilmiştir. Koordinatörün sorumlulukları içinde kişiler, ekipman ve imkanlarla ilgili takip ve kontrol listesinin tutulması da bulunmaktadır.

4.1. UHKM’nin Faaliyetleri ve Sorumlulukları

1. 
   Hastalığın görülmediği zamanlarda hastalığa karşı hazırlıklı ve uyanık olma durumunun sağlanması;
   

• 
  YHKM uygulamalarını yönetmek, izlemek ve talimatlara uyulmasını sağlamak,
  
• 
  URL ile irtibat halinde bulunmak,
  
• 
  Tarımsal ve ticari kuruluşlar ve medya ile irtibat halinde bulunmak,
  
• 
  Acil eylem planının mali hükümlerini düzenlemek,
  
• 
  Eğitim programları düzenlemek,
  
• 
  Simülasyon-tatbikat uygulamaları düzenlemek,
  
• 
  Hastalık konusunda bilgilendirme çalışmaları yapmak,
  
• 
  SKN’ları, sınırlarda ve hava alanlarındaki kontrolleri yönetmek.
  

2. 
   Hastalık şüphesi ya da salgın durumunda ulusal stratejinin yönetilmesi;
   

• 
  UHKM üyeleri derhal toplanmalı,
  
• 
  YHKM’lerinin uygulamalarını yönlendirmek, izlemek ve denetlemek,
  
• 
  Ulusal uzman grubunun tavsiyelerinden yararlanmak suretiyle NAI kontrol stratejilerinin genel yönetimini şekillendirmek,
  
• 
  Personel ve diğer kaynakları YHKM’de plana uygun olarak yerleştirmek,
  
• 
  YHKM’den, yerel uzman grubundan ve URL’dan bilgi ve veri toplayarak bunları analiz edilmek üzere ulusal uzman grubuna ulaştırmak,
  
• 
  Yetkili çevre makam ve organları ile veterinerlik, tarımsal ve ticari kuruluş ve organlar dahil olmak üzere, OIE, FAO, AB’ye komşu ülkelerin ulusal makamlarına bilgi temin etmek,
  
• 
  Kullanılması gerekiyorsa acil aşılama kampanyası düzenlemek, aşılama mıntıkalarının sınırlarını tayin etmek,
  
• 
  Veteriner hizmetleri ve çevre güvenliği ile ilgili işleri koordine etmek üzere yetkili makamlarla irtibat halinde bulunmak,
  
• 
  Basına verilen demeçler dahil çiftçi bilinci ve genel kamuoyu programlarını yönetmek ve basınla sürekli irtibat için halkla ilişkiler merkezi oluşturmak,
  
• 
  Eğitim programları düzenlemek,
  
• 
  Mali konuları düzenlemek,
  
• 
  Uluslararası hastalık raporları ve uygun zamanlarda bölgesel veya ulusal ölçekte hastalıktan ariliğin tanınması için durum raporları hazırlamak,
  
• 
  Mevcut personel ve diğer kaynaklar ile ilgili güncel listeleri ve temin edilebilecek ilave kaynaklara ait ayrıntıları tutmak,
  
• 
  Koruma Alanı (KA), Gözetim Alanı (GA) ve Diğer Kısıtlanmış Alanlar ile gerektiğinde aşılama bölgeleri oluşturmada YHKM ile irtibat halinde olmak,
  
• 
  Kullanılması gerekiyorsa aşılar dahil olmak üzere gerekli malzemelerin siparişini vermek ve dağıtımını yapmak,
  
• 
  Acil Eylem Planının bir parçası olarak harekete geçirilebilecek gruplar dahil, acil durum ile ilgili diğer gruplarla bağlantı halinde olmak.