Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (Çocuk Dostu Versiyonu) Kısım 1. Haklar ve Özgürlükler Madde 1, İnsan Haklarına saygı gösterme zorunluluğu:
Bu sözleşmeyi benimseyen bir ülkede yaşıyorsanız, vatandaş olup olmamanızdan bağımsız olarak bu temel medeni ve siyasal haklara sahip olursunuz.
Madde 2, Yaşam hakkı: Yaşam hakkına sahipsiniz ve bu hak yasanın koruması altındadır.
Madde 3, İşkence görmeme özgürlüğü: Kimseye işkence yapılamaz, acı çektirilemez, kimse aşağılanamaz.
Madde 4, Kölelik ve zorunlu çalıştırmaya maruz kalmama hakkı: Kimsenin sana köle gibi davranma hakkı yoktur. Sen de kimseyi kölen gibi kullanamazsın. Kimse seni zorla çalıştıramaz.
Madde 5, Özgürlük ve güvenlik hakkı: Özgürlük ve güvenlik hakkındır. Kimse yasal yollar hariç bu hakları alamaz. Tutuklanma durumunda da neden tutuklandığını anlamak, en kısa sürede yargılanmak ve tutukluluğa itiraz gibi bir çok hakkın vardır.
Madde 6, Adil Yargılanma Hakkı: Herhangi bir suçla suçlandığında adi ve kamuya açık bir duruşmada yargılanmak hakkındır.
Madde 7, Hukuksuz cezalandırma olmaması: İşlendiği an suç sayılmayan bir fiil nedeniyle cezalandırılamazsın.
Madde 8, Özel ve aile yaşantısına ve iletişime saygı hakkı: Bir başkası adına zarar vermeyi denediği veya evine girmeye yeltendiği, mektuplarını açtığı, seni veya aileni herhangi bir geçerli yasal nedeni olmaksızın rahatsız ettiği zaman korunmaya hakkın vardır.
Madde 9, Düşünce, vicdan ve din özgürlüğü: Kendine ait düşüncelerin olmasına ve herhangi bir dine inanmaya hakkın vardır. Dinini ve inançlarını uygulamakta ve değiştirmekte özgürsün.
Madde 10, İfade özgürlüğü: İstediğin gibi düşünme ve beğendiğini sorumluluk içinde söyleme hakkın vardır. Görüş ve fikirlerini gazete, dergi, radyo, televizyon ve internet dahil herhangi bir yoldan başkalarıyla paylaşabilmelisin.
Madde 11, Örgütlenme ve bir araya gelme özgürlüğü: Sendika kurmak veya sendikaya üye olmak dahil, başkalarıyla barışçıl biçimde bir araya gelmeye hakkın vardır.
Madde 12, Evlenme hakkı: Yasal olarak uygun yaşa geldiğinde evlenme ve aile kurma hakkın vardır.
Madde13, Etkin çare hakkı: Haklarının bir başkası veya hükümet tarafından ihlal edilmesi durumunda, haklarının korunması için mahkeme ve başka kamu kurumlarından yardım talebinde bulunma hakkın vardır.
Madde 14, Ayrımcılığa uğramama özgürlüğü: Irk, derinin rengi,cinsiyet,dil, din, görüş,aile kökeni, toplumsal veya ekonomik statü, doğum yeri veya milliyetin neresi olursa olsun bu Sözleşmede belirtilen bütün hak ve özgürlüklere sahipsin.
Madde 15, Acil durumlarda yasalar değiştirilebilir: Savaş zamanında hükümet bu hak ve özgürlükleri destekleme görevini askıya alabilir. Bu durum yaşama hakkını düzenleyen 2.maddeyi kapsamaz.
Madde 16, Yabancıların siyasal etkinliğinin kısıtlanması: Hükümet söz konusu ülkenin vatandaşı olmama nedeniyle bireylerin siyasal etkinliğine kısıtlama getiremez.
Madde 17, Hak ihlalinin yasaklanması: Dünyada hiç , hiçbir grup veya hükümet bu hakları tahrip edecek bir davranış gösteremez.
Madde 18, Hakların kısıtlı kullanımının sınırlanması: Haklar ve Özgürlükler yalnızca bu sözleşmede belirtilen yollardan sınırlanabilir.
Kısım ll: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Madde 19-51, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, yetki ve etkinlikleri: Sözleşme bireyler ve hükümetlerin açtığı davalara bakmak üzere bir Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi oluşturmuştur. Yargıçlar bütünüyle bağımsız olup Avrupa Konseyi Parlamenter Asamblesi tarafından seçilir.
Kısım lll: Muhtelif Hükümler Madde 52-59, bu sözleşmedeki hakların uygulanması: Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi hükümetlerin işbu sözleşmeye ne ölçüde saygı gösterdiklerini ve insan haklarını geliştirmek ve korumak doğrultusundaki yükümlülüklerini yerine getirip getirmediklerini gözlemler.
İnsan Hakları hakkında Avrupa Sözleşmesi Protokolleri AİHM 1950’de kabul edildikten sonra, Avrupa Konseyi, Avrupa’da yaşayan insanların insan hakları ile ilgili protokol olarak bilinen önemli ekler gerçekleştirmiştir. Temel haklar ve özgürlüklerle ilgili bu ekler arasında şunlar sayılabilir:
Protokol No 1: Madde 1, Mülkiyet Hakkı Kendi mülküne ve sahip olduklarını kullanmaya hakkın vardır.
Madde 2, Eğitim hakkı Okula gitmeye hakkın vardır.
Madde 3, Serbest seçim hakkı Ülkenizin hükümetini gizli oylamayla seçme hakkınız vardır.
Protokol No. 4: Madde 2, Seyahat özgürlüğü Bir ülkede yasal olarak bulunuyorsanız, istediğiniz yere yolculuk yapma veya istediğiniz yerde yaşama ve istediğiniz zaman kendi ülkenize dönme hakkınız vardır.
Protokol No. 6 ve 13: Madde 1, Ölüm cezası olmaması: Savaş veya barış zamanında hükümet tarafından ölüme mahkum edilemez veya infaz edilemezsiniz.
Protokol No. 7: Madde 2, Suç konularında itiraz hakkı Bir suçtan mahkum olduğunuzda yüksek bir mahkemeye itirazda bulunabilirsiniz.
Protokol No. 12: Madde 1, Ayrımcılığa karşı genel koruma Kamu otoriteleri derinizin rengi,cinsiyet, dil, siyasal veya dinsel inançlar veya kökeniniz nedeniyle ayrımcılık uygulayamaz.
*Pusulacık, Çocuklar İçin İnsan Hakları Eğitimi Klavuzu, Nancy Flowers, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları 293, İnsan Hakları Hukuku Çalışmaları 10, sy.290-291,
