Avtomatlaşdırmanın əsasları” fənnindən mühazirələr. Giriş

4.5.Tutum vericiləri
Tutum vericisi ölçülən giriş kəmiyyətinin təsirindən elektrik parametrlərini dəyişən kondensatora deyilir. Müstəvi kondenstorun tutumu aşağıdakı kimi təyin edilir:

,

burada -dielektrik sabiti; - kon­densatorun lövhələri arasındakı mühitin nisbi dielektrik nüfuz­lu­luğu; - lövhələrin sahəsi; -lövhələr arasındakı məsafədir. Kon­densatorun tutumu bu parametrlərin hər hansı biri dəyişsə, də­yi­şəjəkdir.

Hava aralığı dəyişməli tutum vericiləri. Kondensatorun lövhələri arasındakı aralığı (şəkil 5.18) qədər dəyişdikdə kondensa­to­run tutumu aşağıdakı ifadə ilə təyin olunur:

.

Yalnız hava aralığının kiçik nisbi dəyişmələrində ilə arasındakı asılılıq praktiki olaraq xəttidir. olduqda qeyri-xəttilik 10%, olduqda isə təşkil edir.

Geniş diapazonda xəttiliyi təmin etmək üçün diferensial kondensatordan istifadə olunur. (Orta lövhə qədər yerini dəyişərsə, müvafiq qoşulma sxemində (körpü sxemi) tutumun dəyişməsi

kimi təyin olunur.


S

S

Bu halda həssaslığın iki dəfə artması ilə yanaşı xətti diapazonun genişlənməsi təmin olunur. olduqda belə kondensatorun xarakteristikasının qeyri-xəttiliyi 1% təşkil edir.