«O (Quran) müttəqilərə doğru yol göstərən Kitabdır».1
لِيُنذِرَ مَن كَانَ حَيًّا
«Onunla diri olanları qorxutmaq üçündür».2
O biri tərəfdən əxlaqi və əməli üsyanlar ruhu, müqqəddəs və yüksək məqamda alcağa düşürər. Bu səbəbdən bu düşüncə ilə o əməl iki zidd qüvvədirlər.
Bu məsələ sadəcə müqqədəs məzhəb anlayışlarında bu cür deyildir. Bəlkə bütün müqqədəs qeyri-məzhəbi anlayışlarda da məsələ eynidir. Şəraət, şücaət, ucaqlıq, yüksəklik və ruhi şücaət və böyüklük hər adamın ruhunda inkişaf etməz. Hər adamda azadlıq sevərlik, ədalət sevərlik, insanların xeyrini istəmək duyğusu olmaz. Sərxoşluqda və şöhrətpərəstlikdə olan bir adamda belə üstün səciyyələr keçdikdə azalıb aradan gedər. Fəqət fədakar və azad olan kimsələrdə bu səciyyələr artar. Buna görə insan, şəhvət, zövq və səfaya daldığı və sərxoşluğa yönəldiyi bir yerdə insanlıq səciyyələrini tamamilə əldən verər, insan əxlaqi günahlar bataqlığında batar və elə bu səbəbdən insan və cəmiyyət uçuruma uğrayır. İdddiamızın dəlili tarixdə İspaniya (Əndəlus) müsəlmanlarının uçuruma uğramalarıdır. Kilsə onu müsəlmanların əlindən çıxartmaq üçün nə qədər çalışmışdırsa da bir iş görə bilməmişdir, ancaq mərahətli bir hiylə ilə müsəlmanlardan ruhi yüksəklik və üstünlüyü adlı, sərxoşluq və əyyaşlıq bataqlığında «şərəf» və «qeyrət»lərini aradan apardı və bunun ardınca müsəlmanların böyüklüyü, müstəqilliyi və sonradan din və əqidələri məhv oldu.
Övliyalar (Allahın vəliləri) bəzi mübah ləzzətlərdən də çəkinərdilər. Bəzən halal ləzzətlərdə qərq olmaqdan da özlərini kənar saxlayırdılar. Çünki, bilirdilər ki, insan ləzzətə uyan yerdə ruhi yüksəkliyini əldən verər. Bu günaha qərq olmaq olduqca şiddətlidir.
İslami mətnlərimizdə bu məsələ ilə əlaqədar deyilmişdir:
ثُمَّ كَانَ عَاقِبَةَ الَّذِينَ أَسَاءُوا السُّوأَىٰ أَنْ كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللهِ
Dostları ilə paylaş: |
