Ayrımcılık Yasağı: Kavram, Hukuk, İzleme ve Belgeleme

Uluslararası Sözleşmeler ve Şartlar

Uluslararası hukukun kaynakları arasında başta uluslararası sözleşmeler yer alır. Andlaşma, sözleşme, misak vs. isimlerle ifade edilen bu belgeler devletler açısından hukuken bağlayıcıdır. 20. yüzyılda, özellikle de II. Dünya Savaşı’ndan sonra insan hak ve özgürlüklerini koruma altına alan onlarca uluslararası sözleşme ortaya çıkmıştır. Bu sürecin gerçekleştirilmesinde yine 20. yüzyılda ortaya çıkan hükümetlerarası örgütler rol almıştır. Birleşmiş Milletler (BM), Uluslararası Çalışma Örgütü, Avrupa Konseyi, Amerikan Devletleri Örgütü ve Afrika Birliği Örgütü³⁷ gibi örgütler uluslararası sözleşmelerin ortaya çıkması yönünde kapsamlı ve önemli katkılarda bulunmuşlardır.

1948 yılında İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin (İHEB) yayımlanması, insan hakları alanında ülkelerin iç hukuklarını oldukça etkilemiştir. Beyanname’nin ardından ortaya çıkan Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme ve Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme (İkiz Sözleşmeler) insan hakları hukukunun ana kaynakları olarak genel kabul görmektedir. Bu süreçte bölgesel nitelikte de çok sayıda uluslararası sözleşme ve belge ortaya çıkmıştır. Sözleşmeler ve sözleşmelere ek olarak getirilen ihtiyari protokoller de hukuksal açıdan bağlayıcıdır.