1. Monoloji dialoq;
2. Söhbət və danışıq dialoqu;
3. Sual-cavab dialoqu;
4. Müsahibə dialoqu;
5. Müzakirə dialoqu;
A) Hamısı; B) 1, 5; C) 2, 5; D) 3, 4; E) 3, 5
557.Monoloq nədir? Səhv cavabı tap.
A) Monoloq rabitəli nitq şəraitində baş verir
B) Monoloq danışanın öz-özünə müraciətlə söylədiyi nitqdir.
C) «Monoloq» öz mahiyyəti ilə ümumi dilin ən dəqiq formasıdır.
D) Monoloq fərdi düzülüşün məhsuludur.
E) Monoloq nitqi üslubun qurulmasının xüsusi formasıdır.
558.Monoloji nitqin xüsusiyyətlərini göstər!Səhvi tap.
A) Monoloji nitqin sual-cavab forması əsas rol oynayır.
B) Monoloji nitq özünün iki formada göstərir: şifahi və yazılı.
C) Monoloji nitqin yazılı forması həcmcə geniş, şifahi forması isə qısa və konkret olur.
D) Monoloq latınca mono – bir, loqos – nitq mənasını verir.
E) Monoloji nitq öz –özünə müraciətlə söylənilən nitqdir.
559. Dialoq nədir? Səhv cavabı tap!
A) Ifadələrin uzunluğu, genişliyi, onların sintaktik quruluşunun mürəkkəbliyi ilə səciyyələnir.
B) Iki və daha çox şəxs arasında gedən qarşılıqlı söhbətdir.
C) Respublikalardan təşkil olunur.
D) Müəyyən konkret şəraitdə ünsiyyətin ikitərəfli canlı təlim prosesidir.
E) Dialoqda ifadəlilik, ekspressiv – intonasiya və hərəkət formaları daha aydın görünür və aydın eşidilir.
560.Dialoq hansı formalarda olur? Düzgün cavab hansıdır?
1.Dialoqun iki: mikrodialoq və makrodialoq forması vardır.
2.Mikrodialoq bir neçə nəfərin mükaliməsindən ibarətdir.
3.Makrodialoq bütövlükdə bədii əsərlərin quruluşunu təşkil edir.
4.Dram əsərləri makrodialoq əsasında yaradılır.
5.Dialoqun xarakterik əlamətlərindən biri replika, emosionallıq, yığcamlıqdır.
A) Hamısı; B) 1, 3; C) 2, 3, 4; D) 1, 4; E) 2, 5;
561.Dialoji nitqin neçə forması var?
A) beş;
B) üç;
C) dörd;
D) iki;
E) altı;
562. Dialoji nitqin hansı formaları var? Düzgün cavab hansıdır?
1. Monoloji dialoq;
2. Söhbət və danışıq dialoqu;
3. Sual-cavab dialoqu;
4. Müsahibə dialoqu;
5. Müzakirə dialoqu;
A) Hamısı ; B) 1, 5; C) 2, 5 D) 3, 4; E) 2, 4;.
563. Dialoq hansı formalarda olur? Düzgün cavab hansıdır?
1.Dialoqun iki: mikrodialoq və makrodialoq forması vardır.
2.Mikrodialoq bir neçə nəfərin mükaliməsindən ibarətdir.
3.Makrodialoq bütövlükdə bədii əsərlərin quruluşunu təşkil edir.
4.Dram əsərləri makrodialoq əsasında yaradılır.
5.Dialoqun xarakterik əlamətlərindən biri replika, emosionallıq, yığcamlıqdır.
A) Hamısı; B) 1, 3; C) 2, 3, 4; D) 1, 4; E) 2, 5;
564. Dialoji nitq daha çox özünü hansı üslubda göstərir?
A) məişət
B) rəsmi-işgücar
C) bədii
D) fərdi
E) elmi
565. Nitqin növlərinə aid göstərilən xüsusiyyətlərdən biri səhvdir?
A) Bu duyğular oxuyub yazmaq, düzgün danışmaq bacarıqlarının inkişafına təsir göstərmir.
B) Nitqin iki növü vardır: şifahi və yazılı.
C) Şifahi və yazılı nitq dil vasitəsi ilə ünsiyyətin iki formasıdır.
D) Şifahi nitqin əsasında nitq orqanlarından gələn eşitmə duyğusu durur.
E) Yazılı nitqin əsasında isə görmə və hərəki duyğular durur.
566. Mədəni nitq nədir?
A) ədəbi dilə yiyələnməyin yüksək mərhələsidir
B) nitqin düzgünlüyü
C) şəxsin qavraması
D) dilin mənimsədilməsi
E) danışıq etikasını bilməmək
567. Mədəni nitq danışıqda nə tədəb edir?
A) mədəni nitqdə sözlərin məqsədəuyğun seçilməsi və işlədilməsi
B) normalara uyğun olaraq düzgün söyləməklə kifayətlənmək
C) sərrast nitq vasitələrindən istifadə etmək olmaz
D) məqsədəuyğun nitq vasitələrindən də istifadə etmək olmaz
E) mədəni nitqdə sözün düzgün tətbiqindən asılıdır
568. Mədəni nitq şəxsiyyətlə cəmiyyət arasında nəyi tənzimləyir?
A) Mədəni nitq şəxsiyyətlə cəmiyyət arasında münasibətləri
B) danışanda ən münasib söz seçməyi
C)ədəbi dilə yiyələnməyin yüksək mərhələsini
D) Sözlərin məqsədəuyğun seçilməsini
E) Ümumi əxlaq davranışı ilə ünsiyyət prosesini tənzimləyir
569. Nitqin mədəniliyi nədən asılıdır?
A) ədəbi dilin normalarının mənimsədilməsindən
B) qabiliyyətinlən
C) savadından
D) savadından
E) davranmasından
570. Qeyri-mədəni nitqdə əsas yeri nə tutur?
A) tamahkarlıq, pozğunluq, ədəbsizlik
B) fikir şüurlu şəkildə pozulur
C) nitq əlaqələri təhrif olunur
D) cəmiyyətdə öz iqtisadi marağını görür
E) tərəqqinin obyektiv qanunlarına qarşı qoyur
571. Nitq necə prosesdir?
A) nitq fərdi-psixoloji prosesdir
B) ifadə üsulları müxtəlifdir
C) danışanın nitq prosesində iştirakı canlı olur
D) dinləyən eyni cür fəaliyyət göstərir
E) şifahı nitq mövsudluq əlamətidir
572. “Meyvələr ağacdan yerə dağıldı” cümləsinin yerinə hansı söz yazılır?
A) töküldü
B) ələndi
C) qarışdı
D) səpələndi
E) çırpıldı
573. Nitq mədəniyyətinin ümumi səciyyə daşımasının səbəbi nədir?
A) Hamı eyni cür dəqiq danışıb yazmır, hamının nitqi gözəl deyil. Nitqin gözəlliyi hərədə bir cür təzahur edir
B) ünsiyyət funksiyasını yerinə yetirir
C) cümlənin quruluşun kəskin surətdə dəyişdirir.
D) sözə yeni məna çalarları qazandırmaq olmaz
E) düzgün tələffüzünü hamı eyni qavramır
574. Nitq mədəniyyətinin xüsusi səciyyə daşıması necə təzahür edir?
A) hamı eyni cür dəqiq danışıb yazmır
B) nitqin gözəlliyi hərədə bir cür təzahür edir
C) sözə yeni məna çalarları qazandırmaq olmaz
D) düzgün tələffüzü hamı eyni cür qavramır
E) cümlənin quruluşu kəskin şəkildə dəyişir
575. Nitq mədəniyyətinin ümumi xarakter daşıması kimdən tələb olunur?
A). nitqin düzgünlüyü bütövlükdə xalqdan tələb olunur
B). sözə yeni məna çalarları qazandırmaq olmaz
C) cümlənin quruluşu kəskin şəkildə dəyişir
D) nitqin qavranılması hamıda eyni cür olmur
E) nitqin ünsiyyət vasitəsi olması
576. Nitq mədəniyyətinin xüsusi forması hansıdır?
A) nitq mədəniyyətinin xüsusi formasını hamı eyni cür qavramır
B) sözün fonetik normasını dərk etmək
C) tələffüzü hamı eyni cür dərk etmir
D) leksik mənada eyni qavranılmır
E) milli mədəniyyətin tərkib hissəsidir
577. Nitqin məziyyətləri dedikdə əsas keyfiyyət nədir?
A) əsas keyfiyyət lüğət tərkibinin təmizliyidir
B) qüdrətli silahdır
C) nitq məziyyətləri təfəkkürlə bağlı deyil
D) bir qismində əlavə keyfiyyət olan əyanilik durmur
E) dinləyiciləri vacib keyfiyyətlər qane etmir
578. Nitq məziyyətləri dedikdə bütün keyfiyyətlərin açarı hansıdır?
A) məqsədəuyğunluluq bütün keyfiyyətlərin açarıdır
B) nitqin aydınlığı
C) nitqin uyğunluğu
D) nitqin keyfiyyəti
E) ictimai sistemdə böyük rol oynamır
579. Diadenin fikrincə nitqin neçə məziyyəti vardır?
A) beşdir
B) ondur
C) ikidir
D) altıdır
E) birdir
580.Mədəni nitqi müəyyənləşdirən keyfiyyət hansıdır?
A) sözün dəqiqliyi və qarşılıqlı əlaqəliliyi
B) bağlayıcı vasitələr olmayanda
C) anlaşılmazlıq
D) sözlərin əlaqəsi
E) sözlərin qarşılıqlı əlaqəliliyi ilə
581. Cümlədə sözün təbii sırasını göstərin.
A) nitqin aydınlığı dəqiqlik və təmizlikdən doğur
B) dəqiqlik öz təbiətinə görə nəyi isə saxlayır, aydınlığa təsir göstərir
C) təmizlik nitqdə aydınlıq gətirməyə çalışır
D) dəqiqlik düzəliş verir
E) aydınlıq eyni zamanda təkrara təsir edir
582. Nitqin düzgünlüyünün pozulması nədən yaranır?
A) Dilin fonetik, leksik və qrammatik quruluşunu bilməməkdən
B) Nitqdə uzunçuluğa, təkrara yol verməməkdən
C) Orfoqrafiya qaydalarına əməl etməməkdən
D) Orfoepiya qaydalarına əməl etməməkdən
E) Sözün leksik mənasını bilməməkdən
583.Nitqin düzgünlüyünün şərtləri hansıdır?
A) nitqin düzgünlüyü, dəqiqliyi və ifadəliliyi
B) leksik qayda-qanunlar
C) fonetik qayda-qanunlar
D) düzgünlük, ifadəlilik
E) dəqiqlik, ifadəlilik
584. Nitqin düzgünlüyünün pozulması nədən yaranır?Ən tam olanı qeyd edin
A) dilin fonetik, leksik və qrammatik quruluşunu bilməməkdən
B) nitqdə uzunçuluğa, təkrara yol verməməkdən
C) sözün leksik mənasını bilməməkdən
D) orfoqrafiya qaydalarına əməl etməməkdən
E) orfoepiya qaydalarına riayət etməməkdən
585. Nitqdən tələb olunan nədir?
A) nitqin düzgünlüyü
B) nitqin dəqiqliyi
C) nitqin səslənmə aydınlığı
D) nitqin tonu
E) nitqin tempi
586. Nitqin dəqiqliyində nə nəzərdə tutulur?
A) fikrin ifadəsi üçün birbaşa tələb olunan sözün, ifadənin və ya cümlənin seçilməsi
B) mücərrəd anlayışlardan istifadə
C) qrammatik normalara əməl olunması
D) həqiqi mənada başa düşülən sözlərdən istifadə
E) orfoqrafia qaydalarına düzgün əməl edilməsi
587. Nitqin dəqiqliyini göstər.
A) Qış gəlir
B) Ömrünü yelə vermək
C) At sürüsü
D) Dərsə gəlmək
E) Qapını döymək
588. Nitqin ifadəliliyini deyəndə nə nəzərdə tutulur?
A) Üslub baxımından ən uğurlu dil vasitəsini tapıb işlətmək
B) bədii təsvir və ifadəli olması
C) sadəlik, aydınlıq, anlaşıqlıq
D) məcazilik, obrazlılığa əməl edilməsi
E) sual və nida cümlələrindən istifadə
589.Nitqin ifadəliliyi necə düşünülür?
A) Ən məqsədəuyğun, üslub baxımından ən uğurlu dil vasitələrini tapıb işlətmək
B) fikrin ifadəsi üçün tələb olunan dil vasitələrini tapmaq
C) dilin leksik qrammatik normalarına əməl etmək
D) Nitqin ədəbi tələffüz baxımından dəqiqliyi
E) yazılı nitqin orfoqrafiya baxımından səhmanlı olması
590. Nitqin ifadəliliyi hansı sahədə özünü göstərir?
A) bədii natiqlikdə
B) inzibati idarə natiqliyində
C) siyasi natiqlikdə
D) akademik natiqlikdə
E) inzibati idarə natiqliyi
591. Nitq normalarının ifadəlilik vasitələri hansılardır?
A) məntiqi fasilə, məntiqi vurğu, məntiqi melodiya, məntiqi perspektiv
B) məntiqi fasilə, məntiqi perspektiv
C) məntiqi vurğu, məntiqi fasilə
D) məntiqi melodiya, məntiqi fasilə
E) məntiqi vurğu, məntiqi mfasilə
592. Nitqin dəqiqliyi dedikdə nə başa düşülür?
A) fikrin ifadəsi üçün bilavasitə tələb olunan dil vasitələrini tapmaq
B) düzgün tələffüz qaydalarına əməl etmək
C) fikrin mənalı ifadə olunması
D) nitqin dəqiqliyinə riayət etmək
E) leksik qayda-qanunlara riayət etmək
593. Nitq normalarının ifadəlilik vasitələri hansılardır?
A) məntiqi fasilə, məntiqi vurğu, məntiqi melodiya, məntiqi perspektiv
B) məntiqi fasilə, məntiqi perspektiv
C) məntiqi vurğu, məntiqi fasilə
D) məntiqi melodiya, məntiqi fasilə
E) məntiqi fasilə, məntiqi ifadəlilik
594. Məntiqi oxunun əsas ifadəlilik vasitələri hansılardır?
A) məntiqi fasilə, məntiqi vurğu, məntiqi melogiya, məntiqi perspektiv
B) məntiqi fasilə, məntiqi perspektiv
C)məntiqi vurğu, məntiqi melodiya
D) məntiqi melodiya, məntiqi fasilə
E) məntiqi vurğu, məntiqi fasilə
595. Nitq mədəniyyətinin xüsusi səciyyə daşıması necə təzahür edir?
A) Hamı eyni cür dəqiq danışıb yazmır, hamının nitqi gözəl deyil.
Nitqin gözəlliyi hərədə bir cür təzahur edir
B) ünsiyyət funksiyasını yerinə yetirir
C) cümlənin quruluşun kəskin surətdə dəyişdirir.
D) sözə yeni məna çalarları qazandırmaq olmaz
E) düzgün tələffüzünü hamı eyni qavramır
596. İfadəliliyin əsas tələbi nədir?
A) fikrin aydın və dəqiq çatdırılması
B) emosinal obrazlı ifdəliliyin əlaqəsi
C) məntiqi ifadədlilik lazımi dolğunluqla ifadə edir
D) qeyri-aydın tələffüz
E) sürətli danışıq mətnin məzmununa səbəb olur
597. Emosional obrazlı ifadəliliklə bağlı hansı məqsəd tələb olunur?
A) ifaçıda onu həyəcanlandıran canlı münasibətin, səmimi duyğuların zəruri şərtləri
B) dəqiq və düzgün nitqin şərtləri
C) ifaçılıq təhlili qəbul edilmir
D) məntiqi ifadəlilikdə məzmun düzgün çatdırılmır
E) fasilələrə, vurğuları düzgün əməl etmək
598. Ədəbi tələffüz qaydası nə adlanır?
A) Orfoepik norma
B) leksik norma
C) qrammatik norma
D) orfoqrafik norma
E) yazılış qaydası
599. Sözün ədəbi dildəki yazılış qaydası nə adlanır?
A) orfoqrafik norma
B) sözlərin düzgün seçilməsi
C) leksik norma pozulur
D) sistem şəkildə özünü göstərir
E) orfoepik norma
600. Ədəbi norma yazılı və şifahi nitqdə nəyi tələb edir?
A) hər bir sözün mənasına yaxşı bələd olmağı, onun düzgün və yerində işlətməyi
B) sözlər ədəbi dildə tələffüz edilmədikdə
C) düzgün yazılmadıqda
D) orfoqrafik normaya istinad etmədikdə
E) əlaqələr düzgün qurulmadıqda
601. Ədəbi dilin təzahür forması hansıdır?
A) şifahi ədəbi dil, yazılı ədəbi dil
B) qədim dil, elmi dil
C) müasir dil, rəsmi dil
D) bədii dil, dialekt dili
E) ictimai- siyasi, ədəbi dil, şivə dili
602. Ədəbi dil haqqında fikirlərdən biri səhvdir:
A) ədəbi dildə nitqin sərbəstliyi əsasdır
B) ədəbi dil hamının başa düşdüyü dildir
C) ədəbi dil inkişafla bağlı dəyişir
D) orfoqrafik normalar ədəbi dili təşkil edir
E) orfoqrafik normalar fonetik normanı təşkil edir
603. Ədəbi dil özünü necə şəkildə göstərir və hansıdır?
A) şifahi və yazılı ədəbi dildə
B) fərdi və ədəbi dildə
C) ümumi ədəbi dildə
D) bədii ədəbi dildə
E) xüsusi ədəbi dildə
604. Ədəbi dil nədər ibarətdir?
A) fərdi üslubdan
B) mətbuat üslubundan
C) rəsmi, əməli və publisistik üslubdan
D) yalnız bədii üslubdan
E) funksional üslubdan
605. Ədəbi dilin normaları özünü neçə şəkildə göstərir?
A) 3, B) 5, C)4, D) 2, E) 1
606 .Ədəbi dilin normaları nəyə deyilir?
A) ədəbi dilin tabe olduğu qayda-qanunlar sisteminə
B) düzgün yazı qaydaları sisteminə
C) şifahi nitqə verilən tələblər kompleksinə
D) qrammatik quruluş, sözlərin əlaqələndirilməsi ilə bağlı qaydalar sisteminə
E) ədəbi dilin tabe olduğu qayda-qanunlar sisteminə
607. Qrammatik norma nə vaxt pozulur?
A) əlaqələr düzgün qurulmadıqda
B) yazıda və nitqdə yerində işlətmədikdə
C) leksik normanın pozulması ilə
D) düzgün tələffüz edilmədikdə
E) düzgün yazılmadıqda
608. Leksik norma hansı cərgədə pozulub?
A) Uzaqda toz buludu qalxırdı
B) Anam başımın üstündə lay-lay çalırdı
C) Otağa güllərin ətri dolurdu
D) Qulağıma həzin musiqi səsi gəlirdi
E) Yuxum həmişə çin olurdu
609. Hansı nümunədə qrammatik norma pozulub?
A) Onlar tez-tez bizə gələrlərdi
B) Tədbir hamını valeh etdi
C) Yarpaq tökülür, çəmən saralır
D) Payız gəldi, uçdu, getdi quşlar
E) Xalqın böyük hissəsi ona hörmət edərdi
610. Qrammatik normanın pozulmasına daha çox hansı şəraitdə təsadüf olunur?
A) əlaqələr düzgün qurulmadıqda, şifahi danışıqda və yazılı nitqdə
B) rəsmi sənədlərin mətnində
C) bədii əsərlərin dilində
D) elmi üslubda
E) mətbuatda
611. Leksik norma hansı cərgədə pozulub?
A) Uzaqda toz buludu qalxırdı
B) Annam başımın üstündə lay-lay çalırdı
C) Otağa güllərin ətri dolurdu
D) Qulağıma həzin musiqi səsi gəlirdi
E) Yuxum həmişə çin olurdu
612. Nitq mədəniyyəti dedikdə nə başa düşülür?
A) Dildən ünsiyyət vasitəsi kimi istifadə qaydaları
B) Dilin fonetik tələffüz qaydaları
C) Orfoepik qayda-qanunlar
D) Konkret predmeti olan elm sahəsi
E) Nitqin məzmunu gözəl olmalı
613. Biri nitq mədəniyyətinin formalaşmasında elə bir rol oynamır:
A) Dəqiq elmləri mükəmməl öyrənmək
B) qrammatik qayda-qanunları bilmək
C) Orfoepik vərdişlərin olması
D) danışıq üzvlərinin normal vəziyyəti
E) intonasiya, vurğu haqqında anlayış
614. Nitq mədəniyyəti nə vaxt formalaşmışdır?
A) XIX əsrin sonu XX əsrin əvvəllərində
B) III-V əsrlərdə
C) XVIII əsrdə
D) XI əsrdə
E) XV əsrin sonu XVI əsrin əvvəllərində
615. Nitq mədəniyyəti dilçiliyin hansı sahəsidir?
A) praktiki
B) nəzəri
C) elmi
D) mədəni
E) məzmunsuz
616. Hansı üslub həmişə aparıcı rol oynamışdır?
A) bədii üslub
B) publisistik üslüb
C) rəsmi- işgüzar üslub
D) siyasi üslub
E) iqtisadi üslub
617. Azərbaycan ədəbi dilinin hansı üslubu aparıcı, bəzən ədəbi dillə eyniləşmişdir
A) publisistik
B) məişət
C) bədii
D) fərdi
E) elmi
618. Şifahi nitqin xüsusiyyətləri hansılardır? Hansı cavab düzgündür?
1. Şifahi nitq eşitmə, dinləmə, qavrayış üçün nəzərdə tutulan səsli, tələffüz edilən nitqdir.
2. Şifahi nitq eşitmə qavrayışı üçün müəyyənləşdirilmiş nitqdir.
3. Şifahi nitqin törəmə prosesi öz-özünə əmələ gələn axından, danışıq üzvlərinin fəaliyyətindən xəbərsizdir.
4. Şifahi nitq intonasiya, mimika, jestlərlə təmin olunur.
5. Bu nitqdə intonasiyanın tərkib hissələrinin - nitqin avazı, vurğu, fasilə, durğu və s. rolu böyükdür.
A) Hamısı; B) 1, 2; C) 3, 5 D) 2, 4; E) 1, 5;
619. Yazılı nitqin xüsusiyyətləri hansılardır? Səhv cavabı tap.
A) Yazılı nitqin dərk edilməsində durğu işarələrinin əhəmiyyəti yoxdur.
B) Yazılı nitq görmə qavrayışı üçün müəyyənləşdirilmiş qrafik nitqdir.
C) Yazılı nitqdə orfoqrafiya və qrammatika normalarına düzgün edilməsinə, durğu işarələrinin düzgün işlədilməsinə xüsusi diqqət yetirilir.
D) Burada cümlələrin bütövlüyünə, ardıcıllığa, m1əntiqi əlaqə və formalarına fikir verilir.
620. Nitqin növlərinə aid göstərilən xüsusiyyətlərdən biri səhvdir?
A) Bu duyğular oxuyub yazmaq, düzgün danışmaq bacarıqlarının inkişafına təsir göstərmir.
B) Nitqin iki növü vardır: şifahi və yazılı.
C) Şifahi və yazılı nitq dil vasitəsi ilə ünsiyyətin iki formasıdır.
D) Şifahi nitqin əsasında nitq orqanlarından gələn eşitmə duyğusu durur.
E) Yazılı nitqin əsasında isə görmə və hərəki duyğular durur.
621. Şifahi nitqin xüsusiyyətləri hansılardır? Səhv cavabı tap.
A) Şifahi nitqdə elmi, texniki, siyasi və s. terminlərdən çox istifadə edilir.
B) Şifahi nitq danışılır və eşidilir.
C) Şifahi nitqin leksikasında hamıya aydın, ümumişlək sözlərə daha çox yer verilir.
D) Şifahi nitqdə cümlələr qısa və sadə olur.
E) Şifahi nitqdə danışıq dilin xüsusiyyətləri mühafizə olunur.
622. Yazılı nitqin xüsusiyyətlərinə aid göstərilənlərdən biri səhvdir:
A) Leksik, morfoloji və sintaktik cəhətdən cilalanmış yazılı nitqdə yardımçı vasitələrdən də istifadə olunur.
B) Yazılı nitq hissələrə, abzas və paraqraflara ayrılır.
C) Qrammatik normalarla idarə olunan bu nitq daha çox normalaşdırılmış, davamlı nitqdir.
D) Yazılı nitqdə durğu işarələri diqqəti lazımi sözlərə yönəltməyə, məzmunu daha dəqiq verməyə şərait yaradır.
E) Yazılı nitqdə əl və göz fəaldır.
623. Şifahi nitq hər şeydən əvvəl … deməkdir.
A) canlı ifadəli söz
B) jest vasitəsilə çatdırma
C) düşünüb yazmaq bacarığı
D) cansız ifadəli söz
E) qaydalı olması
624. Şifahi nitq yazılı nitqdən …
A) daha geniş imkanlara malikdir
B) daha dar imkanlara malikdir
C) az istifadə olunandır
D) müəyyən qrupa aid olandır
E) istifadə olunmayandır
625. Normanın pozulmasında əmələ gələn fərqlər nədir?
A) normanın qorunmasına görə şifahi və yazılı dil arasındakı fərqlər
B) fərdi xüsusiyyətlərin üstünlük təşkil etmədiyinə
C) normaların dəyişməsinə təsir göstərmir
D) öz sabitliyinə görə şifahi dilin çevikliyindən geri qalır
E) yazının meydana gəlməsinin böyük rolu olsa da, əmələ gəlmir
626. Şifahi və yazılı nitq necə təzahür edir?
A) nitq mədəniyyətinin inkişafı həm şifahi, həm də yazılı nitqdən asılı
olması onun təzahür formasıdır
B) nitqin mədəni səviyyəsinin müəyyənləşməsində
C) nitq dilin mövcudluq formasıdır
D) şifahi və yazılı nitq arasında əlaqə
E) nitqin düzgün təşkil edilməsi
627.Şifahi nitqdən fərqli olaraq yazılı nitqin özünəməxsus xüsusiyyətlərini göstər:
A) yazılı nitq yazılır və oxunur
B) yazılı nitqdə jestldərdən istifadə olunur
C) yazılı nitqdə mimikadan istifadə olunur
D) ədəbi dilin əsasında formalaşır
E) yazılı nitqdə sadə və geniş cümlələrdən istifadə olunur
628. Nitq özünü neçə formada göstərir?
A) şifahi, yazılı
B) dioloji, monoloji
C) ədəbi, şifahi
D) monoloji, şifahi
E) dioloji, şifahi
629.Yazılı nitqin xüsusiyyətlərini göstər!
1. Bu nitq yazılır və oxunur.
2. Bu nitqdə elmi, texniki, siyasi və s. terminlər çox işlədilir.
3. Ədəbi dilin əsasında formalaşıb, inkişaf edir.
4. Yazılı nitqdə şifahi nitq ünsürlərini əks etdirən durğu işarələrindən istifadə edilir.
5. Yazılı nitq hər hansı yazının nəsildən-nəslə keçməsində əsas rol oynayır.
A) Hamısı; B) 1, 2, 4; C) 3, 5; D) 2, 4, 5; E) 1, 3;
630.Yazılı nitqdə ən çox nəyə diqqət yetirilir? Səhv cavabı tap.
A) Mimika və jestlərdən yerində istifadə olunmasına;
B) Orfoqrafiya və qrammatika normalarına düzgün əməl edilməsinə;
C) Durğu işarələrinin düzgün işlədilməsinə;
D) Dil vasitələrinin seçilməsinə, nitq parçalarının məntiqi ardıcıllığına;
E) Məntiqi əlaqə və formalarına;
631. Şifahi nitqin xüsusiyyətləri hansılardır? Səhv cavabı tap.
A) Şifahi nitqdə elmi, texniki, siyasi və s. terminlərdən çox istifadə edilir.
B) Şifahi nitq danışılır və eşidilir.
C) Şifahi nitqin leksikasında hamıya aydın, ümumişlək sözlərə daha çox yer verilir.
D) Şifahi nitqdə cümlələr qısa və sadə olur.
E) Şifahi nitqdə danışıq dilin xüsusiyyətləri mühafizə olunur.
632. Bunlardan şifahi nitqdə istifadə olunanlar hansılardır?
1. Bu nitqdə yarımçıq cümlələrdən, qısa replikalardan istifadə edilir.
2. Intonasiya, fasilə və s. vasitələrdən istifadə olunur.
3. Mimika, jest və s. hərəkətlər özünü göstərir.
4. Bu nitqin axını sürətli olur.
5. Cümlələr əsasən qısa və sadə olur.
A) Hamısı; B) 1, 3; C) 2, 5; D) 2, 4; E) 1, 5;
633. Şifahi nitqin xüsusiyyətləri hansılardır? Səhv cavabı tap.
A) Şifahi nitqdə elmi, texniki, siyasi və s. terminlərdən çox istifadə edilir.
B) Şifahi nitq danışılır və eşidilir.
C) Şifahi nitqin leksikasında hamıya aydın, ümumişlək sözlərə daha çox yer verilir.
D) Şifahi nitqdə cümlələr qısa və sadə olur.
E) Şifahi nitqdə danışıq dilin xüsusiyyətləri mühafizə olunur.
634. Bunlardan şifahi nitqdə istifadə olunanlar hansılardır?
1. Bu nitqdə yarımçıq cümlələrdən, qısa replikalardan istifadə edilir.
2. Intonasiya, fasilə və s. vasitələrdən istifadə olunur.
3. Mimika, jest və s. hərəkətlər özünü göstərir.
4. Bu nitqin axını sürətli olur.
5. Cümlələr əsasən qısa və sadə olur.
A) Hamısı;
B) 1, 3;
C) 2, 5;
D) 2, 4;
E) 1, 5;
635. Bu nitqdə fasilə, sürət, ahəng, ton xüsusi rol oynayır. Buraya mühazirə, məruzə, məlumat, çıxış, məktub və s. daxildir, müxtəlif məqsədli və məzmunludur. Bu, nitqin hansı növünə aiddir?
A) Monoloji;
Dostları ilə paylaş: |