Azərbaycan döVLƏT İQTİsad universiteti (unec)

8.2. AZERBAYCAN’DA LİSE EĞİTİMİ

Azerbaycan’da 9 yıllık zorunlu eğitimden sonra 2 yıl klasik lise eğitimi (10. ve 11. sınıfları kapsar) ya da 2-4 yıl arasında değişen meslek lisesi eğitimi yapılmaktadır. Haftada 32-36 saat ders yapılan liselerde yıllık işgünü 208-210 arasındadır. Liseyi bitiren öğrencilere Ortaöğretim diploması (Atestat) verilir (Seferov & Akkuş, 2005). Ayrıca eğitim sisteminde lise yaşını geçmiş çalışanların lise eğitimi alabilmesi için genel eğitim müesseselerinin bünyesinde akşam ve giyabi eğitim sınıfları açılabilmektedir. Akşam sınıflarında öğrenciler derslere akşamları devam etmektedir. Giyabi eğitimde ise yılın belli zamanlarında (okula devam etmeyen yetişkinler) öğrenciler sınavlara tabi tutularak başarılı olanlara lise diploması verilmektedir (Ergün, 1997).

Lise kademesinde üstün zekâlı ve yetenekli öğrenciler için ihtisas sınıfları açılabildiği gibi belirli fen okullarının ve yüksek öğretim kurumlarının bünyesinde veya bağımsız olarak eğitim veren litseyler, gimnazyalar, ihtisaslaşmış fen liseleri gibi eğitim kurumları da tesis edilebilinmektedir. Litseyler ortaokul ve lise kademelerinde oluşturulmuş ve genellikle sayısal dersler ağırlıklı kurumlardır. Gimnazyalar ise genellikle sözel alanlarda yetenekli olan öğrenciler için sözel alanlar ağırlıklı dersler veren genel orta eğitim kurumlarıdır (Mammadov, 2008). Ayrıca iki tane askeri lise bulunmaktadır. Eğitimin dili Azerice, süresi 3 yıldır ve bu liselerde eğitim almakta olan öğrencilere de kursant denmektedir. (Aktaran Mammadov, 2008).

Mesleki eğitim kapsamında 9 yıllık eğitimden sonra, “peşe mektebi” denilen meslek liselerinde 2-3, Teknikum’larda 4 yıl öğrenim verilir. İlk iki yıldan sonrası ön lisans olarak kabul edilmektedir. Ayrıca orta öğretimi bitirenlerden isteyenlere 6 aydan 2 yıla kadar süren mesleki kurs eğitimi verilmektedir. Mesleki eğitim 16- 30 yaş arasında sürdürülür (Seferov & Akkuş, 2005). Meslek eğitiminde yeni eğitim metotlarından yararlanma amaca yönelik sayılmaktadır. Bu zaman derslerin iyi bir şekilde benimsenilmesinin değerlendirilmesinde eğitim görenin tepkisinin değerlendirilmesinden oluşan münasebetten, eğitim süreci ile eğitim müessesesinde yürütülen işin verimliliği arasındaki ilişkiye dayanan bilginin yeni, daha gelişmiş değerlendirme usullerine geçilmesi öngörülmektedir (Agamaliyev,1999). Meslek liselerinde ziraat, sağlık, ekonomi, ticaret gibi bölümler bulunur. Meslek liseleri öğrencileri mesleği hazırlarken, aynı zamanda yükseköğrenime de hazırlamaktadır (Okutan, 1996). Bununla birlikte orta ihtisas mektepleri de eğitim faaliyetlerini sürdürmektedir.

Teknik meslek eğitimin içeriğini ve yapısını geliştirmek, eğitim yöntemlerini yenilemek ve uluslararası deneyimlerden faydalanmak için teknik-meslek eğitim alanında çalışan eğitimcilerin ihtisas artırması planlanmıştır. Bunun için Güney Kafkasya ve Orta Asya ülkelerinden bazılarıyla projeler uygulanmaktadır (Mammadov, 2008).