Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası

Daxil  edilən  dəyişikliklərin  dərinliyinə  görə  iri  ixtira-

ları  həyata  keçirən  və  texnikanın  yeni  istiqamətlərini  inkişaf 

etdirən  radikal  (baza),  xırda  ixtiraları  həyata  keçirən,  bir 

fazada  özünü  göstərən  və  elmi-texniki  tsiklin  stabil  inkişafına 

töhfə  verən  yaxşılaşdırıcı  və  texnika  və  texnologiyanın  köh-

nəlmiş  nəsillərinin  işini  hissəcə  yaxşılaşdırmağa  yönəldilmiş 

modifikasiya (fərdi) innovasiyaları mövcud-dur. 

İnnovasiyaların mahiyyəti (məzmunu) dəyişikliklərdən, 

innovasiya  fəaliyyətinin  əsas  komponenti  “dəyişiklik  funk-

siyası”ndan ibarət olur. 

Dəyişikliklərin beş tipik növü mövcuddur: 

–  yeni  texnikanın,  yeni  texnoloji  proseslərin  və  ya 

istehsalın yeni bazar təminatının istifadə olunması; 

– yeni xassələrə malik məhsulun tətbiqi; 

---

 

6 

– yeni xammaldan istifadə olunması; 

– istehsalın  təşkil  edilməsində  və  onun  maddi-texniki 

təchizatında dəyişikliklər; 

– yeni satış bazarlarının meydana gəlməsi. 

İstehsalda  və  digər  fəaliyyət  sahələrində  dəyişikliklər 

innovasiya xarakterli ola və olmaya da bilərlər. 

İnnovasiyalar  aşağıdakı  bir  sıra  xassələrə  malik 

olmalıdırlar,  bu  xassəlıər  innovasiya  prosesi  ilə  qırılmaz 

şəkildə təyin edilməlidir: 

– innovasiyanın elmi-texniki (təşkilati-iqtisadi ) yeniliyi; 

– innovasiyanın  istehsalatda  istifadə  (tətbiq)  oluna 

bilməsi; 

– kommersiya baxımından realizə edilə bilməsi. 

Texnoloji  innovasiyaların  yazılışı  1992-ci  ildə  Norveçin 

paytaxtı  Oslo  şəhərində  qəbul  edilmiş  və  “Oslo  Rəhbərliyi” 

adlandırılmış  beynəlxalq  standartlara  aid  tövsiyələr  əsasında 

həyata keçirilir. 

Dəyişikliklərin 

əksəriyyəti  öz  mahiyyətinə  görə 

innovasiya xarakterli deyildirlər: 

Məhsul  və  texnoloji  aspektlərinə  görə  aşağıdakılar 

innovasiya xarakterli deyildirlər: 

– məhsullarda estetik dəyişikliklər; 

– azəhəmiyyətli qeyri-prinsipial dəyişikliklər; 

– məhsulun nomenklaturasının (siyahısının) genişləndiril-

məsi