Azərbaycan folklorunun ilkin nəşrləri” seriyası HÜMMƏT ƏLİzadə azərbaycan el əDƏBİyyati

Prof. İsrafil ABBASLI

Bakı, 2013

P.S. Təəssüf ki, ömür prof. İ.Abbaslıya “Azərbaycan folkloru­nun ilkin nəşrləri” seriyasından olan bu növbəti nəşrə yazdığı ön sözü tamamlamağa vəfa etmədi. Vəfatından bir –iki gün əvvəl o, ar­tıq yazını, demək olar ki, tamamladığını, sonda yalnız özünün də təx­­­min etməyəcəyi bu son yazısına verdiyi adla bağlı açıq­la­ma gə­tirəcəyini bildirmişdi. Bu açıqlamanı özü ilə apardığı üçün bizə Al­lahdan ona rəhmət diləyib bu missiyanı həyata ke­çir­mək qalır.

Heç şübhəsiz ki, Hümmət Əlizadə bu çoxyönlü və çox­isti­qamət­li fəaliyyəti ilə folklorşünaslıq tarixində iz buraxmışdır və zaman-zaman da bu irsə müraciət olunacaqdır.

Şifahi söz sənəti tarixində misilsiz xidmətləri ilə yadda qa­lan Hümmət Əlizadə barəsindəki bu yazıya belə bir adın ve­ril­mə­­­­si heç də təsadüfi deyil. Nəhəng folklorşünas alimimiz M.H.Təh­masib “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzetinin 1968-ci il 20 iyul sa­yın­da Hümmət Əlizadəyə həsr etdiyi yazısını “Nəcib məq­­­­­­səd, gö­zəl nəticə” adlandırmışdır. Digər tanınmış folklor­şü­nas alim B.Ab­dullanın isə “Folklor və etnoqrafiya” jurnalının 2006-cı il sa­yında Hümmət Əlizadə barəsindəki yazısı “Qu qu­şu­nun son nəğ­məsi” adlanır. Göründüyü kimi, hər iki məqalə adı uni­kal­­­lığı ilə seçilir. Heç şübhəsiz ki, prof. İ.Abbaslı da bu iki folk­­lor­şünasın Hümmət Əlizadəyə həsr etdiyi məqalə başlıqla­rını bu ya­zıda bir­ləşdirib maraqlı bir ada imza atmaq qərarına gəlmişdir.

Həqiqətən də, Hümmət Əlizadənin folklorşünaslıq fəaliyyəti elə həmin nəcib məqsəd, gözəl nəticədən qaynaqlanan qu qu­şu­nun sanki son nəğməsinə bənzəyir.

Fikrimizcə, klassik irsin, şifahi söz sənətinin toplanması, nəşri və araşdırılmasında böyük əmək sərf etmiş Hümmət Əli­zadənin Azərbaycanı Tədqiq və Tətəbbö Cəmiyyətinin xətti ilə nəşr etdir­diyi toplunun bu gün yenidən nəşri sayı yox dərə­cə­sin­də olan top­lunu itib-batmaq təhlükəsindən xilas edərək klassik nağıl və das­tanlarımızı folklor dövriyyəsinə daxil etmək imkanı yaradacaqdır.

Amma bu da son deyil. Son sözü tədqiqatçıların və folklor­sevərlərin öhdəsinə buraxırıq.