Azərbaycan folklorunun ilkin nəşrləri” seriyası HÜMMƏT ƏLİzadə azərbaycan el əDƏBİyyati

GÖYÇƏLİ AŞIQ ƏLƏSGƏR
Aşıq Ələsgər Göyçəli mahalının Ağ kilsə kəndindəndir. Ana­­dan olduğu və vəfat etdiyi tarixləri məlum deyil.

Deyildiyinə görə təxminən 1921-ci ildə 60 və 70 yaşlarında və­­fat etmişdir.

Aşıq Ələsgər bir o qadar tanınmış aşıqlara qulluq et­mə­miş­dir, o zəka və istedadı sayəsində hələ gənc ikən bir ustad, bir sə­nət­kar kimi saz çalmağa və bidahətən söz söyləməyə başlamışdır. El için­də o zaman böyük şöhrət qazanmışdır. Onun ilk söylədiyi şeir­­lərə qarşı zamanında yaşayan qüvvətli aşıqlar özlərini aciz hiss etdikləri halda son zamanlar yaratdığı sənətinə daha məftun olub ona bir ustad nəzəri ilə baxmış və ondan istifadə etməyə ça­lış­mışlar.

Aşıq Ələsgərin coşğun bir irmaq kibi təbii şeirlərindəki li­riz­mi yalnız aşıqlar deyil, bir çox mühüm şairlərimizdə böylə nə­zə­rə çarpmayır. Ələsgər yaşadığı mühitdə qız-gəlin, dağ, qaçaq, molla haqqında yığın-yığın dəyişmələr, dodaqdəyməzlər təc­nis­lər, müxəmməslər, divanlar, nəsihətlər, həcvlər söyləmişdir. Gö­zəl­ləmə və qoşmalarında təqlid edilməz bir rəssamdır. Savadsız olduğu halda söylədiyi şeirlər hər kəs tərəfindən bənimsənmişdir. Qa­zanmış olduğu şöhrət sayəsində onun yanına yaxın, uzaq yer­lər­dən gələn şayirdlərin sayı həmişə 40-50-yə çatmışdır. Za­ma­nın­da onunla dəyişən olmuş dursa da kimsə onu bağlaya bil­mə­mişdi. Məclislərdə ona qarşı söz söyləyən aşıqlar qüvvətli və gözəl cəvablarla hər kəsi heyrətdə buraxmışdır. Hətta şagirdləri to­ya və nişanə gedərkən “aşıq Ələsgərin şagirdidir” deyə heç bir aşıq ona yanaşmamışdır.

Başqalarına nisbətən aşıq Ələsgərin şeirləri daha həyatdadır. Hər zaman xalqın arzusunu nəzərə almış, el ilə ağlamış və el ilə də gülmüşdür:

Həsən dədə, Həsən baba qoşardım,

Xanbulaq yaylağı xoş tamaşadı.

Arsız aşiq elsiz nə yaşadı

Ölsün Ələsgər tək qulların dağlar.

Aşıq Ələsgərin hər bir şeirini el hafizəsinə yerləşdirərək ço­ban­lar, naxırçılar səvə-səvə oxumuşdur.

Onu hər kəsə səvdirən xüsusiyyət səmimiyyət, təbiilik və in­cə­likdir. Mühitində gördüyü hər bir şeyi bir sənətkar kibi ya­rat­mış­dır. Aşıqlar tərəfindən yüzlər və bəlkə də nəzirələr yazıl­mış­dır. Lakin onun qadar müvəffəq olan yox kibidir.