Azərbaycan folklorunun ilkin nəşrləri” seriyası HÜMMƏT ƏLİzadə azərbaycan el əDƏBİyyati



Yüklə 1,73 Mb.
səhifə62/116
tarix01.01.2022
ölçüsü1,73 Mb.
#110319
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   116
1.H.Elizade-Nağıllar,Kitab,Super!

Şahzada Heydər:

müddətdi könlüm qəmgin olmuşdu

Könlümü şad ədən sənsən əzizim

Bəhram adı bu dillərdə qalmışdı

Onu yadə salan sənsən əzizim.
Əlifdə oxunan bilməm nə cimsən

Əsl nəsibini bilməm kimsən

Həmi yəngəm həmi də bacımsan

Əgər mənim dərdim bilsən əzizim.


Çox müddətdi mən burya gəlincə

Əhval dutub bu mənanı bilincə

Heydər deyər Bəhram qanın alınca

O vəxtdə şad olub gülsən əzizim.



Söz tamamə yetişib qız əhvalatdan ba xəbər oldu ki, bu ca­van şahzada Bəhramın qardaşı Heydər şahdır. Bu vədə əl-aya­ğı­na düşüb dedi: “Qardaşım məni bağışda, səni Bəhrama oxşat­dım. Na­layıq hərəkətlər gördüm. Heydər dedi: “Bacım üzün ağ olsun, çox vəfalısan. Hərgah sağlıx olsa Xtan şəhərinnən qayıdanda sə­ni də özümüz ilə aparrıx. Lakin indi durmax vaxtı degul, məni yola sal, gedim. Ya gərək öləm və ya inki qardaşımı tapam”. Pəs şahzada Heydər Mah Ənvər ilə halallaşıb Xtan şəhrinə tərəf yola düşdü. Günə bir mənzil yol gedirdi. Ta inki bir müddətdən sora özü­nü Xtan şəhrinə yetirib qardaşı Bəhram kimi şəhrin bir tərə­fin­də çadır qurub əyləşdi. Bir neçə günün vəxtında əl altından bü­­tün şəhərdə olan dava işini və qardaşı Bəhramın əhvalatıını öy­­rəndi. Gəl sənə yeddi şahzadalardan xəbər verim. Bular bir-bi­ri­nə deyirdi ki, daha durmax vaxtı dögül, gəlin qılınc zoruna qızı şa­hın əlinnən alıb aparax. Bu surətlə qoşun və şəhər arasında bö­yük bir münaqişə var idi. Belə olan surətdə şahzada Heydər gejə öz çadırında əyləşib fikrə piçidə olmuşdu, aya mən qardaşımı bu za­lımların əlinnən nə cür xilas edim?

Birdən birə xatirinə xutur edib dedi: “Ey dil qafil, nəyə dur­mu­san. Qardaşımı bəlayə salan bu kafirlərdi. Bunu diyib çeşt ça­laq gecə vaxtı kök pulada olub bir kuh peykər ata suvar oldu, tig (atəş) fişani belinə bağlayıb özünü yeddi qardaşlarını dəryay qo­şu­nuna vurub o gejə vaxtı leşkəri murmələx kimi hər yana da­ğı­dır­dı. Bu minval ilə o dəryay leşkərə bir şibxun vurdu ki, çərx döy­ran görməmişdi. Sabah olcaq atını bir ştab kimi öz çadırına sü­rüb xamuş oldu. Gəl sənə yeddi şahzadalardan xəbər verim. Sa­bah leşkərin rəisi xəbər verdi ki, bu gejə bizim qoşuna bir bə­la­­yi nagahan kimi şibxun vurdular. O şibxunnan iyirmi min adam ölüb və yeddi yüz nəfəri isə zəxmdar oldu? Şahzadalar qo­şunun tələf olmasını eşidib qəzəb aludə oldular. Və and yad et­dilər ki, gərək Alı şahın tac taxtını təmamilə viran edək. Gör axır bizim başımıza nə gətirdi. İndi də hilə ilə pəhləvan saxlıyıb bi­zim qoşunumuzu qırdırır. Bu danışıxdan sonra Alı şaha bir namə yazdılar ki, vəxtinə hazır ol, gərək sənin Xtan şəhrini bərbad edək. Naməni qasidə verib Alı şahın hizurinə göndərdilər. Şah na­­mənin məzmununnan halı olub bunlara cavab yazır ki, “Mə­nim bu işdən xəbərim yoxdur. O siz deyən pəhləvanın cavabını yüz belə qoşun genə verə bilməz. İstiyirsiniz ki, duşmanı məğ­lub edəsiz, həmin müqabilədə olan oğlanı müqabilədən çıxardıb ge­yim ilə arəstə edib bunun davasına göndərin, bəlkə o munun cə­vabını verə”. Naməni qasidə verib şahzadaların hizurinə gön­dər­di. Şahzadalar namənin məzmunundan xəbərdar olub dedilər: “Şah hilə edir. İstiyir ki, bu oğlanı çıxartdırıb genə bizə yağı et­sin. Belə söhbətlə vaxtlarını keçirirlər. “Bu yannan axşam şah­za­da Heydər həmin təriq ilə özünü o dəryaya ləşkərə vurub pi­çirdi, keçirdi, qırırdı ta inki o qədər dava etdi ki, lap yoruldu. Bu vədə bir guşəyə çəkilib bir qədər dincəldigdən sonra genə atına suvar olub bir həmleyi əzim ilə qoşunu şəhərdən yeddi ağac kənarə çı­xartdı. Bu halda baxdı ki, savahdı. Bu vədə öz barga­hına dönüb qə­rar tutdu. Bir az istirahətdən sonra bir kuh peykər ata suvar olub meydana getdi və meydan rəzmgada atını colanə gətirib mübariz tələb elədi. Bir kəs şahzadanın meydanına gələ bilmədi. Şah­zada qəzəb alud olub özünü dəryay leşkərə vurub bir az müd­­dətdə iki ağacda kənar apardı. Yeddi şahlar Heydərin belə hü­­nərvərliyinnən xofa düşdülər və dedilər: “Alı şah dediyi düz imiş. Tək təklikdə bu dilavərə müqabil dilavər ola bilməz. Gərək şah­zada Bəhramı müqabilədən çıxarıb bunun müqabilinə gön­də­rək, bəlkə ona qalib gələ”. Və bir namə şahzada Heydərə yaz­dı­lar ki: “Ey namdar, bizim qoşunun azuqə sursatı qurtarma­ğına gö­rə bizə qırx gün möhlət ver. Qırx günnən sora sənnən dava edə­rik və ya inki sülh binası qoyub şəhri və qızı sənə verərik”. Şah­zada namənin məzmununnan halı olub olara qırx gün möhlət ver­di. Bular burada qalmaxda olsun, gəl sənə yeddi şahlardan xəbər verim. Bir xacə göndərib şahzada Bəhramı hi­zurə gə­tir­di­lər. Gördülər ki, biçarənin yarı canı qalub, pəs həkimlər gətirib şah­zadaya müalicə etdirdilər. Bir neçə günnən sora Bəhramın bə­dəni nərm olub əvvəlki halına gəldi. Bu vədə yeddi şahlar Bəh­ramı daril imarəyə çağırıb əhvalatı tamamilə nağıl elədilər. Və dedilər: “Ey cavan bu şərri bizim başımızdan rədd eyləyə bi­lər­sənmi”? Şahzada Bəhram – eyləyə bilərəm– dedi. Şahzadalar Bəh­ramın bu sözünə xoşhal olub qırx gün Bəh­rama yaxşı mü­ali­cə etdilər. Pəs Bəhram öz atını və silahını is­tiyib gög pulada qu­dur oluf ata suvar oluf özünü balayi meydana yetirdi. Ta inki hər iki şücayi dilavərlər meydan rəzmgahda ru-bə-ru oldular. Şah­zada Heydər bir namdar şahsuvarı qabağında görüb heyrətdə qal­dı. Diqqət ilə baxdıqda gördü ki, Bəhramın atı eynən munun atı­na bənziyir və anasının nişan verməsi munnan əlavə Mah Ən­və­rin görgəzməyinə görə bildi ki, qardaşı şahzada Bəhramdı. Odu ki, dedi: “Ey dil qafil, mən nə edim? Munu mən tanıram, am­­ma o məni tanımır. Ona görə firsət tapsa məni həlak edəcək, gəl sən özünü muna nişan ver, bəlkə səni tanıya. Bu dillərnən özü­nü qardaşına nişan verir:


Yüklə 1,73 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   116




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin