“Azərbaycan Hava Yolları” Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti


Fənnin mövzular üzrə planı



Yüklə 352,68 Kb.
səhifə5/5
tarix04.01.2022
ölçüsü352,68 Kb.
#55333
1   2   3   4   5
Fənnin mövzular üzrə planı







Mövzunun adı

Dərs yükünün həcmi (saat)

Cəmi

Müha-

Zirə

Məş-

ğələ

Labora-

toriya


TSİ*

Sİ**

yerinə

yetiril-

məsi

1

2

3

4

5

6

7

8

1



Mövzu №01. Hidrologiya elminin, məqsəd və vəzifələri

3


2


-


-


1


-

2


Mövzu №02. Təbiətdə su dövranı və dünyanın su balansı

8

2

1

-

3

2

3



Mövzu №03. Axımın ölçü vahidləri

8

2

1

-

3

2

4



Mövzu №04. Yeraltı sular

5

2

1

-

1

1

5


Mövzu №05. Suxur və torpaqların su –fiziki xüsusiyyətləri

7

2

1

-

2

2

6


Mövzu №06. Çay sistemi və onun morfometrik elementləri

8

2

1

-

3

2


7

Mövzu №07. Çay hövzəsi və onun morfometrik elementləri

8

2

1

-

3

2


8

Mövzu №08. Çay dərəsi və məcrası

7

2

1

-

3

1

9


Mövzu №9. Çayların eninə və uzununa profili

7

2

-

-

3

2

10


Mövzu №10. Çaylarda suyun hərəkət mexanizmi

8

2

1




3

2




Kollokvium №1.

2

-

2

-

-

-

11

Mövzu №11. Axının orta sürəti

7

2

1

-

3

1

12

Mövzu №12. Çay yatağında daxili axıntılar

7

2

1

-

3

1

13

Mövzu №13. Su rejim fazaları

8

2

1

-

3

2

14

Mövzu №14. Çayların səviyyə rejimi

7

2

1

-

2

2

15

Mövzu №15. Su sərfinin təyini üsulları və sərf əyriləri

7

2

1

-

3

1

16

Mövzu №16. Çayların qidalanma mənbəyi və hidroqrafın genetik parçalanması

7

2

1

-

3

1

17

Mövzu №17. Çay axımı və çayların su balansı

6

2

1

-

2

1

18

Mövzu №18. İllik axım

6

2

-




3

1

19

Mövzu №19. İllik axımın tərəddüdü

7

2

1




3

1

20

Mövzu №20. Axımın tənzimlənməsi, maksimal və minimal axım

8

2

1




3

2





Kollokvium №2.

2

-

2

-

-

-

21



Mövzu №21. Çayların termik rejimi

6

2

-

-

3

1

22


Mövzu №22. Gətirmələr axımı, çayların enerjisi

8

2

1

-

3

2

23



Mövzu №23 Çayların hidrokimyəvi rejimi

7

2

1




3

1

24



Mövzu №24 Sel daşqınları

6

2

1




2

1

25



Mövzu №25 Məcra prosesləri

6

2

1




2

1

26


Mövzu №26 Göllərin təsnifatı və morfometrik elementləri

5

2

-




2

1


27

Mövzu №27 Göllərin termik və buz rejimi

7

2

1




3

1

28

Mövzu №28 Su anbarları (sututarlar)

7

2

1




3

1

29

Mövzu №29 Bataqlıqlaqın hidrologiyası

7

2

1




3

1

30


Mövzu №30 Buzlaqlar və onların hidroloji rolu

6

2

-




3

1





Kollokvium №3.

2

-

2




-

-




Cəmi

210

60

30

-

80

40

TSİ*- tələbənin sərbəst işləməsi üçün tövsiyə olunan saatlar; Sİ**-sərbəst işlər


2.3. Fənnin dərs növləri üzrə paylanması

2.3.1. Mühazirə dərslərinin mövzuları və həcmi




Mövzu və ədəbiyyatın şifri

Auditoriya saatları

TSİ

(mühazi-

rələrə hazırlıq)

1

2

3

4

1.

Mövzu №01. Hidrologiya elminin, məqsəd və vəzifələri. Hidriologiya elmi haqqında ümumu anlayış. Hidrosferin tərkib hissələri. Qurunun hidrologiyasınını tədqiqat obyektləri və tədqiqat metodları. Hidrologiyanın əsas bölmələrinin xarakteristikası. Hidrologiyanın digər elmlərlə qarşılıqlı əlaqəsi.

2

2


2

Mövzu №02. Təbiətdə su dövranı və dünyanın su balansı. Kiçik və böyük su dövranı. Qlobal hidroloji dövran və onun müasir dəyişmələri. Yer kürəsində əsas axım zonaları. Dünyanın su balans tənliyi. Dünya su ehtiyatları. İqlim dəyişmələrinin su ehtiyatlarına təsiri.

2

2


3

Mövzu №03. Axımın ölçü vahidləri. Axım haqqında ümumi anlayış. Axımın əsas ölçü vahidləri və onun hesablanma düsturları. Axım həcmi, axım modulu, axım layı arasında əlaqə. Axım əmsallarının genetik təhlili.

2

2

4

Mövzu №04. Yeraltı sular. Yeraltı suların formalaşma şəraiti. Süzülmə və kondensasiya nəzəriyyələri. Yeraltı suların səth suları ilə qarşılıqlı əlaqəsi. Yeraltı suların hidrifiziki xüsusiyyətləri. Aerasiya zonası. Yeraltı suların rejimi.

2

2


5

Mövzu №05. Suxur və torpaqların su –fiziki xüsusiyyətləri. Suyun torpağa süzülmə mexanizmi. Kapilyarlıq, su saxlama, su vermə qabiliyyəti. Mineral və termal sular. Antropogen amillərin minerallaşma dərəcəsinə təsiri.

2

2


6

Mövzu №06. Çay sistemi və onun morfometrik elementləri. Çaylar və onların tipləri. Çay sisteminin əsas morfometrik elementləri və onun təyini. Axım və morfometrik elementlər arasında əlaqə anlayışı. Xəritələr üzrə morfometrik elementlərin təyini.

2

2


7

Mövzu №07 Çay hövzəsi və onun morfometrik elementləri. Çay hövzəsinin əsas morfometrik elementləri. Axımın formalaşmasında morfometrik elementlərin rolu. Axımla morfometrik elementlər arasında asılılıqların təhlili

2

2

8

Mövzu №08. Çay dərəsi və məcrası. Çay dərələrinin yaranması. Dərənin əsas morfometrik elementləri. Çay məcrasının xüsusiyyətləri və həndəsi ölçüləri. Çay məcrasının dəyişmə xüsusiyyətləri

2

2

9

Mövzu №.09. Çayların eninə və uzununa profili. Eninə və uzununa profil haqqında ümumi anlayış. Çayların uzununa profil tipləri. Uzununa profilin formalaşmasında coğrafi qanunauyğunluq. Çayların eninə profilinin dəyişmə xüsusiyyətləri

2

2

10

Mövzu №10. Çaylarda suyun hərəkət mexanizmi. Çaylarda suyun hərəkət rejimi. Laminar və turbulent hərəkətlər. Reynolds ədədi və onun böhran qiymətləri. Axımın hidravlik göstəriciləri. Turbulent hərəkətdə sürətin zamana görə dəyişməsi.

2

2

11

Mövzu №11. Axının orta sürəti. Axında orta sürət anlayışı. Şezi düsturu. Sürətin en və dərinlik üzrə paylanması. Sürət epyürləri və izotaxlar. Müntəzəm və qeyri –müntəzəm hərəkətlər

2

2

12

Mövzu №12. Çay yatağında daxili axıntılar. Daxili axıntıların yaranma şəraiti və növləri. Lelyavski nəzəriyyəsi. Daxili axınlara təsir edən qlobal və lokal təsirlər. Məcranın əyriliyindən yaranan axıntılar. Yerin fırlanmasından yaranan axınlar. Ber qanunu.

2

2

13

Mövzu №13. Su rejim fazaları. Su rejim fazaları barəsində anlayış. Daşqın, gürsulu və azsulu rejim fazalarının yaranma şəraiti. Maksimal və minimal axımlar. Yaz gürsululuğunun və yaz daşqınlarının maksimal su sərflərinin emprik – reduksiya düsturları ilə hesablanması. Emprik təminat düsturları

2

2


14

Mövzu №14. Çayların səviyyə rejimi. Çaylarda səviyyə dəyişkənliyi haqqında anlayış. Səviyyə dəyişkənliyi və səviyyə amplitudi, xarakter səviyyələr. Səviyyənin ölçülmə metodu və səviyyə müşahidələri.

2

2

15

Mövzu №15. Su sərfinin təyini üsulları və sərf əyriləri. Su sərfinin müxtəlif üsullarla təyini. Səviyyə ilə su sərfi, sürət, canlı en kəsik sahəsi arasında əlaqə qrafiklərinin -sərf əyrilərinin qurulması və təhlili. Su sərfinin hesablanma üsulları.

2

2


16

Mövzu №16. Çayların qidalanma mənbəyi və hidroqrafın genetik parçalanması. Çayların qida mənbələrinə görə təsnifatı. Hidroqrafın tərtibi və qida mənbələrinə görə parçalanması. Hidroqrafın xarakterik göstəriciləri. Polyakovun, Kudellinin, Qluşkovun hidroqrafı parçalanma üsullarındakı fərqləri.

2

2


17

Mövzu №17. Çay axımı və çayların su balansı. Çay axımının əsas fiziki –coğrafi amilləri. Su balans elementlərinin təhlili. Çoxillik dövr üçün balans düsturları. Su –balans elementlərinin dəyişməsinə təsir edən amillər

2

2


18

Mövzu №18. İllik axım. Çayların illik axımı. Axım norması. Axımın il ərzində paylanması. Hidroloji mövsüm və dövrlər. İllik axımın hesablanma üsulları. Müşahidə məlumatlaı olduqda, az olduqda və heç olmadıqda illik axımın hesablanması

2

2


19

Mövzu №19. İllik axımın tərəddüdü. İllik axıma təsir edən amillər. Axımın dəyişkənliyi. Axım normasının təyini üsulları. Axım xəritələri, axımın il ərzində paylanması.

2

2

20

Mövzu №20 Axımın tənzimlənməsi, maksimal və minimal axım. Axımın tənzimlənməsinin əsas xüsusiyyətləri. Daşqın, gürsulu dövrlərin maksimal axımı. Minimal axımlar. Maksimal və minimal axımların hesablanma üsulları. İlqim dəyişmələrinin çayların illik, maksimal, və minimal axımlarına təsiri

2

2

21

Mövzu №21 Çayların termik rejimi. Çaylarda temperaturların formalaşma və paylanma xüsusiyyətləri. Fəsli temperatur dəyişmələri. Axın istiqamətində və qida mənbələrinə görə temperaturların dəyişməsi.

2

2


22

Mövzu №22. Gətirmələr axımı, çayların enerjisi. Çay gətirmələrinin əmələ gəlməsi. Gətirmələrin növləri. Gətirmələr sərfi, bərk axım və gətirmələrin illik axımı. Çayların enerjisinin hesablanması. Gətirmələrin hərəkət nəzəriyyəsinin təhlili. Gətirmələrin rejimi. Su sərfi ilə gətirmələr sərfi arasında əlaqələr.

2



2

23

Mövzu №23. Çayların hidrokimyəvi rejimi. Çay axımlarının ion tərkibi və onun paylanma xüsusiyyətləri. Çayların minerallaşma dərəcəsinə təsir edən amillər. Qida mənbələri ilə minerallaşma dərəcəsi arasında əlaqə. Həll olunmuş maddələr axımı. Alyokinin minerallaşma dərəcəsinə görə çayların təsnifatı. İon axımının hesablanma üsulları.

2

2

24

Mövzu №24. Sel daşqınları. Sel daşqınlarının yaranma şəraiti. Sellərin növləri. Strukturlu, struktsuz sellər. Azərbaycanda əsas sel əmələ gələn ərazilər. Sel kütlələrinin hesablanma üsulları

2

2

25

Mövzu №25. Məcra prosesləri. Çay məcra deformasiyaları və onun əmələgəlmə səbəbləri. Meandrlar və onların növləri. Çay yataqlarının tənzimlənməsi.

2

2

26

Mövzu №26. Göllərin təsnifatı və morfometrik elementləri. Göllərin mənşəyi və yaranma şəraiti. Göllərin çay axımında rolu. Göllərin morfometrik elementləri. Göllərin su balansı və səviyyə rejimi. Göldə dinamik proseslər. Azərbaycanın əsas gölləri. Gölün batiqrafik və həcm əyriləri.

2

2

27

Mövzu №27. Göllərin termik və buz rejimi. Göllərdə temperatur dəyişkənliyi. Düzünə və tərsinə stratifikasiya, homotermiya. Göllərin fəsli temperatur və buz rejiminin formalaşma şəraiti

2

2

28

Mövzu №28. Su anbarları (sututarlar). Su anbarları haqqında ümumi anlayış. Su anbarlarının növləri. Faydalı və böhran həcm səviyyələri. Su anbarlarının iş rejimi və axımın tənzimlənməsində rolu. Azərbaycanın əsas su anbarları.

2

2

29

Mövzu №29. Bataqlıqlaqın hidrologiyası. Bataqlıqların əmələ gəlməsi və təsnifatı. Bataqlıqların hidroloji xüsusiyyətləri. Bataqlıqların çay axımına təsiri.

2

2

30

Mövzu №30. Buzlaqlar və onların hidroloji rolu. Buz əmələgəlmə prosesləri. Firn və morenlər. Buzlaqların qidalanması, hərəkəti və növləri. Buzlaq növləri. Buzlaqların çayların qidalnmasında rolu. İqlim dəyişmələri və buzlaqların su balansı.

2

2




Cəmi

60

60




      1. Məşğələ (laboratoriya) dərslərinin mövzuları və həcmi.




Mövzunun adı

Auditoriya saatları

TSİ (məşğşlələrə hazırlıq)

1

Axımın ölçü vahidləri

2

2

2

Çay sistemi

2

2

3

Çay hövzəsi

2

1

4

Məcranın morfometrik elementləri

2

2




Kollokvium №1

2

-

5

Səviyyənin təkrarlanma və davamiyyət qrafiklərinin qurulması

2

1

6

Sərf əyrilərinin qurulması

2

2

7

Hidroqrafın genetik parçalanması

2

2

8

Çayların su balans elementlərinin təyini

2

2




Kollokvium №2

2

-

9

İllik axımın hesablanması

2

1

10

Çay gətirmələri ilə su sərfləri arasında əlaqə qrafiklərinin qurulması

2

2

11

Göllərin morfometrik elementlərinin təyini. Həcm və sahə əyrilərinin qurulması

2

2

12

Göllərin termik paylanma əyrilərinin qurulması

2

1




Kollokvium №3

2

-




Cəmi

30

20



2.3.3. Tələbənin sərbəst işlərinin (Sİ) mövzuları və həcmi
Fənn proqramında nəzərdə tutulmuş mövzuların mənimsənilməsini möhkəmləndirmək məqsədi ilə sərbəst iş (Sİ) yerinə yetirilməlidir. Fənnin öyrənilməsi nəticəsində əldə olunan bilik və bacarıqlar Sİ-in hazırlanmasında öz əksini tapmalıdır.

Sərbəst işin həcmi, tərtibatı və qiymətləndirilməsinin kriteriyaları sillabusda izah olunur.

Tələbəyə fənn üzrə semestr ərzində 10 sərbəst işin yerinə yetirilməsi tapşırığı verilir. Sərbəst işlərin tapşırıqları müxtəlif formada (referat, mühazirə mövzuları üzrə problem və praktiki xarakterli tapşırıqlar, məsələ, misallar, sxemlərin və ya modellərin işlənilməsi, fənn üzrə hesablama-cədvəl işləri və s.) ola bilər. Həmin tapşırıqlar fənni tədris edən müəllim tərəfindən müəyyənləşdirilir, kafedra iclasında müzakirə edilir və fakultə dekanı tərəfindən təsdiq edilir.

Sərbəst işlər üzrə məqbullar fənni tədris edən müəllim tərəfindən auditoriya saatlarından kənar saatlarda keçirilir.



Sərbəst işlərin nümunəvi mövzuları




Mövzunun adı və ədəbiyyatın şifri

1

Çay hövzəsinin morfometrik elementləri

2

Axımın ölçü vahidləri

3

Çaylarda səviyyə rejimi

4

İlik axım

5

Yeraltı sular və onların qidalanmada rolu

6

Çayların axım rejimi

7

Su anbarları və onların iş rejimi

8

Buzlaqlar və onların çayların qidalanmasında rolu

9

Göllər və onların morfometrik elementləri

10

Çay axımı və antropogen amillər



2.3.4. Tələbənin sərbəst işləri (TSİ və Sİ ) və nəzarət növləri

Həf­­tə-

nin

-si




Tələbənin sərbəst işinin məzmunu

TSİ-

nin həcmi (saat)

Nəzarətin növü

Nəzarət keçirilən həftənin №-si

1

2

3

4

5




1 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN*







2 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN*







1 №-li məşğələ dərsinə hazırlıq

2

CN







3№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







1 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi

4

Məqbul







4№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







2 №-li məşğələ dərsinə hazırlıq

2

CN







5№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







6№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







3 №-li məşğələ dərsinə hazırlıq

2

CN







2 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi

4

Məqbul







7№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







8№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







4 №-li məşğələ dərsinə hazırlıq

2

CN







9№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







3 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi

4

Məqbul







10 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







5 №-li məşğələ dərsinə hazırlıq

-

CN







1 №-li kollokviuma hazırlıq

2

CN







11 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







12 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







6 №-li məşğələ dərsinə hazırlıq

2

CN







4 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi

4

Məqbul







13 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







14 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







7 №-li məşğələ dərsinə hazırlıq

2

CN







15 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







5 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi

4

Məqbul







16 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







8 №-li məşğələ dərsinə hazırlıq

2

CN







17 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







18 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







9 №-li məşğələ dərsinə hazırlıq

2

CN







6 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi

4

Məqbul







19 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







20 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







10 №-li məşğələ dərsinə hazırlıq

-

CN







2 №-li kollokviuma hazırlıq

2

CN







21 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







7 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi

4

Məqbul







22 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







11 №-li məşğələ dərsinə hazırlıq

1

CN







23 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

1

CN







24 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

1

CN







12 №-li məşğələ dərsinə hazırlıq

1

CN







8 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi

4

Məqbul







25 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







26 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







13 №-li məşğələ dərsinə hazırlıq

1

CN







27 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

1

CN







9 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi

4

Məqbul







28 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

1

CN







14 №-li məşğələ dərsinə hazırlıq

1

CN







29 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

1

CN







30 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

1

CN







15 №-li məşğələ dərsinə hazırlıq

-

CN







10 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi

4

Məqbul







3 №-li kollokviuma hazırlıq

2

CN







Fənn üzrə cəmi

120






*CN – cari nəzarət (məşğələ dərslərində cavabların və kollokviumların qiymətləndirilməsi)



3. Fənn üzrə tədris-metodiki materiallar və ədəbiyyat

3.1. Əyani və digər tədris-metodiki vəsaitlərin, metodiki materialların siyahısı




Adı

Mövzu planı üzrə mövzunun şifri

Miqdarı

1

Slaydlar

2

Elektron

2

Fənnin öyrənilməsinə dair metodiki göstərişlər

1

Elektron və çap nüsxəsi

3

Azərbaycanın fiziki və topoqrafik xəritəsi

10,14,21

Çap nüxsəsi

5

Yarımkürələr xəritəsi

10

Çap nüxsəsi

6

Azərbaycanın iqlim xəritəsi

11, 14,15

Çap nüxsəsi

7

Ekoloji atlas. Azərbaycanın Milli Atlası

2,3,4,5,6,7,8,13,14,15,

22,21


Çap nüxsəsi

8

Azərbaycanın sel xəritəsi

6

Fayl nüsxəsi

9

Çay daşqınları haqqında video film

6

Fayl nüsxəsi

10

Azərbaycanın hidroqrafik şəbəkəsinə aid slaydlar

6

Fayl nüsxəsi


3.2. Tövsiyə olunan ədəbiyyat
Əsas ədəbiyyat

1. Чеботарев. Общая гидрология. Л.:Гидрометеоиздат, 1975, 544с.

2. Məmmədov M.Ə., İmanov F.Ə. Ümumi hidrologiya. BDU-nun nəşriyyatı. Bakı, 2003, 230 s.

3. İmanov F.Ə. Çay axımı. BDU-nun nəşriyyatı. Bakı, 2002, 208 c.

4. İmanov F.Ə., Məmmədov V.A., Abdullayev C.M. Hidrologiya, Bakı, 2014, 563 s.
Əlavə ədəbiyyat

1. Богословский Б.Б. Основы гидрологии суши. Учебник. Минск, 1975

2. Məmmədov M.Ə., Mahmudov R.N., İmanov F.Ə. Çay axımı və hidroloji

hesablamalar. Bakı, 1995 ( metodik vəsait)




Yüklə 352,68 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin