Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012
Yüklə 8,77 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Hacı Bədəl körpüsü, Qubadlı rayonu BAŞLIQLAR Tərtibçidən 3 MİFOLOJİ MƏTNLƏR, ƏFSANƏ VƏ RƏVAYƏTLƏR
- Peyğəmbərlər və dini şəxsiyyətlər haqqında
- Pirlər və ocaqlar haqqında
- Tayfa, nəsil və yer adları ilə bağlı rəvayətlər
- Tarixi şəxsiyyətlər, qaçaqlar, tanınmış insanlar və pəhləvanlar haqqında rəvayətlər
- Müxtəlif mövzulu rəvayətlər
- 1918-Cİ İL HADİSƏLƏRİ XATİRƏLƏRDƏ 214 VERGİLİ ADAMLAR HAQQINDA 219 ETNOQRAFİK MƏTNLƏR 222
- İNAMLAR 249 NAĞILLAR 252
- LƏTİFƏLƏR Molla Nəsrəddin 300 Bacadan asılan qazan 300 Bəhlul Danəndə 300
- Eylas kişinin lətifələri 314 Məşədi kişinin lətifələri 315 Dəmirçilər kəndinin lətifələri 316
- Müxtəlif mövzulu lətifələr
- ATALAR SÖZÜ, MƏSƏLLƏR 330 BAYATILAR 333 DASTAN 353
- Aşıq Möhübbət Arvad 408 Dərdini 409 Aşıq Möhübbətlə Şair Tapdığın deyişməsi 410 Şair Səyyah Məhəmməd
- Şair Məmmədalı 421 Paşa bəyin tərifi 421 Dağlar 422 Aşıq Umbay 422
- Söyləyicilər haqqında məlumat 431 Qarabağ: folklor da bir tarixdir, IV kitab (Laçın, Qubadlı və Zəngilan rayonlarından
- Nigar Həsənova Kompyuterdə yığan: Tünzalə Məmmədova
Ağoğlan məbədi, Laçın rayonu 
Hacı Bədəl körpüsü, Qubadlı rayonu BAŞLIQLAR Tərtibçidən 3 MİFOLOJİ MƏTNLƏR, ƏFSANƏ VƏ RƏVAYƏTLƏR Qurd qadın 9 Bel ağrısı 10 Hal haqqında 11 Cin haqqında 12 Ovçuluqla bağlı xatirələr 13 Bədnəzər adamlar haqqında 15 İlan haqqında 16 Vaxt-vədə haqqında 16 Buğa bürcü 16 Allahın toyuğa acıqlanması 17 Çoban aldadan ulduz 17 Kirişin əmələ gəlməsi 17 Çılpaq donuz 18 Bibi su, bibi su 18 Qaranquş haqqında 19 Sərçəni öldürmək savabdı 19 Ardıc ağacı 19 Aşıq, yaza nə qaldı? 20 İlan qayası 20 Üç qardaş 21 Peyğəmbərlər və dini şəxsiyyətlər haqqında Adəmin cənnətdən qovulması 21 Musa peyğəmbər 22 Dörd sevgi 26 Ömərin Fatmaya elçi düşməsi 27 Aləmə od düşər 28 Odla pambıq.............. 29 Qarışqanın duası 30 Allah dəvənə bərəkət versin 31 Peyğəmbərin yalanı 33 Baramaqurdu 34 Ustadına rəhmət 34 Peyğəmbərin Meraca getməsi 35 Həzrət Əlinin ölümü 36 Comərd qəssab 36 Həzrət Əli və Rüstəm Zal 38 Həzrət Əli və gavur 39 Əli dostu 40 Həzrət Əli haqqında digər mətnlər 41 Böyüyə hörmət 41 Pirlər və ocaqlar haqqında Cicimli ocağı 42 Malik Əjdər türbəsi 43 Mir Həmzə Nigari 45 Kar kümbəz 48 Seyid Ali Xəlifə 48 Seyid Mirəziz ağa 52 Seyid Məşədi İmran 55 Mirsədi ağa 56 Məşədi Bağdad 58 Seyid Səlim ocağı 59 Seyid Səfi ocağı......... 60 İmamzadə................... 61 Dərviş pirim 62 Əli bulağı 63 Ağoğlan məbədi 63 Kalba Məhəmməd 64 Niyyət daşı 64 Qoşa palıd 65 Dəlik daş 65 Tayfa, nəsil və yer adları ilə bağlı rəvayətlər Hacısam nəsli 66 Heydəruşağı nəsli 68 Gəloxçu tayfası 69 Səfqulu və Ağəli nəsli 74 Misçi və Həşimlər nəsli 76 Şeylanlılar haqqında 81 Vağazin kəndi 83 Kamallı kəndi 83 Çıraqlı kəndi............. 85 Minkənddəki nəsillər 86 Güləbirddəki nəsillər 92 Alqulu kəndi 95 Alxaslı kəndi 97 Malıbəy kəndi 98 Mollalar kəndi........... 98 Korcabulaq kəndi 99 Lolabağır kəndi 100 Qorçu kəndinin adı 100 Yağlıvənd kəndi 101 Budaqdərə kəndi 101 İmanlar kəndi 102 Ərəblər nəsli 102 Çatıqıran Nəbi 103 Bayramuşağı nəsli 103 Hacılı kəndi 104 Usuflu kəndi 104 Sarıyataqlılar haqqında 105 Göyyallılar haqqında 106 Fərcan kəndi 110 Xələclilər haqqında 111 Əsli-Kərəm bulağı 112 Soltanbud 112 Bəyin zağası 113 Laçın adının mənşəyi 113 Temiruçan dərə 113 Kərimuçan dərə 114 Sınıq körpü 114 Firəng yolu 114 Çoban daşı................ 115 Düldül hoppulan yer 115 Ərimgəldi 116 Həzrət Əli addıyan dərə 116 Qızıl qaya 116 Beşdəli kəndi 116 Korlar kəndi 117 Laləzar körpüsü 117 Səbətkeçməz 119 Gavırlı dərəsi 119 Şahtaxtı 120 Nəzir bulağı 120 Tarixi şəxsiyyətlər, qaçaqlar, tanınmış insanlar və pəhləvanlar haqqında rəvayətlər Eymənmə könlüm, eymənmə 120 Şah Abbasın qatırı 121 Mənim atım ana-baladı 121 Torpağın tavazası...... 122 Qatırçı Murad.............. 122 Paşa bəy 124 Sultan bəy................. 133 Xosrov bəy 143 İsgəndər bəy 144 İbrahim xanın oğlunun ölümü haqqında 144 İbrahim xanın oğlu Paşa bəy 146 Cavad xan 147 Natəvanın Seyid Hüseynə ərə getməsi 147 Temir yüzbaşı 149 Cağazurlu Ağamməd 150 Hacı Bədəl 151 Qaçaq Nəbi 154 Əlyanlı qaçaqları 162 Qaçaq Fərzalı 170 Kürdoğlu Məhəmməd 173 Qaçaq Fətulla 177 Qaçaq Hümmət 179 Qaçaq Səfo 181 Qara Məmməd 184 Kolanı İsmayıl 185 Qaçaq İldırım 186 Qaçaq Baba 187 Erkək Tavat 192 Dovşanı araba ilə tutmaq 196 Padarlı Behbud 197 Erkək Səfər 198 Dünyamalı 198 Müxtəlif mövzulu rəvayətlər Allah məni xilas edəcək 200 Sən dediyində durmadın 200 Allahdan istəyən kişi 201 Hərənin öz qisməti var 202 Güdul adam............... 202 Özgəyə quyu qazan özü düşər 203 İcazəsiz addım atmaq cəhənnəmlikdi 204 Ruhun inciməsi 206 Allahın şükürsüz bəndəs 207 Sevgi-məhəbbət bazarlığı 208 Ağacla bağlı xeyir-dua 208 Ömür suyu 209 Ata məsləhəti 210 Xəsis kişi 210 Köşə boyda yer 212 Gəlmədin 212 1918-Cİ İL HADİSƏLƏRİ XATİRƏLƏRDƏ 214 VERGİLİ ADAMLAR HAQQINDA 219 ETNOQRAFİK MƏTNLƏR 222 Novruz adətləri 222 Xıdır Nəbi 230 Ələm ağacı232 Dolu duası 232 Holavar 232 Bəyin qardaşlığı 233 Qubadlının toy adətləri 234 Çiləyə düşmək 244 Həmzatlı qadın 245 Cin dəyişəyi 246 Sürəkçi 247 Uşağın ilan boğan vaxtı 247 Axsıl 248 İNAMLAR 249 NAĞILLAR 252 Qaraçuxasını axtaran kişi 252 Kor kişinin nağılı 254 Belə də qalmaz 255 İmam Hüseyn aşiqi 259 Üç bacı 262 Şərçi gəlin 265 Şah Abbas və keçəl 267 Allahla şərikli bostan əkən qoca 270 Pirqulunun şahlığı 274 Çirkin qızın bəxti 275 Arvad şəri 276 Məhəmməd Hənifə 279 Əcəli suda tamam olan gənc 282 Dülgər Əhməd 283 Qəbir əzabı........................... 284 İlan udan kişi........................ 286 Dünyanı necə tutsan, elə də gedər 287 Hambal Mehdi 288 Ədalətsiz şah 289 Ağılsız adam 290 Çörəyə ehtiram 291 Otuzilliyə verilən var-dövlət 293 Şah Abbas və üç oğru 295 Dilimi yaxşı danışmağa öyrədirəm 296 Allahdan gələn bəla 297 Sarsaq arvad......................... 299 LƏTİFƏLƏR Molla Nəsrəddin 300 Bacadan asılan qazan 300 Bəhlul Danəndə 300 Şah Bəhlula yemək göndərir 300 Dənizdən çıxan əl 301 Dəli sözü 302 Donum, aş ye 303 Mən onların deyil, onlar mənimdir 304 Gülməyən Bəhlul 305 Bəhlul ulağı ağaca dırmaşdırır 306 Dünyanın ortası haradır? 306 Kimin ayağı mazol olar? 307 Kamallı lətifələri 308 Bu bızındı 308 Qara şeydən qorxarıq 309 Özün halal edəcəksən 309 Fatihəni kimin adına verəcəyəm? 310 Ölü xortladı 311 Kamallının sifarişi 312 Kamallı kələyi 312 İstənilməyən qonaq 312 Maşın tayanı yeyir 313 Bünövrədən ot çıxıb 314 Eylas kişinin lətifələri 314 Məşədi kişinin lətifələri 315 Dəmirçilər kəndinin lətifələri 316 İki çayın arasından keçəsən, südün əskik gələ 316 Sənin qızınla cənnətə getməkdənsə, cəhənnəmə gedərəm 317 Ölüm pulumu elə bu başdan ver 318 Baqı əmi, çatmışıq ey, düş 318 Keçən il vurdum, oldu 318 Həkim, ölməyim məsləhətdi 318 Yüz qıram içməklə çərlədin 319 Mən də arvad kimi bir şeyəm 319 İt de, qurd de, nə deyirsən de 320 Müxtəlif mövzulu lətifələr Pezəvəng 320 Sıxdım ki, suyu çıxa, öldülər 321 Bəhməzin tamı yoxdu 321 Qındı içəndə saqqalı tərpənirdi 322 Üsdən-üsdən 322 Ala öküzün əhvalatı 322 Xəbəri necə çatdırmalı 323 Arvaddan qorxan kişi........... 323 Adamı adam yanına göndəriblər 324 Hamısı var............................ 324 Cöngə oğurluğu 325 Hazırcavab laçınlı 325 Qarının arzusu 326 Özümə yer eləməliydim da 326 Əmim oğlu yeyə 326 Demirsən “olsa” 327 Kiriş və süpürgə əhvalatı 327 Quş qalxdı, dədəm qalxdı 327 Ey qara pişik, şto delayeş? 328 Sən allah, onun kökünü kəssənə 329 ATALAR SÖZÜ, MƏSƏLLƏR 330 BAYATILAR 333 DASTAN 353 Nigarın İstanbula aparılması 353 AŞIQLAR VƏ EL ŞAİRLƏRİ 360 Sarı Aşıq 360 Sarı Aşığın bayatıları 373 Aşıq Abbas 375 Aşıq Bəylər 395 Aşıq Valehin Şuşa səfəri 395 Nadır şah və Sulduzlu Aşıq Bəhmən 397 Növrəs İman 399 Ələsgərlə şəyirdi Mikayıl 401 Qara Kərim Qara Kərim və Qızxanım 403 Olur 405 Olmaz 406 Olmaz 407 Gərək 408 Aşıq Möhübbət Arvad 408 Dərdini 409 Aşıq Möhübbətlə Şair Tapdığın deyişməsi 410 Şair Səyyah Məhəmməd Keçi 411 Yeridi 412 Qara düyə 412 Dünya, söylə Söyzalını neynədin? 413 Gedir 414 Qara deyilmi? 415 Yatıbdı 416 Dağlar 416 Dəyməsin 417 Ağlar məni 418 Taleh, etmə məni namərdə möhtac 419 Gəlsin 420 Laçında 421 Şair Məmmədalı 421 Paşa bəyin tərifi 421 Dağlar 422 Aşıq Umbay 422 Yalandı 423 Onda yada şeir düşür 424 Qaldı 425 Qalamdır sazım................. 425 Arasında........................... 426 Var 427 Bulaq 428 Baxtımı 428 Heyif................................ 429 Amandı 430 Söyləyicilər haqqında məlumat 431 Qarabağ: folklor da bir tarixdir, IV kitab (Laçın, Qubadlı və Zəngilan rayonlarından toplanmış folklor örnəkləri). Bakı, “Elm və təhsil“, 2013. Nəşriyyat direktoru: Prof. Nadir Məmmədli Nəşriyyat redaktoru: Nigar Həsənova Kompyuterdə yığan: Tünzalə Məmmədova Korrektor: Elnarə Əmirli Kompyuter tərtibçisi və texniki redaktoru: Ruhəngiz Əlihüseynova Kağız formatı: 70/100 1/16 Mətbəə kağızı: №1 Həcmi: 38,5 ç/v Tirajı: 300 Kitab AMEA Folklor İnstitutunun Redaksiya-Nəşriyyat şöbəsinin Kompüter Mərkəzində yığılıb səhifələnmiş, «Elm və təhsil» NPM-də hazır depozitivlərdən ofset üsulu ilə çar olunmuşdur. 1 atındı – partladı 2 böləg idi – bələkdə idi 3 Seyidin adını yadına sala bilmədi. 4 baydax - bayraq 5 mama – bibi 6 qırlo – gözüqıpıq adamlara deyilir. 7 kom – hamısı 8 təzmək – qaçmaq 9 xam – otlaq yeri 10 pəriskar olmaq – hayan olmaq 11 səxalı – əliaçıq, səxavətli 12 Qubadlı rayonunda yerləşir. 13 perikdirmək – qaçırtmaq, uzaqlaşdırmaq 14 Laçın rayonunun Ağbulaq kəndində yerləşir. 15 Ağbulaq kəndində yerləşir. 16 Həkəri çayının üstündədir. 17 torpağın tavazası – torpağın hökmü, qüdrəti 18 kirə aparmaq – nökərçilik etmək 19 Masan cütdə olan dirsəkli ağaca deyilir. Ağzına dəmir vurub onunla yer şumluyurdular. 20 cığ – od, alov 21 kələntər – azman, yekəpər 22 Qubadlı rayonunda Ağa çayın üzərində yerləşir. 23 IV mətndə bəhs olunan hadisəni nəzərdə tutur. 24 VII mətndəki əhvalatı nəzərdə tutur. 25 eşq – güc-qüvvə 26 çəndi – taxıl sahəsi, zəmi 27 Qıkkom – Kürd dilində böyük qardaşa deyilir. 28 üzükmür – o tərəfə qayıtmır, gəlmir. 29 güdul – xəstə, heş nəyə müqaviməti olmayan adam 30 qara diş – üç-dörd illik erkəyə deyilir. 31 mama – bibi 32 əyirdək – südlə yoğrulan çörək növü 33 Yazını Sevinc Bağdadova hazırladı. 34 Mətnin bu hissəsində biədəb ifadə işləndiyi üçün söyləyici cümləni dəyişir. 35 pürüşüh çıxma – yanıb qabıqdan çıxma 36 ürcah çıxma – qarşısına çıxma, rast gəlmə 37 çağalat – qayalarda bitən bitki 38 264-265 nömrəli bayatılar Sultan bəyin Azərbaycanı tərk edərkən söylədiyi bayatılardır. 39 oandına – düzünə, qibləsinə 40 kürdü – taxtadan düzəldilmiş taxt 41 sayrı – sınıq 42 Xəsil – Payızda əkilmiş taxıl. Qışda cücərəndə onu qoyuna otarırlar. 43 Əkin vaxdı tirəyə armud əkirdilər ki, işləyən adam onun meyvəsindən yesin. Tirəki armud ona deyilir. 44 qeysər olmaq – iliyinə qədər soyuqlamaq 45şilə – at xəstəliyi 46pasiban – yiyə durmax, hayan olmax 47 çeyil – suda bitən ot 48 qanqor – yem 49 şiv – təzə əkilmiş ağac 50 nişaqu nazad – rus kəlməsi: neşaq nazad 51 Laçın qəzetinin 1973 cü il 2 iyun nömrəsində dərc olunub. 353 Yüklə 8,77 Mb. Dostları ilə paylaş:
|