Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012

III mətn
Bir gün Musa peyğəmbər əleyhsalam (salavat çəkir – top.) ge­dirdi Turi-sinaya. Gördü ki, çobandı, bir sürü qoyundu, beş yaşında uşaxdı, bir də köpəyidi. Bir dərənin içində kölgələnir. Dedi:

– Çoban.

Dedi:

– Nədi?

Dedi:

• 
  Demirsən, bulutdan yağış yağar, qoyunu dərədə sel aparar?
  

Dedi:

• 
  Yox qardaş, o qısır bulutdu, onda yağış yoxdu.
  

Peyğəmbər əleyhsalam tərəddüd elədi ki, nətər olur çoban bi­lir, mən bilmirəm. Getdi Allahnan söhbət elədi. Dedi:

• 
  Musa, niyə tərəddüd eliyirsən, sözün nədi?
  

Dedi:

– Əşi, belə-belə.

Dedi:

– Hə, çoban düz deyir, dümağ bulutdu, orda yağınnıx yoxdu.

Musa bikef durur. Allah deyir:

– Deyirsən indi o bulud qara bulud olsun?

Deyir:

– Hə dana.

Qara bulud gəldi, ildırım çaxdı, sel çobanın qoyununu, köpə­yini, beş yaşında uşağını götdü getdi. Peyğəmbər əleyhsalam gəldi ki, çoban əliynən başına döyür. Deyir:

– Ə, noldu?

Deyir:

– Ə, yeri get. Mərdimazara nəhlət.

Şəriyətdə nəhlətdən ağır söz yoxdu. Peyğəmbərin pisinə gəldi ki, qəzanı bu törədif. Tez qayıtdı bir də Turi-sənaya, Allah-taaladan istixazə elədi ki, ya Allah, mən neyniyim? Dedi:

– Onun beş yaşındakı uşağını ilişdirmişəm kola. Get onu tap, ver ona. O sana üş kərə deyəjəh Allah atana rəhmət eləsin, lənət üsdünnən götürüləjəh.

Gəldi dedi ki, qardaş, gəl mən sənin uşağını taparam. Uşağı ta­pıf verəndə çoban üş dəfə təkrar elədi ki, Allah atana rəhmət eləsin.

O uşağı ki tapdı verdi ona, nə qoyun çobanın gözünə göründü, nə köpək gözünə göründü. Səvinə-səvinə uşağı apardı.

23. DÖRD SEVGİ
Bir günnəri Fatmeyi Zəhra həyat yoldaşı Cənab Əliyə deyir ki, Əli, dünyada sən hər şeyi bilirsən? Deyir:

– Fatma, bilirəm.

Deyir:

– Elə şey olar ki, bilmiyəsən.

Deyir ki, yox, çalışaram hər şeyi biləm. Gedir atasına deyir ki, qibleyi ata, ola sən Əlidən bir şey soruşasan bilmiyə gəlif mənnən örgənə. Özünə tabe elətdirmək fikrinə düşür da. Deyir, qızım, söz yox ki, Cənab Əli hər şeyi bilir. Amma deyirsən da. Çalışaram ki, bunu eliyəm.

Günnərin bir günü günorta namazında peyğəmbər əleyhsalam deyif ki, əmoğlu, isdiyirəm sənnən bir şey soruşam. Deyir, buyur. Deyir ki, Allahı sevirsən? Deyir, bəli, sevirəm. Deyir ki, məni də se­virsən? Deyir, bəli, sevirəm. Deyir, qızım Fatmanı da sevirsən? De­yir, bəli, sevirəm. Oğlun Həsəni, Hüseyini sevirsən? Deyir, əl­bət­də sevirəm. Deyir, yaxşı, bu dört sevgini yığmısan bir yerə, bun­nar heş bir-birinnən dalaşıf bir-birin qırmır? Əli ilişir. Deyir ki, əmoğ­lu, onda icazə ver gedif fikirrəşim, gəlim saa cavab verim. Bu düşünə-düşünə gəlir. Fatmeyi Zəhra görür həyat yoldaşı Cənab Əli imtahandan çıxıb suala cavab vermiyən bir şəxs kimi gəlir. Gəlir çatır, Fatma bunu qarşılıyır. Deyir, əmoğlu, elə bil imatahan ver­mi­sən, cavab verəmməmisən. Deyir ki, heylə oldu, Fatma. Atan maa sual verdi, mən onu bilmədim. Nə sual verdi? Deyir, maa sual verdi ki, Allahı sevirsən, əlbətdə. Məni sevirsən, əlbətdə. Qızım Fat­manı sevirsən, əlbətdə. Bəs oğlannarını? Həmçinin. Bə bu dörd sevgini bir yerdə nejə dolandırmağı bacarırsan? Mən cavab verəm­mə­dim. Deyir, həqqi cavab verəmmədin? Deyir, bəli. Deyir, orda nə var. Deyir, Fatma, sən allah, bilirsən? Deyir ki, hə, bilirəm. De­yir, Fat­ma, onda onu maa de, gedif deyim. Deyir ki, deyərəm. De­yir ki, Al­lahı görmüsən? Deyir ki, xeyr. Söhbət eləmisən? Deyir ki, xeyr. Bir yerdə çörək yemisən? Deyir, xeyr. Deyir, Allahı ruhən sevirsən. Bu ruhən sevgidi. Atamı imanına görə sevirsən, məni nəfsinə görə sevirsən, balalarını da Allahdan gələn hisdi ki, se­vir­sən. Bu sevginin hərəsinin öz yeri var. Sən bunu niyə deyə bilmədin?