Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012

151. AĞACLA BAĞLI XEYİR-DUA
Bir gün bir kişi günün istisində yolnan gedirmiş. Həm yoru­lur, həm susuyur, həm inciyir. Deyir, ay Allah, bircə kölgə yer tapsaydım, su ola içəm, heç olmasa dincələm. Gedir çatır bir ağaca. Baxır ki, bu ağacın dibinnən də bulax çıxır, su axır. Burda əl-üzünü yuyur, sərinniyir, dincəlir. Bir az yatır, duruf gedəndə belə baxır deyir ki, ay ağac, saa mən nə arzuluyum? Yorğunnuğum çıxdı, din­cəldim, sərinnədim. Gedirəm. Mən saa nə arzuluyum? Fikirrəşir de­yir ki, desəm ki, səni qollu budaxlı olasan, onsuz da qollu budax­lıdı. Desəm ki, dibinnən su axsın, onsuz da su axır. Desəm ki, həmişəyaşıl olasan, onsuz da yaşıldı. Mən buna nə arzuluyum? Xey­li fikirrəşənnən sora deyir ki, ay ağac, arzum bıdı ki, sənin köklərin bu torpağın elə dərinliyinə getsin, heç bir tufan, heç bir şaxta, heç bir küləh səni yerinnən qopara bilməsin. Həmməşə belə qalasan. Deyir, durur çıxır gedir.

Qızım, indi sən bının mənasına bax. Hər bir insanın, hər bir xalqın kökü o torpağa nə cür bağlanırsa, nə qədər qatillər gələ, nə bilim nə gələ onu aşıra bilməz.

152. ÖMÜR SUYU
Bir günnəri bir qoca yol gedirmiş. Gedif görüf bir təpə var. Təpədə bir qapı var. Bı rəvayətdi ha. Analıx-oğul münasibətini nəzərdə tutur. Gedir qapıdan girir içəri. Görür ki, bırda küpələr var. Küpələrdəki sudu. Bıra gəlif-gedənnərdən soruşur ki, bı nə suyudu belə? Eləsi var yarımçıxdı, eləsi var doluf daşır. Camahat deyir ki, bı insannarın ömür suyudu. Qoca deyir ki, indi görəsən mənim də ömür suyum bırdadı? Bırda olan bir şəxs gedir bir küpəni göstərir. Amma küpədə bir damcı su var. Deyir:

– Bı görəsən, kimin suydu, lap qutarıf? Qutaran kimi öləcəh.

Yanında duran deyir ki, o sənin ömür suyundu. Sora deyir ki, aşıf-daşan kimin suyudu? Deyir, bəs sənin oğlunun ömür suyudu. Arvad fikirrəşir ki, mən nətər eliyim bu sudan töküm öz suyumun üsdünə, mən də bir əz çox yaşıyım. Can şirin şeydi axı. Bunu bırda qoyana agahdır onsuz da. Arvad bının gözünnən yayınıf həmən o daşıf-tökülən, yəni oğlunun küpəsinnən suyu götürüf tökür öz su­yunun üsdünə. Deyir, bir az mənim suyum çox olsun. Bı da ananın oğluna məhəbbətinə gəlir. Nə qədər oğluna məhəbbəti olsa da, yenə də canı hər şeydən üstün tutuf. Oğlunun ömür suyunnan tökür öz ömür suyuna. Can şirin şeydir axı. Deyir ki, mən də bir əz yaşıyım.