Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012

ATALAR SЦZÖ VД MДSДLLДR
1. Ağac olan yerə yarpax tökülər.
2. Aprelin on altısı qarının günü çıxır. Ona görə ağsakqallar deyir, martda mərəh, apreldə gərəh, mayda beş bağ otun gərəh. Mə­rəh otu saxlamağ üçün tikilən yerdi. İndi nejə taya yığmırsan, dağ yerində də mərəhsiz alaf saxlamax çətindi. Elə adam var, bir mərəh tikir, elə adam var, biri bəs eləmir, iki mərəh tikir. Mərəh də yerdən tikilir, divarı hörülür. Yarısı yerin altında, yarısı yerin üstün­də olur. Bajası olur, samanı mərəyin üsdünnən toküllər doldurullar. Çox tutmaxdan ötrü öküzdəri içində hərrədillər ki, ayaxlayıf bərkitsin. Axırıncı cərgəyə çatanda da adamlar özü ayaxlıyırdı. Üstün milnən, torpaxnan örtürdülər. Mərəyə qapı qoyurdular, otu ordan çıxarıf heyvana verirdilər. Martda mərəh o deməkdi ki, gərəh martda mə­rəh dəj ola. Mayda da doğan heyvan olur, otdamağa gedə bilmir, yağıntı olur, heyvan sürüşür qıçı sınır, yaxud yelinnidi örüşə gedə bilmir. Ona görə deyillər, may üçün beş bağ ehtiyatın olsun.
3. Aşığın ağzı quzu küzüdü: kərə də çıxar, kürə də.
4. Atamın yeddi-səkgiz qızı olubdu. Anamnan söhbət eli­yən­də deyirdi: Ay bala, biz göz açıb görmüşük ki, süpürgəyə ər de­yəllər, arvad başın salar aşağa. Onda yaşımız az idi, bu sözün mə­nasın dərk eləmirdik da. Demək isdiyirmiş ki, evin böyüyü kişidi. Kişi nəyi məsləhət bilirsə, sən onuynan razılaşmalısan.
5. Ay zamanə, zamanə,

Oxun qoyub kəmanə.

Eşşəhlər arpa yeyir,

At həsrətdi samanə.

6. Atalar deyir ki,

Getdin gördün molla,

Min qəza bulla.

Getdin gördün lotu,

Keş yanında otu.

O deməkdir ki, mollanı görəndə qəzadan uzağ ol, seyidi də görəndə salam vermə qayıt. Lotu da kefkom adamdı, get yanında otur. Yanı onnan saa pis şey gəlməz.

7. Baja tüsdüyə deyif ki, əyrim-üyrüm gedirsən? Tüsdü də qayıdıf bajıya deyif ki, təpəsi dəlih, sən nə deyirsən?
8. Bərşada getdin ayax götür, Bərşatdan çıxdın çörəh götür.
9. Buynuzdu qoçun qisası buynuzsuz qoça qalmıyajax.
10. Çakqal taxtaya dəydi, qayıtdı.
11. Deyillər, söz bilən adam axdarırsansa, hara getdin seç götür, Qaraçannıya gedəndə qabağına kim çıxsa, götür gəl.
12. Dəli qırmızı sevər, gij sarı.
13. Ehsanın ofsanatı var, pulun ofsanatı yoxdu.
14. Gorda yatan gün evdə yata bilməzsən.
15. Həyasızdan həyalan,

Bihəyadan daldalan.

16. Xoş deyirsən, naxoş eşidillər.
17. Kim Qarıqışlağa gedirmişsə, deyirmişdər ayax götür, orda qonax saxlamıllar. Yəni tez get, tez qayıt.
18. Köhnə yurdun qədrini təzə yurtda biləllər.
19. Kürtdərin varın-döölətin bir xoruza yükləsən, götürər, namusun-qeyrətin qırx qəflə-qatıra yükləsən, götürməz.
20. Qonağın üzünə deyil, izinə baxallar.
21. Qoyun olmayan yerdə keçiyə kərəməz ağa deyillər.

22. Laçınnılar gedif Şuşada yeyif-içirmişlər, pulun üsdü qa­landa deyirmişlər əşi, cəhənnəmə qalsın. Şuşalılar deyirmiş ki, biz cahi-cəlalı sizin o cəhənnəm puluynan qazanmışıx.

23. Loğman şəyirdiynən gedir pul qazanmağa. Gedir ki, bir gözəl məkan var. Həkimə deyir, qalax burda. Deyir ki, yox, burda bizim xeyrimiz olmaz. Deyir ki, niyə? Deyir, görmürsən bu meşə bütöy zoğal ağacıdı. Zoğal olan yerdə xəsdəlik olar ki, biz orda qalax xeyir görək?
24. Mal saxlarsan saxlar səni,

Bağ saxlarsan bağlar səni.

25. Yaxşı arvadın iti kök olar, pis arvadın pişiyi.
26. Yatan öküzün başına duran öküz sı...r.
27. Səni doyurmuyana ajdığını bildirmə.
28. Mal danadan, ev hanadan olar.
29. Xeyirdən qalmağ olar, şərdən qalmağ olmaz.
30. Dəlini el saxlar.
31. Kəndin dəlisin də təssübün çəkəsən.
32. Övlüya yatağınnan donuz xortduyur.
33. Dədəm arvad görmüyüf, elə bilir arvadı da bir arvatdı.
34. Əlyannılar döyüşkən, vurub-yıxan adamlar oluf. Ona görə belə bir məsəl var, əlyannısan, qannısan.
35. Şərikli qazan gej qaynar.
36. Yüz gün qov, bir gün ov.

37. Sevdimalı rəhmətdiyin bir yaxşı kalamı vardı. Deyirdi ki, getdız bir kəndə, görduz ki, yadı tərifliyillər, deyin, qohumum­du, tanıyıram. Ən yaxın adamızı pisdiyillər, deyin, tanımıram.