Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012

VIII

ALQIŞLAR, QARĞIŞLAR

1. 
   Ağ günnü olasan.
   
2. 
   Allah köməyin olsun.
   
3. 
   Allah başınnan töhsün.
   
4. 
   Allah əvəzin versin.
   
5. 
   Allah hamıya xoş gün qismət eləsin, biz də onun içində.
   
6. 
   Allah kölgəni qalın eləsin.
   
7. 
   Allah qanadını üsdündən əskik etməsin.
   
8. 
   Allah qapısını üzaa açığ eləsin.
   
9. 
   Allah sana da yaxşı günnər qismət eləsin, talehini, yolunu açıx eləsin.
   
10. 
    Allah səni çörəynən sınağa çəkməsin.
    
11. 
    Allah səni nalla mıxın arasında saxlasın.
    
12. 
    Allah səni bizə çox görməsin.
    
13. 
    Allah səni min budax eləsin.
    
14. 
    Allah sizə yaman gün gösdərməsin.
    
15. 
    Atın yürəh, itin hürəh olsun.
    
16. 
    Balan qucağında salamat olsun.
    
17. 
    Balaların barını yeyəsən.
    
18. 
    Bir qoyuf min götürəsən.
    
19. 
    Bostanın tağlı olsun.
    
20. 
    Bu vaxtın sahabı üzünə gülsün.
    
21. 
    Çırağın uca yansın.
    
22. 
    Dağın qarrı, bağın barrı olsun.
    
23. 
    Dayaxsız Allah səni dayax saxlasın.
    
24. 
    Dünya durduxca durasan.
    
25. 
    Elə xoşbax olasan ki, neyniyim, nejeliyim demiyəsən.
    
26. 
    Göy kimi dirəksiz dayanasan.
    
27. 
    Həmişə Allah yaxşı gündə eləsin.
    
28. 
    Həmişə çırağın şölə versin.
    
29. 
    Həzrət Abbas köməyin olsun.
    
30. 
    İşığın gəlsin.
    
31. 
    İtin hürsün, işığın yansın.
    
32. 
    Mıxı mismar eliyən Allah, köməyin olsun.
    
33. 
    Neynim, nejə elim demiyəsən.
    
34. 
    Qapın qonax-qaralı olsun.
    
35. 
    Qohumun-qəvlənin yanında həmişə şaxlı gəzəsən.
    
36. 
    Samavarın həmişə qaynar olsun, pilavın həmişə buğlu olsun.
    
37. 
    Səni görüm qucağa oğul sidiyi tökülsün.
    
38. 
    Səni görüm şad xəbər olasan.
    
39. 
    Səni üç oğullu, bir qızdı olasan.
    
40. 
    Seyid Əşrəfin cəddi köməyin olsun.
    
41. 
    Sinəndə ağ tüh bitsin.
    
42. 
    Sırfan bol olsun.
    
43. 
    Stolun qırmızı olsun.
    
44. 
    Suyun həmişə axar olsun.
    
45. 
    Suyun axarlı olsun.
    
46. 
    Torpağı sanı yaşıyasan.
    
47. 
    Yaradanın əli kürəyində dursun.
    
48. 
    Yediyin noğul olsun,
    

Doğduğun oğul olsun.

49. 
    Yel qanatdı olasan.
    
50. 
    Yeməyin isdi olsun.
    

* * *

1. 
   Adın dağlara (= qara daşdara) yazılsın.
   
2. 
   Adu addara qoyum.
   
3. 
   Ağ gün üzünə həsrət qalasan.
   
4. 
   Ağac əkib barın yemiyəsən.
   
5. 
   Allah başaa mənim boyda daş salsın.
   
6. 
   Allah ocağıvu keçirtsin.
   
7. 
   Allah sənə qotur versin, dırnax verməsin.
   
8. 
   Allah sənin başıvı qatsın, bəlkə mən yaddan çıxam
   
9. 
   Allah ömrünə balta çalsın.
   
10. 
    Allah üsdünə kölgə salmasın.
    
11. 
    Allahın bəlasına gələsən.
    
12. 
    Axır yeyişin olsun.
    
13. 
    Ayaxların qurusun.
    
14. 
    Bacannan heç görüm tüstü çıxmasın.
    
15. 
    Bala deməhdən dilin ağzında yansın.
    
16. 
    Balaların yetim qalsın.
    
17. 
    Balalarun bəhri-barın görmüyəsən.
    
18. 
    Başa əlləmə düşsün.
    
19. 
    Başın qadada qalsın.
    
20. 
    Başınnan dərd əysik olmasın.
    
21. 
    Baxt üzünə gülməsin.
    
22. 
    Bayramın qara gəlsin.
    
23. 
    Belin qırılsın.
    
24. 
    Bizdə, kəntdə Sarı yamac varıydı, Sarı yamacın arxasınday­dı qəbirstannıx. Bizdə deyirdilər ki, ayıvıı, o Sarı yamac örtsün. Yanı ölsün, basdırsınnar, bir də eyvin olmasın.
    
25. 
    Boğazın qara yara tutsun.
    
26. 
    Boyaa xam ip tutum.
    
27. 
    Boyaa qamış ölçüm.
    
28. 
    Boyuna boz ip (= boz qatma) ölçüm.
    
29. 
    Ciyarın tuluğa dönsün.
    
30. 
    Ciyarına ala düşsün.
    
31. 
    Ciyarın dağlansın.
    
32. 
    Çörəyin boyat olsun.
    
33. 
    Dalınca qara daş.
    
34. 
    Dar köynəhdə qalasan.
    
35. 
    Dədən-nənən qabağa döşənsin
    
36. 
    Dərtdən çıxıb dərdə düşəsən.
    
37. 
    Dilaa qara yara çıxsın.
    
38. 
    Dilaa qıyıx batsın.
    
39. 
    Dilin ağzında yansın (= qurusun).
    
40. 
    Dilin-ağzın kilitdənsin.
    
41. 
    Dilin söz tutmasın.
    
42. 
    Dilin qara yara töhsün.
    
43. 
    Diri-diri yanasan.
    
44. 
    Dırnaxların göyərsin.
    
45. 
    Dırnaxların qaralsın.
    
46. 
    Doğduğun qız olsun,
    

Doğradığın bez olsun,

Qazandığın darı olsun,

Qoyduğun da səbət olsun.

47. 
    Ellər kəfəni biçsin.
    
48. 
    Evində bayquş ulasın.
    
49. 
    Əkdiyin soğan olsun, yığdığın sarımsax.
    
50. 
    Əl atdığın ətək kəsilsin.
    
51. 
    Əl çatmaz, ünyetməzə gedəsən.
    
52. 
    Əlçim-əlçim gedəsən.
    
53. 
    Ələ baxan olasan.
    
54. 
    Əli qabarrı, qəlbi qubarrı olasan.
    
55. 
    Əli saa qənim olsun.
    
56. 
    Əli gözdərii avca töhsün.
    
57. 
    Əli dişdərii qarna töhsün.
    
58. 
    Əli sinənnən vırsın.
    
59. 
    Əlin çörəyə çatmasın.
    
60. 
    Əlin ağzına şirinnik aparammasın.
    
61. 
    Əlin bəy xonçası görməsin.
    
62. 
    Əlin dalaa çatmasın.
    
63. 
    Əlin dizində qalsın.
    
64. 
    Əlin göydə qalsın.
    
65. 
    Əlin pükülü qalsın.
    
66. 
    Əlin sığal görməsin.
    
67. 
    Əlin urza tanımasın.
    
68. 
    Əlin xına görməsin.
    
69. 
    Əlin yar düyməsi aşmasın.
    
70. 
    Əlin yar əlinə həsrət qalsın.
    
71. 
    Əlin yumurransın.
    
72. 
    Ərün papağına birə düşsün.
    
73. 
    Ərxəcində su dursun.
    
74. 
    Əzizdərin qabağa döşənsin.
    
75. 
    Goruna qor dolsun.
    
76. 
    Görüm heç eynin açılmasın.
    
77. 
    Gözün avcaa düşsün.
    
78. 
    Gözünə ağ damsın.
    
79. 
    Günün günbatannan doğsun.
    
80. 
    Günün göy əskiyə bükülsün.
    
81. 
    Gözdəra qan gəlsin.
    
82. 
    Güllüyün küllük olsun.
    
83. 
    Gündüz başın ağrısın, gecə dişin.
    
84. 
    Filankəs bir yerdə yatsın, min bir yerə iy versin.
    
85. 
    Halallıx almamış öləsən.
    
86. 
    Heş dərda dərman tapılmasın.
    
87. 
    Heş görüm qabağınnan axar su axmasın.
    
88. 
    Heş görüm “uxay” demiyəsən.
    
89. 
    Heş qəbir də tapbıyasan.
    
90. 
    Həzrət Abbas qənimin olsun.
    
91. 
    Həzrət Əli belini qırsın.
    
92. 
    Xəmirin küt getsin.
    
93. 
    İki əlin olsun, bir başın.
    
94. 
    İki gözünnən olasan
    
95. 
    İldırım səni vursun.
    
96. 
    İy deyənin qalmasın.
    
97. 
    Keçalaa bit düşsün.
    
98. 
    Kim kimə duzax^* qurursa, qabağına çıxsın.
    
99. 
    Kimsəsiz qalıp bayquşa dönəsən.
    
100. 
     Küllüklərdə qalasan.
     
101. 
     Meyidin yeddi yol ayrıcında qalsın.
     
102. 
     Müsdər^** olasan səni.
     
103. 
     Nənən mələr qalsın.
     
104. 
     Oğlun-qızın qırılsın.
     
105. 
     Oğul üzünə həsrət qalasan.
     
106. 
     Ömrün bıdansın, bala.
     
107. 
     Öz dırnağın öz üzünü şırımlaşın.
     
108. 
     Payın palçığa dönsün.
     
109. 
     Pütöv çörəyə həsrət qalasan.
     
110. 
     Qadam ürəyaa.
     
111. 
     Qan qusasan.
     
112. 
     Qapı-qapı gəzəsən.
     
113. 
     Qapın bağlansın.
     
114. 
     Qapuzda it ulasın.
     
115. 
     Qara vurğunun qavağınca yüyür. = Qara vurğunun qava-ğınca dolaş qal.
     
116. 
     Qara yerə sıvax olasan.
     
117. 
     Qara yola, qara mənzilə gedəsən.
     
118. 
     Qarnaa qara yara çıxsın.
     
119. 
     Qarnaa şiş batsın.
     
120. 
     Qazancın qar suyuna dönsün.
     
121. 
     Qəbrin dar olsun.
     
122. 
     Qəbrin tez qazılsın.
     
123. 
     Qəbrinə su dolsun.
     
124. 
     Qərə yer sənnən ucada dursun.
     
125. 
     Qığmığın^* kəsilsin.
     
126. 
     Qılçaların qırılsın.
     
127. 
     Qırın-qırtıya möhtac olasan.
     
128. 
     Qırmızı güllə ürəyıın ortasınnan dəysin.
     
129. 
     Qol qaldırıp oynuyammıyasan.
     
130. 
     Qolların qıfıllansın.
     
131. 
     Qolların yana açılmasın.
     
132. 
     Qollarınnan dəyirman daşı asılsın.
     
133. 
     Quduruf çiynəə ağız atasan.
     
134. 
     Qulağın alqışa həsrət qalsın.
     
135. 
     Qulağın ancax qərğiş eşitsin.
     
136. 
     Qulağına yuyucu barmağı girsin.
     
137. 
     Saçın qırmızı xına görməsin.
     
138. 
     Saçın süpürgə olsun.
     
139. 
     Sağ əlinin harayına sol əlin çatmasın.
     
140. 
     Səhərin açılmasın.
     
141. 
     Səni görüm al olasan.
     
142. 
     Səni görüm dünya işığına həsrət qalasan.
     
143. 
     Səni görüm it ağzına düşəsən.
     
144. 
     Səni görüm it dərdinə düşəsən.
     
145. 
     Səni görüm mağmın olasan.
     
146. 
     Səni görüm mil sayasan.
     
147. 
     Səni görüm qız qalasan.
     
148. 
     Səni görüm tikə-parça olasan.
     
149. 
     Səni görüm uc ellərə düşəsən.
     
150. 
     Səni görüm vurğun vursun.
     
151. 
     Səni görüm yannarını qopardasan.
     
152. 
     Səni incəlib iyniyə keçəsən.
     
153. 
     Səni teylənəsən^*.
     
154. 
     Səni didihlənəsən.
     
155. 
     Səni qara yel (= ağ yel) əysin.
     
156. 
     Səni verən Allah sənə qənim olsun.
     
157. 
     Sinəndə ağ tük bitməsin.
     
158. 
     Suyun kəsilsin.
     
159. 
     Sümüyün çattasın.
     
160. 
     Şirin tikən acı olsun.
     
161. 
     Tay-tuşuna xar olasan.
     
162. 
     Təhlərin qırılsın.
     
163. 
     Tək gəlib, tək gedəsən.
     
164. 
     Ürəyi güllə dəlsin.
     
165. 
     Üzaa tuman bağı (= şalvar bağı) açılmasın.
     
166. 
     Üzaa daş yarası çıxsın.
     
167. 
     Üzə qara yel dəysin (= yesin).
     
168. 
     Üzü tüpürcəkli olasan.
     
169. 
     Üzüü torpağ örtsün.
     
170. 
     Üzün duvax görməsin.
     
171. 
     Üz üsdə gedib, arxası qatda qayıdasan (= gələsən).
     
172. 
     Vıran əlin olmasın.
     
173. 
     Vırğın vursun.
     
174. 
     Vırğının güjdü gəlsin.
     
175. 
     Vurğun təpənnən vırsın.
     
176. 
     Yanın yerdə qalsın.
     
177. 
     Yannarın dəliy-dəliy olsun.
     
178. 
     Yaran qaysax bağlamasın.
     
179. 
     Yarıyıb heş ağ günə çıxmıyasan
     
180. 
     Yasdığın daş, yorğanın kəfən olsun.
     
181. 
     Yaxan əllərdə qalsın.
     
182. 
     Yeddi il dilin tutulsun.
     
183. 
     Yeddi yetimlə bir dərədə qalasan.
     
184. 
     Yezid əlinə tüşəsən.
     
185. 
     Yorğan-döşəh xəsdəsi olasan.
     
186. 
     Yurdun xaraba (= kor) qalsın.
     
187. 
     Yurdunda soğan, sarmsağ əkim.
     
188. 
     Zəmin göy biçilsin.
     

I