Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012

34. YETİM OĞLAN
Bir uşax yolnan gedirdi. Gördü bir kişi üzüm satır. Yetim uşağ idi. O arvad gəldi bir tabağ aldı, bu arvad gəldi bir vedrə aldı. Biri bu uşağa bir gilə üzüm vermədi. Uşax belə baxdı, dedi:

– Ya Rəbbi, mənim atam dursaydı, anam dursaydı, o da mana alardı dana.

Belə deyəndə üzüm satan baxır, baxır, görür ə, bu bir rəzil uşaxdı dana. Səbətdən bir salxım üzüm götürüf verir buna. Deyir:

– A bala, ala.

Uşax həvəsiyə-həvəsiyə alanda üzümü qaytarıf qoyur yerinə, deyir:

– Bəəə.

Deyir:

– Dayı, heş onu maa verməsəydin, məni bir belə yandırmaz-dın. Bax, sən məni niyə dəli elədin? Niyə məni bu günə qoydun?

Dedi ki, gələjəh var. Gələjəhdə sən onu gözünnən görəssən.

Dedi:

– Havaxt?

Dedi:

– Vaxt gələjəh.

Bu uşax böyüdü, əməlli-başdı oğlan oldu. Bir günnəri getdi peyğəmbərin yanına. Dedi:

– Cənab peyğəmbər, deyillər sən çox bilən adamsan. Bax, mənim başıma belə iş gəlif. Bu nətər olan işdi?

Dedi:

– Get filan qəbirstannığa, yeddi qəbir öt, səkkizincini açıf içəri girəndə görəjəhsən onu.

Gedir ki, bir oğlanla bir qız oturuf qıravatın üsdündə söypət eli­yir, gül iyi verillər. Görür bir it qıravatın o qılçasına bağlıdı, biri də bu qılçasına bağlıdı. Görür bir arvad yuxa bişirir sajda, amma bir ar­vad bunun altınnan o üzə keçir, “Allah yandım, Allah yandım” – de­yir alışır, yalovlana-yalovlana gedir. Amma bir arvad da Allah, Al­lah, Allah, barmağı yanır. Öz-özünə fikirrəşir ki, bu nə olan şeydi belə.

Qayıtdı gəldi, peyğəmbərə dedi:

– Baba, belə şeylər gördüm, o nətər işdi, onu maa agah elə görüm.

Dedi:

– O uşax haman o qoja kişidi^*, ona üzüm verən. İndi onu Allah bu dünyada alladır. Onda allatmıyıf, indi alladır.

Dedi:

– Hə, bu belə. Bəs barmağı yanan?

Dedi:

– O məhşər odudu, yapışıf onun barmağınnan, qiyamatatan yanajax. Öylərinə bir sayıl da gəlsə, fağır da gəlsə, evinə qoymazdı. Deyərdi yox, yox, bizdə olmaz. Məscidin qapısını gösdərərdi ki, or­da yer var, gedin orda qalın. Məhşər odu yapışıf onun barmağına, qiyamatatan gedəjəh.

Dedi:

– Bəs o it nə idi orda?

Dedi:

– Onun biri mənim dədəmdi, biri nənəm. Öyümüzə qonax gə­ləndə onnarı öyə qoymurdu. Bu özgə qızıynan mən təhnədən çörəh oğurruyuf olara verirdih, küşdə olara yer salırdıx. Bax, olar orda bağlıdı, amma biz burda gül iyliyirih.

Dedi:

– Hə, bu belə.