Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012

LOĞMAN HAQQINDA
21. ÖZLƏRİ ÖZ DƏRMANINI BİLİRLƏR
Bir gün Loğman yolnan gedəndə görür ki, bir neçə çoban da­ğa təzə çıxıflar. – Cujux deyirih, dağlarda bitir. Onu yeyəndə zə­hər­rənmə verir. Heyvan da onu çox yeyəndə görürdün zəhərrənir. Deyirdilər filankəsin malı cojuğa düşdü, öldü. Yaxşı tamlı bitkidi, amma tez zəhərrənmə verəndi. – Gedəndə görür ki, dağın başında çoban-çolux yığılıfdılar, bu cojuxdan yeyillər. Deyir:

– Hə, yeyin, yeyin. Mən gedif qayıdınca hamıız zəhərrə-nərsuz, mən də yaxşı dərman hazırrıyıf verərəm, yaxşı pul yığaram.

Qayıdıf gələndə görür ki, bular vallah, qoyunu dəyirmiliyif hərəsinin əlində bir baydaça. Qara qoyunu tutuf ordan sağıllar, köpühlü-köpühlü südünü içillər. Deyir:

– Ay zalım uşağı, dərdizin dərmanın bilirmişsuz. – Demək, onun zəhərini bu süd öldürdü getdi. Qara qoyunun südü zəhərrən-mə­nin dərmanıdı. – Da sizə həkim-loğman lazım deyil. Sizin loğma­nız elə özüzsüz.

Bir gün də gedirmiş. Görür ki, beş-on nəfər adam oturuf yulğunnan tonqal qalıyıf, özdərini yulğunun tüsdüsünə verir. Deyir:

– Hə, mən gedirəm, gəlincə yulğunun zəhərri tüsdüsü buların hamısının gözünü ağrıdajax, bular düşəjəh göz xəsdəliyinə. Gələjəh­lər yanıma gözünə dərmana. Mən də yaxşı puldan qırıf bulara dərman verəjəm.

Gedir, qayıdanda görür həmən adamlar malın təzəyinnən belə­jə dəyirmiliyif qalıyıf oturuflar. Deyir:

– Hə, demək dərdizin dərmanını özüz bilirmişsuz. Bu mal dağlarda otduyur, yüz cür çiçəh yeyir. Hər çiçəhdən bir vitamin keçir buların təzəyinə. Buların təzəyinin tüsdüsü gözə dərmandı.