Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012

37. SAİLİ BORCDAN QURTARAN ƏLİ
Bir gün bir sayıl gəlir Əlinin qapısında ağlıyır. Əli deyir:

– Ey sayıl, nədi isdəyin?

Deyir:

– Ya Əli, canım sənə fəda olsun, var-qərəl, gözümün nuru bircə dənə evladım var. Bəs bir sələmçidən pul götürmüşəm, indi bir il tamam oluf, mən də düzəldif verə bilmədim. Sələmçi gəlif mə­nim oğlumu girov götürüf. Qalmışam belə. Nə pulu verə bili­rəm, oğlumu da aparıf. Mən neyniyim?

Deyir:

– Gəl gedək.

Bu sayılın qavağına düşür, gəlir sələmçinin yanına. Deyir ki, de görüm, ey sələmçi, bu adamı niyə girov götürmüsən. Deyir ki, bir ildi mənnən pul götürüf, vermir. Mən də oğlun götürmüşəm, aparıf satıf qul bazarında pulumu çıxajam. Deyəndə Cənab Əli deyir ki, bunun evladını ver, mən bunun sələmini ödüyəjəm. Deyif:

– Nə vaxta qədər?

Deyir:

– Gün günortaya gələnə qədər mən bunun sələmini ödüyəjəm, bunun evladını ver.

Deyir:

– Onda sən mənim yanımda girov qoymalısan, mən girovsuz oğlanı azad etmərəm, – deyəndə Cənab Əli öz evlatdarı İmam Həsən­nən İmam Hüseyni – yeddi yaşında uşaxmış – bunnarı qoyur bu sələmçinin yanında. Deyir:

– Saxla, mən günortaya qədər pulu gətirif evlatdarımı götü­rəjəm.

Bu uşaxlar qalır burda. Uşaxlar burda oynuya-oynuya keçir məhlənin divində bir xurma ağacının altında oynaşıllar. Bir dənə də ahu balası... Bu bir misaldı ki, günü günortadan qaytarıf, saili borş­dan qutarıf, ahunu balasına yetirən kişi cəmi azru diləhlərinizi yeri­nə yetirsin. Bir ahu balası da oynuya-oynuya gəlif xurma ağacı­nın divinə. İmam Həsənnən İmam Hüseyn bu ahu balasını sığallıya-sığallıya buları yuxu tutur, yatır. Buları yuxu tutanda Allahın hök­müynən elə bir yağış yağır, elə bir leysan düşür ki, bütün dünyanı su götürür. Bağ-bosdanı sel aparır. Bu sələmçi deyir ki, tifağın dağıl­sın ay canım, girov götdüyüm uşaxları sel apardı, mən qaldım belə. Bu adam pulu gətsə, mən nə cavab verəjəm.

Cənab Əli gedir pulu hardan götürürsə elə olur ki, yarım saat pul gej çatır. Əli üzünü qivləyə çöyürür, bir rükət namazını qılır, Allah-talaya deyir:

– Ey Allah-tala, məni yalan eləmə bəndənin yanında, gün yarım saat qayıtsın geri.

Allah-talanın izniynən gün yarım saat qayıdır geriyə, düz durur tən ortada. Əli gəlir pulu verir. Deyir:

– Pulun düz oldumu? İndi mənim balalarımı gətir.

Belə deyəndə bu, hönkür-hönkür ağlıyır. Deyir:

– Ya Əli, yanında üzü qarayam. Bəs uşaxlar oynaşırdı bağda, qəfil yağış yağdı, sel gəldi, nə var hamısını yudu apardı. Yəqin ki, uşaxları da sel apardı.

Əli deyir:

– Mənim evlatdarımı sel aparmaz.

Bir dəfə çəliyini o üzə, bu üzə eliyir, sel yarılır, yol açılır. Cənab Əli gedir görür ki, balaları ikisi də qujaxlaşıf, ahu balası da buların qujağında yatıfdılar. Bu zonaya elə bil çəpər çəkmisən, bir damcı yağış belə düşmüyüfdü. Ahu da qalıf o üzdə məliyə-məliyə. Bu, uşaxlarını oyadıf. Cənab Əli əliynən işarə eliyir, yol açılır. Ahunun balası gedir öz anasına qavışır, Cənab Əli də öz balalarını götürür gəlir. Cənab Əlinin heylə səxavətdəri çox oluf.