Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012

10. ÇOBANIN HƏCC ZİYARƏTİ
Üş nəfər gedillər ziyarətə: biri çoban olur, ikisi savatdı. Bir kəndin ayağında gejə düşür. Bular gejə hərəsi bir evdə gejəliyir. Çoban bir evə düşür, görür ki, iki uşaxdı yatıf, arvad da qazanda nəsə qaynadır, bişirir. Uşaxlar durur:

– Ana, noldu, bişmədi?

– Bala, bu saat bişəjək, bir az gözdüyün.

Xeyli vaxt keçir, çoban soruşur:

– A xala, o nədi ki, mən gələnnən qaynıyır, o, bişmiyif.

Deyir ki, a qardaş, vallah, heş nə yoxdu, daşdı, su töküf qay­na­dıram. Bu uşaxları aldadıram görüm bular yatarmı. Bular da ajdı, yatmıllar. Çoban çox bərk dilxor olur. Deyir ki, buralarda ferma, qoyun olan yer var? Təxminən deyir da, bir belə gedərsən. Çoban durur tərpənir, gedir fermadan bir qoyun oğurruyur, gətirir. Kəsir, tələm-tələsih soyur, verir bu arvada, deyir:

– Bişir.

Bişirir. Deyir, ilan vuran yatar, aj yatmaz. Bu uşaxlar hara yatır, ə. Deyir:

– A bala, durun yeyin.

Duruf yeyillər. Yeyənnən sora yatışıllar. Bu da burda gejə­li­yir. Səhər duruf düşür yola. Belə-belə gedif çatıllar. Bərk isdiymiş, koma-koma oturullar, görüllər çoban olan komanın üsdünə bulud kölgə salır. Qıraxdakılar baxıf deyir: "Səni, bulardan kimsə savab­kar adamdı". O deyir mənimkidi, bu deyir mənimkidi, başdıyıllar sporraşmağa. Bu Məkkənin də sahibi gəlir.

– Nə spordu?

Deyir:

– Belə-belə, o deyir mənimkidi, bu deyir mənimkidi.

Deyir:

– Dağılışın, kimin başının üsdündə dursa, savab onunkudu.

Hərə bir tərəfə dağılır. Görüllər çobanın başının üsdə kölgə salır. Məkkə sahibi deyir ki, bununkudu, özü də bunu yolda qazanıf, bura gələndə qazanıf.

İndi heylə oğurrux da var, belə oğurrux da var.
11. ALLAH GÖRÜR
Üş nəfər gənc Kərbəlaya gedillər ziyarətə. Olardan ziyarəti qəbul eliyən soruşur ki, nə gətirmisən? Biri deyir ki, ağam sağ olsun, yaxşı pul götürmüşdüm. Yol uzunu xəşdiyə-xəşdiyə gəlmi­şəm, yenə də var. O birsinnən soruşur ki, nə gətirmisən?

Deer:

– Ağam sağ olsun, yaxşı var gətirmişəm, mülk gətirmişəm.

O birsinnən soruşur ki, sən nə gətirmisən? Deyir ki, mən iman gətirmişəm. Deyir:

– Səən ziyarətin qəbul olundu. Getmə heç hara.

İkisi də qayıdırır, çıxır gedir. Qayıdıf gedəndə fikirrəşir ki, bir də imtahan eləsin. Əziyyət çəkif gəliflər, boş qayıtmasınnar. Deyif:

– Qayıdın bəri.

Qayıdıllar. Deyir:

– Gedin adama bir çolpa tapın gətirin.

Gedir hərəsi bir çolpa tapıf gətirir. Deyir:

– Aparın bu çolpaları təklikdə kəsin. Elə yerdə kəsin, görən olmasın. Kəsin, gətirin.

Biri yönünü belə tutur, biri belə, gedillər. Аradan iki dəyqə keç­məmiş bir də görür biri kəsif gətirif. Deyir ki, görən olmadı?

Deyir:

– Xeyr, ağa, görən olmadı.

– Gətir qoy ora.

Bir xeylax sora o birsi gəlir. Gənə kəsif gətirif. Deyir:

– Görən olmadı?

Deyir:

– Xeyr ağa, görən olmadı.

Deyir:

– Qoy ora.

Gözdüyür, gözdüyür, biri çox gej gəlir. Aradan keçir bir saat, iki saat, gəlir. Gələndə görür ki, diri çolpa qoltuğunda gəlir. Deyir:

– Bular kəsdi gətdi, sən niyə kəsif gətirmədin?

Deyir ki, ağa, yer tapmadım. Deyir ki, niyə yanı, bular ayna duran kimi kəsdilər, kəsif gətdilər. Sən nətəri bir xəlvəti yer tapma­dın, görən olmasın, kəsif gətirəsən?

Deyir:

– Ağa, hara apardımsa, gördüm Allah görür, kəsə bilmədim.

İndi onu fikirrəşməh lazımdı. Allah görür. Bizim nə danışdı­ğımızı, nə iş tutduğumuzu görür. Mənim təbliğatım budu.