Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012

XII mətn

Xırdalanda Seyid Həsən ağaya abidə kompleksinin qoyulması belə oldu. Uzun müddət Seyid Həsən ağa ağanın (Seyid Əlinin – top.) yuxusuna girib deyir mən camaatımızı, camaat məni tapam­mır. Bu vaxt Leninqratda bizneslə məşğul olan Rasim adında bir adam gəlir ağanı tapır. Deyir ki, ağa, cəddə qurban olum, Seyid Hə­sən ağa heç yuxumdan çıxmır. Deyir ki, Seyid Əliyə kömək elə, mə­ni camaatla görüşdürsün. Bu, nə hal-qəziyyədi? Mən niyyət elə­mişəm, nə deyirsən, ağaya görə eliyək. O zaman ağa fikirrəşir onu ayrı cür necə görüşdürə bilər, camaat onu özünün güman yeri sayır. Onnan sora onun ordakı abidə kompleksini burda yaradır.

XIII mətn

Fətişin bir dosdu var idi. Nəysə, bir gün getmişmiş bulara. Görüf ki, bının bir qızı anormal kimidi. Deyif:

– Bını gəti bizim bir Seyid Həsən ağamız var, aparax onun yanına.

Bir də gördüh ki, qızı gətdilər. Qızı gətdilər, sırfa aşdıx, qaba­ğına çörəh qoydux, qız otudu çörəyə baxdı, sora çörəyi xırda-xırda doğradı töhdü, doğradı töhdü. Qızın atası-anası, Fətiş, bir də Fəti­şin arvadı Mələhət bını qoydular maşına, apardılar Akarıya^*. Aka­rada, canım qurban olan Seyid Həsən ağa deyif ki, bı qız on beş gün qalajax mənim əvimdə, hamıız gedin. Qızı qoyuf gəlmişdilər. On beş günnən sora bir də ata-anası gəldi, Fətişnən Mələhətnən getdi­lər. Gedif görüllər ki, qız bılara sırfa açıf, çörəh qoyuf. Genə Seyid Həsən ağa, canım qurban, deyif ki, gedin bir də on beş günnən sora gəlin. Bir də gediflər, on beş günnən sora qayıdıf gəliflər. Görüflər ki, qız narmalnı qızdı. Həmən qız getdi ərə, həyat yoldaşı oldu, uşa­ğı oldu, xoşbaxt yaşadı. Seyid Həsən ağa deyif ki, mən bı qızın ba­şı­na əlimi çəhmişəm, tikəmi vermişəm ona, yeyif, mənim həyə­timdə qulluğ eliyif, maa çay qoyuf, işdiyif. Bı qız xoşbaxt olajax.
XIV mətn

O tərəfdən gələn adamlar (Zəngilan, Qubadlı camaatı nəzərdə tutulur – top.) söhbət eliyir ki, bir gün müharibə vaxdı Seyid Həsən ağanı götürüflər ki, əsgərriyə aparalar. Poyuza mindirəndə poyuz getmiyif. Seyid Həsən ağa deyif ki, onsuz da məni apara bilməzsiz. Nəsə, duruflar, bunu düşürdüflər yerə. Düşürdənnən sora poyuz genə getmiyif. Deyif:

– Yox, mənim orda bir qaşığım qalıf, poyuzda qaşıx qalıf, onu da gətirin, onnan sora.

Qaşığı gətirənnən sora poyuz tərpənif. Poyuz gedə-gedə təzdən mindiriflər bunu poyuza. Genə də poyuz dayanıf. Deyiflər:

– Olmaz.

Deyillər, Seyid Həsən ağa ojaxda od yananda götürüf diliynən söndürərmiş onu. Bax, belə möcüzələri oluf onun. Hamma mən görməmişəm onu.