Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu qarabağ: folklor da bir tariXDİr III kitab

59. MİR SƏDİ AĞA
I mətn

Kəndimizdə Mirsədağa adında ağır bir seyit, ojax vardı, Qu­bat­dının Mirrər kəndində. Ora ağzı əyri gedən düz gəlirdi. Hamı o qədər inanırdı ki, kimin nə ziyaratı vardı, ora gedirdi. Vaxt gəlir, sovet dövründə, bı represiya dövründə kişini tutullar. Zəngilan ra­yo­­nunda Akara stansiyası varıydı, ordan gedirdi qatarrar. Gətiril­lər qatara mindirəndə Mirsədağanı, qatar getmir. Hamı təəccüp eli­yir. Düzəldə bilmillər. Axırda, qurban olduğum özü deyir ki, indi gedə­jeh qatar. Bı sözü deyənnən sora qatar tərpənir. O kişiyə hamıda inam vardı dana. Hamı şahit oldu ki, qatar getmədi.

II mətn

Mirsədağanın vaxt gəlir oğlu olur. Kişi bilir ki, onun başına gətirilən oyunnardan oğlunun da başına gətirəjehlər. Oğluna deyir ki, get oxu, həkim ol. Əlində diplomun olsun, heş kəsin şəkki-şüp­həsi olmasın dana.

Oğlu gəlir, oxuyur, olur həkim. Xəsdələrə dava-dərman, nə verirdi bilmirəm, ancax özünün elə əliynən insannar şəfa tapırdılar.

Vaxt gəlir [Mirsədağanın oğlu] Mirməhəmmət həkim gəlir Bakıya. Bakıdan qayıdanda Fizuli rayonunda qəzıya uğruyur. Yer-göy hamı qan ağlıyırdı. Gətirillər onu Qubatdıya. İndi dəfn eləməh vaxdı gəlir. Hələ dəfn eləməmişdən də deyir o qəzaya uğradığı yer­də bütün yerdə-göydə olan quşdar hamı qanat saxlamışımış. Gəti­ril­lər Qubatdının Mirrər kəndinə – öz kəntdərində dəfn eləməyə. Kən­di­mizin də ortasınnan çay axırdı. Ant içirdilər, dəfn olunan dəyqada quşdar, dərələrdə – dağlarda olan heyvannar hamısı yığılıp gəlmiş­di. Elə ki, dəfn qutarıp, hamısı dağılıp gedipdi.

III mətn

Qurban olduğum Mirsədağagilin evində bir qohum qızı varıy­mış. Onun həyətində olurdu daa. Görür ki, bir dənə ilan gəlir, ağzı da açıx. Şəklə (Qızın adı Şəkildir – top.) deyip ki, get, bala, o ilanın boğa­zın­da sümüh var, onu çıxart. O da qorxup. Deyip ki, qorxma, get! Ge­dip çıxarıpdı sümüyü. İlan heş nə eləmiyipdi. Səssizcənə düzəlip yola, çıxıp gedipdi. Onnan sora Allah-tala tərəfinnən ona vergi verilip­di. Mədədən sümüh, nə bilim, gözdən qılçıx çıxartmax. Belə şeylər…