| 2. Oğuz türkünün dünya ilə hər cür əlaqələrinin, yaşantılarının psixi tənzimlənmə strukturu. O, ətrafla olan bütün əlaqələrini bu «Oğuz» adlanan psixomodeldən keçirərək qavrayır. Bu mənada, «Oğuz» adlanan dünya modeli onun həm də düşüncə vahidi, düşüncə strukturudur. Beləliklə, kosmoloji çağ oğuz türkü Oğuz kosmoobrazı, Oğuz struktur invariantı, yaxud Oğuz sakral presedenti vasitəsi ilə düşünürdü100.
Əbülqazinin «Şəcəreyi-tərakimə»sində «Oğuz» ritual-mifoloji dünya modeli həm diaxron, həm də sinxron aspektləri ilə bərpaya çox ciddi material verir. Bu dünya modeli diaxron hadisə kimi oğuz-türkmənlərin etnik şəcərəsində gerçəkləşmişdir. Şəcərənin struktur əsasında «Oğuz xan» diaxron-genealoji modeli durur. «Şəcəreyi-tərakimə»dəki oğuz (türkmən) şəcərəsi iç qurumuna görə iki struktur qatına malikdir:
Dostları ilə paylaş: |
