Xaosda 9-cu ritm/mərhələ:
Kərəm – Dağ/Keçid – Üç yolla x. – Bağ/Keçid – Həqiqi Əsli ilə x.
Keçid məkanları – Dağ, Bağ.
Kərəm Həqiqi Əslini tapır. O, bununla Xaosun mərkəzinə/nüvəsinə çatır. Bundan sonra yalnız sınaq/identifikasiya və keçidlər gəlir. Bütün bunların hamısı nüvə/mərkəzdə baş verir. Ona görə də belə hesab etmək olar ki, Kərəmin Xaosun sərhədindən başlanan və nüvəyədək davam edən yolu 9 ritm/mərhələdən ibarətdir.
9 rəqəmi türk dünya modeli üçün səciyyəvidir. Ona görə də belə hesab etmək olardı ki, Oğuz epik-mifoloji dünya modelində Xaos nüvə və 9 nüvəətrafı qatdan ibarətdir. Lakin biz bu hökmü verə bilmərik. Ona görə ki, Xaosun bizim təhlilimizdə bərpa olunan 9 qatlı strukturu bir tərəfdən “Əsli-Kərəm” mətninin “verə bildiyi”, o biri tərəfdən bizim mətndən bərpa edə bildiyimiz strukturdur. Başqa sözlə, burada iki məsələ var:
Birincisi, orta əsrlər eposu “Əsli-Kərəm” mifik dünya modelinin sxemini günümüzədək nə dərəcədə qoruya bilib?
İkincisi, biz bir tədqiqatçı olaraq kosmoloji sxemi hansı dərəcəyədək düzgün bərpa edə bildik?
Bu, oğuz xaosunun məkan-zaman kontinuumunun məhəbbət dastanı əsasında ilk bərpasıdır. Aydın olmayan bir çox məsələlər var. Məsələn, Kərəmin Kosmos və Xaosdakı bütün yolu əksər hallarda Yalançı Əsli, iki dəfə (1-ci və 9-cu xaosoloji ritmlərdə) Həqiqi Əsli ilə tamamlanır. Bu halda belə hesab edirik ki, “yalançı” və “həqiqi” işarələri ilə tamamlanan mərhələlər bir-birindən fərqlənməlidir.
Digər tərəfdən, Kərəm 4-cü ritm/mərhələdə Yalançı Əsli ilə iki dəfə xəbərləşir: “Kərəm – Toy/Keçid – Yalançı Əsli ilə x. – Durnalarla x. – Yalançı Əsli ilə x.”. Düşünürük ki, burada epoxal transformasiyalar zəminində Şaman/Qəhrəmanın yolunun ritm/mərhələləri arasındakı sərhədlər pozulmuş və mərhələlər bir-birinin içərisinə girmişdir. Ona görə də, 9 rəqəmi oğuz-türk mifoloji dünya modelinin numeroloji struktur vahidləri kontekstində mənalana bilsə də, biz bu rəqəmi hələlik burada Xaosun nüvəsini əhatələyən qatların dəqiq sayı kimi götürə bilmirik.
Dostları ilə paylaş: |
