Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi ­­­­­­­­­­­­­­­folklor institutu­­­­­­­­­­­­­­­­­

Övladsızlıq – həyatın davamının olmaması ilə yarana­caq birdəfəlik ölüm;

Qara günlər – Ziyad xanın qəlbi açılmır, üzü gülmür: daim qəm-kədər, bədbin əhval-ruhiyyə içərisindədir. O, ölüm psixologiyası ilə yaşayır: “Keşiş, nə sənin övladın var, nə mə­nim. Öləndən sonra bizim çırağımızı kim yandıracaq”²⁵. De­mək, Ziyad xanı qorxudan onun ölümü yox, “öləndən son­ra çırağının yanmayacağıdır”.

İnsan “öləndən sonra onun çırağının yandırılması” müa­sir nitq folkloru baxımından frazeoloji metaforadır. Ancaq mifoloji dəyərlər baxımından bu ifadənin zəngin ritual-mi­fo­loji semantikası var. Mifoloji düşüncədə insan öləndən son­ra onun çırağının yandırılması həmin insanın ritual dirilmə­sini, xaos dünyasında ola-ola kosmosa ritmik ritual qayıdışını bil­di­rirdi. Mifoloji düşüncədə “od-ocaq” – işıq, həyat, dirilik, bir söz­lə, kosmos deməkdir. Beləliklə, Ziyad xanın “qorxusu” ritual-mifoloji düşüncə (arxetip) ilə bağlıdır: bu düşüncəyə görə, övladı olmayan adamın öləndən sonra çırağı yandırılmır və o, əbədi olaraq ölüm dünyasında – xaosda qalırdı.