Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi ­­­­­­­­­­­­­­­folklor institutu­­­­­­­­­­­­­­­­­

Ağ kəfəni qəmli, iynəsi məlul,

Bəlli yarın kəfənində əl yeri.

Ərzi-halım yazdım mən Əsli dosta,

Onun üçün oldum könül şikəstə,

Yastığı qan ağlar, yorğanı xəstə,

Döşək cavab verər, məndə yol yeri.
Kərəmini atmış, yadları tutmuş,

Dərdini toplayıb, dərdimə qatmış,

Ala gözdən çağlayıban yol etmiş,

Vəfalı dost otağında sel yeri¹¹⁴.

İndi şeirdə qorunub qalmış işarələr əsasında Əslinin mə­ruz qaldığı ritualın məzmunu, mahiyyəti və funksiyasını mü­əy­yən­­­ləşdirməyə çalışaq:

“Ağ kəfən” – ölüm işarəsi və ölüm (mediasiya) me­xa­niz­­mi:

Kəfən – birbaşa ölümü bildirir: insan ölməsə, onu kəfən­lə­­məzlər. Kəfən eyni zamanda ölünün donudur. Donun həm də mediasiya (keçid) mexanizmi olduğunu yada salsaq, “kə­fən” işarəsi Əslinin ölərək başqa bir dünyaya adladığını bil­di­rir.

“Bəlli yarın kəfənində əl yeri” – Qara Keşi­şin/Mür­dəşirin/Mediatorun işarəsi:

Ölmüş insanı mürdəşir (ölüyuyan) yuyub-kəfənləyir. La­kin Əslinin ölümü həqiqi yox, mərasimi ölümdür. Bu halda söh­bət həqiqi mürdəşirdən yox, Qara Keşişdən gedir. O, bir me­diator kimi Əslini bu dünyadan o dünyaya yola salır. Kə­rə­min “yarın kəfənində əl yeri” nişanəsini aşkarlaması onun Qa­ra Keşişin Əslini tilsimlədiyini başa düşdüyünü göstərir.