Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi ­­­­­­­­­­­­­­­folklor institutu­­­­­­­­­­­­­­­­­



Yüklə 2,29 Mb.
səhifə157/269
tarix01.01.2022
ölçüsü2,29 Mb.
#104265
1   ...   153   154   155   156   157   158   159   160   ...   269
§ 13. Kərəmin Kosmosa dönüşü
Süleymün paşa Keşişin narazılığına baxmayaraq, Kə­rəm­lə Əsliyə toy təyin edir. Üzdə razılıq verən Keşiş hiylə iş­lə­dib üç gün möhlət üstəyir: “Keşiş evinə gəlib, hamını yu­xu­ya ver­di. Gecə yarı ağırdan, yüngüldən götürüb yola düşdü, as­ta qa­çan namərddi. Səhər açıldı, gördülər, Keşiş qaçıb. Paşa onun dalınca atlı saldı. Çox gəzib-dolandılar, tapmadılar ki, tap­ma­dılar. Kərəm halal-hümmət eləyib, Sofi ilə yola düş­dü”245.

Kosmoloji sxem-süjetin bərpası:

– Toyun təyin olunması xaosoloji kontinuum müs­təvi­sin­də mərkəz anlayışını simvollaşdırır. Kərəmin Xaosa Kos­mos­­dan başlanan səfər/yolu toy nöqtəsində öz zirvəsinə çatır. Yola köhnə statusda başlayan Qəhrəman pillə-pillə yeni sta­tu­su­na doğru irəliləyir. Bütün yol sınaq/iden­tifikasiyalarla mü­şayiət olunur. Bu yol Yer Ananın yanında tamamlanır. Xao­s­un mərkəzində Yer Ananın məkanında keçirilən son iden­ti­fi­ka­siya ilə bütün xətlər vahid zirvədə qovuşur. Qəhrəmanın yolu iki istiqamətlidir: Xaosa gediş və Kosmosa dönüş. Yer Ana Xaosa gedişin finiş nöqtəsi, Xaosun mərkəzi, qəh­rə­ma­nın çatmalı olduğu, yaxud çata biləcəyi ən son mərkəz nöq­tə­si­dir. Bu nöqtəyə çatmağı bacaran qəhrəman Qəh­rə­man/Ni­şan­lı yeni status əldə edir. Bu statusla o, nişanlısına qo­vuşmaq (evlənmək) haqqını da əldə edir.

– Kərəmin Əslini yenidən oğurlamış Keşişin ardınca yo­la düşməsi artıq onun Kosmosa doğru ilk hərəkət ritmidir.

– Keşiş Əslini gecə yarısı qaçırır. Gecəyuxu keçid me­xanizmi ilə bağlı elementlərdir. Gecə – xaosyaradıcı (ya­xud tərəfimizdən daxil edilən digər terminlə: xaosoqonik) fəaliyyət zamanı, yuxu – bütün hallarda keçid mexanizmidir.

– Keşişin Əslini qaçırması Xaosdan yeni statusda qayı­dan nişanlıların yolda qarşılaşmalı olduğu maneələr “dəstinə” (n a b o r u n a) daxil funksional hərəkət formuludur.


Yüklə 2,29 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   153   154   155   156   157   158   159   160   ...   269




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin