| Yalançı nişanlı Oğuz toy ritualının mühüm struktur elementidir. “Dədə Qorqud” dastanından məlum olduğu kimi, həqiqi bəy (Beyrək) 40 günlüyə yalançı bəylə (Yalançı oğlu Yalancıqla) əvəzlənir. Həqiq bəy həmin 40 gün müddətində Xaosda olur. O, Xaosda (Kərəmlə olduğu kimi) həqiqi nişanlı olduğunu təsdiq edir və bu (yeni) statusda Kosmosa qayıdır. Onun qayıdışı ilə Yalançı bəyin 40 günlük bəyliyi başa çatır: Həqiqi bəy qayıdır və öz nişanlısı ilə evlənir.
Bu, kosmoloji baxımdan Kosmos-Xaos-Kosmos əvəzlənməsidir. Həmin əvəzlənmə Oğuz etnos materiyasının universal struktur qanunauyğunluğu kimi, Oğuz kosmosunun bütün paradiqmalarında, o cümlədən Oğuz eposunda proyeksiyalanır (fraktal olaraq təkrarlanır). “Əsli-Kərəm” dastanı da Oğuz eposunun paradiqması kimi, bu Kosmos-Xaos-Kosmos əvəzlənmə formulunu özündə yaşadır:
Kosmos ---------- Xaos --------------------------- Kosmos
Beyrək ----------- Yalançı oğlu Yalancıq ------ Beyrək
Kərəm ----------- Yalançı nişanlı --------------- Kərəm
Dostları ilə paylaş: |
