Kosmoloji ritualda – subyektin bir statusdan o birisinə keçmək üçün yenidən qurulması: o, bir sosial statusdan başqa statusa qalxmaq üçün inisiasiya ritualında Diri – Ölü – Diri modelindən keçir.
Eposda – fərdin qəhrəman kimi yenidən qurulması: o, adi insandan qəhrəmana çevrilmək üçün Vətən – Qəriblik – Vətən sxemi üzrə yol qət edir.
Dində – ruh “Müqəddəs ruh – İnsan bədəni – Müqəddəs ruh” sxemi üzrə təkritmli yol qət edir. Lakin bu sxem universal model olaraq bütün insanların həyatında təkrarlanır.
Təsəvvüfdə – “Şəriət-Təriqət-Mərifət-Həqiqət” 4 pilləli kamillik yolunu keçmiş sufi İnsan – Allah – İnsan qapalı-təkrarlanan sxemi üzrə ekstazda olur.
Sinergetikada – hər hansı sistem (insan, cisim, qrup, cəmiyyət) Tarazlıq – Böhran – Tarazlıq (Attraktor – Bifurkasiya – Attraktor) modelindən keçməklə özünü yenidən yaradır. Bunun əsasında “kosmos-xaos-kosmos” dinamik özünüyaratma modeli durur.
