Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi ­­­­­­­­­­­­­­­folklor institutu­­­­­­­­­­­­­­­­­


§ 7. Çobanın yuxusu: mediativ xəbərləşmə



Yüklə 2,29 Mb.
səhifə194/269
tarix01.01.2022
ölçüsü2,29 Mb.
#104265
1   ...   190   191   192   193   194   195   196   197   ...   269
§ 7. Çobanın yuxusu: mediativ xəbərləşmə

Eposda xəbər xüsusi obraz – ritual vahididir. Biz onunla sü­jetin bu hissəsinə qədər bir neçə dəfə qarşılaşırıq:



Birincisi, kafirin casusunun Şöklü Məliyə yolladığı xə­bər. Bu, məkanlar arasında casusun özünün fiziki hərəkətini tələb edən mediasiya vahididir.

İkincisi, Qazanın evi yağmalanması haqqında hərə­kət­də ol­mayan – passiv xəbər: “Qazanın bu işlərdən xəbəri yoq”305.

Üçüncüsü, Qazanın evinin yağmalanması haqqında onun qoyunlarını Dərbənd qapısında qoruyan Qaraca Çobana yu­xu ilə çatan xəbər. Bu, məkanlar arasında metafizik hərəkət tə­ləb edən mediasiya vahididir.

Süjetə görə, Qazanın evini yağmalayan kafirlər sonacan heyif/qisas almaq üçün onun Dərbənd qapısındakı qoyunlarını yağ­malamaq qərarına gəlirlər: “Altı yüz kafər atlandı, qo­yu­nın üzərinə alğar vardı”306.

Qaraça Çoban Qazanın evinin yağmalanması və onun üzə­rinə olacaq hücum haqqında yuxu vasitəsilə xəbər tutur: “Geçə yaturkən Qaracıq çoban qara qayğulu vaqeə gördi. Va­qeə­sindən sərmədi uru turdı. Qabangüci, Dəmirgüci – bu iki qar­daşı yanına aldı. Ağılın qapusını bərkitdi. Üç yerdə dəpə gi­bi taş yığdı, ala qollı sapanın əlinə aldı”307.

Dastanda Çobanın yuxusunun məzmunu haqqında heç nə deyilmir və o, “qara qayğulu vaqeə” adlandırılır. Qara qay­ğılı yuxu/vaqeə – pis hadisə, bəd xəbər, xaotik mesajdır.

La­kin mücərrəd mesaj da deyildir. Çobanın qoyunların ağı­lı­nın qapısını bərkitməsi, qardaşlarını yanına alaraq müdafiəyə ha­zırlaşması, öz döyüş sapandı üçün təpə kimi daş yığması onun öz üzərinə olacaq hücumdan xəbər tutması deməkdir. Bu xəbər yuxu ilə gəlir.


Yüklə 2,29 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   190   191   192   193   194   195   196   197   ...   269




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin