Əsliyə bənzər qız – Keçid məkanında Əsliyə bənzər qızın olması epik süjet baxımından qəhrəmanın sınaq formuludur. Kosmoloji baxımdan burada etnokosmik identifikasiya proseduru aparılmalı, qəhrəman öz sevgilisinin bu qızların içərisində olub-olmadığını bilməlidir.
Etnokosmik identifikasiya həmişə olduğu kimi dialoq-xəbərləşmə formasında həyata keçirilir. Kərəm sazı sinəsinə basıb qızlara iki dəfə şeirlə müraciət edir. Dialoqun süjetüstü forması passiv (birtərəfli) xəbərləşmə şəklindədir: Kərəm şeir deyir, qızlar cavab vermirlər. Təbii ki, bu, süjetüstündə belədir. Süjetaltında dialoq aktiv (ikitərəfli) formaya malik olmuşdur. İkinci şeirin sonuncu bəndində bunun izi – kosmoloji işarələri qalmışdır:
...Dərdli Kərəm deyər: gözəlim Əsli,
Gözlərim yaşlıdı, ürəyim paslı;
Ondan ayrılalı yaslıyam, yaslı,
Mən qara geyinim, al sizin olsun120.
Şeirdən məlum olur ki, qızlar al (qırmızı) rəngli paltar (don) geymişlər. Bu, kosmoloji sxemi məkan-zaman səviyyəsində tam təsdiq edir:
Dostları ilə paylaş: |