Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu

Guruslu şeytan aldadır
Gurus Cənubi Azərbaycanın Mahnışam, Divandərə, Tikantəpə, Qürvə şəhərlərinin arasında yerləşən bir ölkədir. Gurus mahalının mərkəzi Bicar şəhəridir.

Şeytan bir gün gedir Gurusa. Yolda bir yer suvaran kəndliyə rast gəlir. Guruslu şeytanı tanır və onunla başlayır salamlaşmağa. Sonra şeytana deyir:

─ Şeytan qardaş, hara belə? Uğur olsun.

Şeytan cavabında deyir:

─ Uğurun xeyir olsun, gəlmişəm görüm bir nəfər tapılar ki, bizə xeyir çatdıra?

Guruslu cavabında deyir:

─ Elə mən o bir nəfər. Sənin kimi şəriki göydə axtarırdım, yerdə əlimə düşmüsən. Nəyə gedirsən camaata qarışasan, gəl burada öz işimizi görək. Yer, su məndən, burda əkək, biçək, nə mənə xeyri çatsa, yarı bölək.

Şeytan soruşur:

─ Burda nə mənə əkə bilərik?

Guruslu deyir:

─ Hər nəmənə sevsən əkərik. Gəl indi soğan əkək. Vəli, mənim bir şərtim var. Soğanın kötüyü mənim, başı sənin olsun. Bir yol mən suvarım, bir yol sən suvar.

Şeytan qəbul edib, birlikdə o yeri soğanlı edirlər. Hər dəfə biri suvarır, soğan o ili çox yaxşı göyərir. Şeytan özü-özünə deyir:

─ Guruslunun betər xeyri çatdı mənə. Gün o gün olur ki, soğanları gərək çıxardalar.

Guruslu deyir:

─ Şeytan qardaş, gəl soğanın başını dər, çıx get. Qoy mən də yavaş-yavaş kolunu torpaqdan çıxardım.

Şeytan bir dünya soğan yarpağı dərir. Çox zəhmətlə apa­rır yığır bir anbara. Şeytanın işi-peşəsi olur müştəri dalı­sınca gəzmək. Hər kəs gəlir baxır, şeytanı məsxərə edib, çıxır gedir. Buna görə o qədər bu soğan yarpaqları qalır ki, orada lejlənir, kifir atır. Şeytan bir də zəhmət çəkib, onları çölə tökür.

Guruslu bir neçə günün ərzində soğanı yerdən çıxarıb pul edib tökür cibinə. Bir gün öz kefində ikən görür şeytan gəldi. Şeytan buna deyir:

─ Guruslu qardaş, sən mənim başıma papaq qoymusan. Mənə zəhmətdən savay heç nə qalmadı.

Guruslu deyir:

─ İncimə qardaş, yer yerində, su da yerində. Yenə bir dəfə də şəriklik edərik. Dünya başa çatmadı ki.

Şeytan deyir:

─ Qorxuram, bu dəfə də başıma börk keçə.

Guruslu deyir:

─ Heç eybi yoxdur. Bir ildən sonra soğan yerinə buğda əkərik. Bu il buğdanın başı mənim, kökü sənin.

Şeytan yenə guruslunun zirəkliyini başa düşməyib, razı olur. Yenə də bu dəfə suvarmanı bir dəfə o suvarır, bir dəfə şeytan. Bir müddət keçəndən sonra buğda qəşəng göyərir və saralır. Buğdanın başını guruslu biçir. Şeytan da başlayır buğdanın kökünü çıxarmağa. Görür ki, bunun kökündə heç zad yoxdur. Yenə də gedir guruslunun yanına. Deyir:

─ Guruslu qardaş, sən yenə də mənim başıma börk qoy­dun. Guruslu deyir: ─ Ay qardaş, mən ki, səni məcbur etmə­dim. Əgər şərikli havası başında olsa, bahar fəsli yenə də gəl görüşək. Şeytan görür ki, pis yerdə dükan açıb. Belə qaçır ki, dalısına da baxmır.