Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu

AĞ AŞIQLA SÜSƏNVƏR XANIM
Göyçə mahalında Şeyx Əhməd adlı bir kişi yaşayırdı. Allah Şeyx Əhmədə bir oğlan, bir qız pay vermişdi. Oğlanın adı Allahverdi, qızın isə adı Ummulbənin qoymuşdular. Gö­zəl səsə yiyə olan Allahverdini Göyçədə toy olsaydı qalxızar­dılar, oxuyardı.

Günlərin birində Göyçədə bir toy məclisi qurulmuşdu, Sarı Aşıq da toyun aşığı idi. Toyun ortasında qonaqların biri aşığa dedi:

– Aşıq, icazə ver Şeyx Əhməd oğlu Allahverdi də bir ağız oxusun!

Sarı Aşıq Allahverdini yanına çağırıb dedi:

– Oğul, deyillər yaxşı oxuyursan, bir ağız da bizə oxu! Görək necə oxuyursan?

Allahverdi istədiyi havanı çaldırıb oxudu:

Bir yanda sultandı, bir yanda xanlar,

Biçara rəiyyəti dara çəkirlər!

Qazı darğa təki soyur milləti,

Ölməmiş insana qara çəkirlər!

Sığındım Göyçə adlı mahala mən,

Fitnə, şərdən düşdüm min zavala mən,

Necə dönüm üzü qara dala mən?!

Ürəyi atəşə-nara çəkirlər!

Allahverdi dərd əlindən dəlidir!

Kədxuda qan sorur, misli zəlidir!

Gözüm yaşı dağı-daşı əridir!

Sinəmə dağ, düyün yara çəkilər!

Allahverdi oxumağın qurtarıb hamı “sağ ol” dedi. Sarı Aşıq Allahverdinin oxumağın bəyənib “oğul, yaxşı oxuyur­dun, gəl mənim yanımda qal, sənə saz-söz öyrədim, aşıq ol!” dedi. Allahverdinin atası qəbul elədi, Allahverdi yeddi il Sarı Aşığın yanında qalıb saz-söz öyrəndi.

Bir gün yenə də Sarı Aşığı Göyçədə toya çağırmışdılar, Sarı Aşıq Allahverdini də özü ilə toya gətirdi. Sarı Aşıq toyu başlayanda üzün tutub toydakılara dedi:

– Yeddi il bundan qabaq mənə şəyird verdiyiz Allah­verdi day ustad olub, bundan sonra toylarıza gətirə bilərsiz! Ağ olduğuna adın da Ağ Aşıq qoymuşam.

O gündən Göyçədə Ağ Aşıq ad-san tapıb səsi hər yana yayıldı.