Azərbaycan nağillari haqqinda düŞÜNCƏLƏr azərbaycan nağillarinin obrazlar sistemi

NAĞILDA ><OXŞAR ><EPİZOD ><VƏ ><SEHRLİ ><HƏRƏKƏTLƏRİN ><YERİ>

<Sehrli ><nağillarin ><kompozisiyasmda ><süjetdən ><sonra ><ən ><böyük ><yeri ><oxşar ><epizodlar ><və ><sehrli ><hərəkətlər ><tutur. ><Oxşar ><epizodlar ><və ><sehrli ><hə><rəkətlər ><nağıllarda ><sayca ><çox, ><roluna ><görə ><isə ><çox ><müxtəlif ><olur. ><Ona ><görə ><də ><onları ><qruplaşdırıb ><bir-birindən ><fərqləndirmək ><o ><qədər ><də ><asan ><deyil.>

<Bu ><cəhəti ><nəzərə ><alıb ><daha ><çox ><yayılmış ><sehrli ><hərəkətlər ><və ><oxşar ><epizodlar ><üzərində ><dayanmaq ><gərəklidir. ><Azərbaycan ><nağillarinda ><"öldü-><rülmə", ><"daşlaşma", ><"yuxulama" ><epizodlarina ><tez-tez ><rast ><gəlinir. ><Mə><sələn, ><"Üçbığ ><Kosa" ><nağilinda ><sehrkar ><Üçbığ ><kosanm ><əlində ><əsir ><olan ><qızı ><götürüb ><qaçan ><zaman ><düşmən ><onlarin ><arxasmca ><gəlib ><çatır ><və ><Şəmili ><öldürür. ><Bu ><hadisədən ><xəbər ><tutan ><qəhrəmanin ><köməkçiləri ><onu ><yenidən ><həyata ><qaytarırlar ><.>

<><"Cantiq" ><nağilinda ><isə ><Cantiqin ><sirrini ><öyrənən ><küpəgirən ><qarı ><onu ><öldürür: ><"Bəli, ><nə ><başmı ><ağrıdım, ><gecənin ><bir ><yarısı ><Cantiq ><də, ><Pəri ><xanım ><da ><şirin ><yuxuda ><yatmışdılar. ><Qarı ><yavaş-yavaş ><Cantiqgilə ><tərəf ><gəldi. ><Yavaşca ><onun ><döşündən ><damarı ><götürüb ><dəryaya ><atdı" >.<>

<Bu ><hadisədən ><sonra ><süjetin ><inkişafmda ><əsas ><yeri ><onun ><köməkçiləri ><tuturlar. ><Qarı ><Cantiqin ><damarinı ><dəryaya ><atıb, ><qızı ><götürərək ><padşahin ><ya><nma ><gətirir. ><Bu ><vaxt ><Göydə ><ulduz ><tanıyan ><Cantiqin ><başmda ><bir ><iş ><olduğunu ><duyur. ><O, ><tez ><Dəryayi-Cahangirin ><yanma ><gəlir. ><Dostlar ><birlikdə ><Cantiqi ><axtarıb ><tapırlar, ><görürlər ><ki, ><Cantiqin ><damarı ><döşündə ><yoxdur, ><o, ><gözlərini ><yumub. ><Bunu ><görən ><kimi, ><Dəryayi-Cahangir ><özünü ><dəryaya ><ataraq ><Canti><qin ><damarinı ><tapır. ><Damarı ><Cantiqin ><döşünə ><qoyan ><kimi, ><o ><saat ><Cantiq ><as><qırıb ><ayılır. ><Bundan ><sonra ><yenə ><o, ><hadisələrdə ><əsas ><rol ><oynayır, ><onun ><xilaskarı ><olan ><dostları ><isə ><köməkçi ><funksiyasmı ><yerinə ><yetirirlər: ><"Bəli, ><müxtəsər ><kəlam, ><damarinı ><götürdülər, ><gətirib ><Cantiqin ><döşünə ><qoydular. ><Elə ><ki, ><damarı ><Cantiqin ><döşünə ><qoydular, ><Cantiq ><asqırıb ><ayıldı, ><dedi:>

<-Pah, ><qardaş, ><bağışla, ><yuxuya ><dalmışam >.

<"Daşlaşma" ><epizodu ><da ><bu ><funksiyasina ><görə ><"öldürülmə" ><epizo><duna ><oxşardır. ><Bu ><epizoda ><"Gül ><Sənavərə ><neylədi, ><Sənavər ><gülə ><neylə><di", ><"Məlikməmməd ><və ><Məlik ><Əhməd", ><"Qızıl ><qoç", ><"Bənidaş ><şəhərinin ><sirri" ><və ><s. ><nağıllarda ><rast ><gəlinir.>

<"Cəlayivətən" ><nağilinda ><da ><bu ><epizoda ><təsadüf ><olunur. ><Bu ><nağilin ><baş ><qəhrəmanı ><gedər-gəlməz ><yola ><üz ><tutur. ><O, ><axırda ><gəlib ><bir ><şəhərə ><çatır. ><Görür ><ki, ><bütün ><şəhər ><daşa ><dönüb. ><Gəlib ><bir ><bağçaya ><çatanda ><onu ><görən ><gözəl ><qız ><deyir ><ki, ><oğlan ><buraya ><necə ><gəlmisən, ><keşiş ><ayılıb ><səni ><daşa ><döndərər:>

<<...Elə ><bunu ><demişdi ><ki, ><keşiş ><ayıldı, ><oğlanı ><görən ><kimi ><gözlərini ><ona ><bərəldib ><püfləyəndə ><oğlan ><dizə ><qədər ><daş ><oldu, ><bir ><də ><püfləyəndə ><oğlan ><boğaza ><qədər ><daş ><oldu, ><üçüncü ><dəfə ><püfləyəndə ><Cəlayivətən ><bütün ><daş ><olub ><qaldı.>

<Sizə ><kimdən ><xəbər ><verim ><Vətəndən. ><Vətən ><evdə ><oturmuşdu, ><bir ><də ><baxdı ><gördü, ><Cəlayivətənin ><xəncərindən ><qan ><dama-dama ><süzülür. ><Tez ><ayağa ><qalxdı, ><xəncərini ><bağladı ><belinə, ><atmı ><minib ><birbaş ><qardaşinin ><dalmca ><getməyə ><başladı >.

<"Hazarandastan ><bülbülü" ><nağilinda ><isə ><kiçik ><qardaş ><ən ><çətin ><sinaqlardan ><çıxır, ><atasinin ><əmrlərini ><yerinə ><yetirir, ><böyük ><qardaşlarinı ><da ><ölümdən ><qurtarır. ><Ancaq ><paxıl ><qardaşları ><kiçik ><qardaşm ><igidliklərini ><öz ><adlarina ><çıxmaq ><məqsədilə ><onun ><əl-ayağmı ><bağlayıb ><quyuya ><salırlar. ><"...Oğlan ><şirin ><yuxuda ><yatmışdı. ><Deyərlər ><ki, ><səhərin ><yuxusu ><ölümdən ><betərdi. ><Qardaşlar ><onun ><əl-ayağmı ><kəndirnən ><bərk ><sarıyıb ><gətirib ><Yusif ><kimi ><bir ><quyuya ><saldılar. ><Səhər ><tezdən ><bütün ><qəflə-qatıüıyarı ><yükləyib ><hazırladılar. ><Bili-Bilqeys ><xanım ><soruşdu:>

<-Bəs ><oğlan ><hanı?>

<Qardaşlar ><dedilər ><ki, ><o ><gecəynən ><atalarina ><muştuluq ><aparıb" >.<Kiçik ><qardaş ><sehrli ><atm ><köməyilə ><quyudan ><çıxır ><və ><paxıl ><qardaşlarindan ><da ><haqlı ><intiqam ><alır.>

<Bir ><xüsusiyyəti ><də ><yada ><salmaq ><yerinə ><düşər ><ki, ><qəhrəmanin ><"ölümündən" ><və ><ya ><"daşlaşmasmdan" ><onun ><köməkçiləri ><o ><saat ><xəbər ><tutur ><və ><qəhrəmanin ><funksiyasmı ><daşımağa ><başlayırlar. ><Qəhrəmanin ><yenidən ><"həyata ><qayıtması", ><"dirilməsi" ><ilə ><onlar ><yerlərini ><dəyişirlər. ><Qəhrəman ><yenə ><də ><hərəkətin ><inkişafmda ><əsas ><rol ><oynayır.>

<"Öldürülmə", ><"daşlaşma" ><və ><"yuxulama" ><süjetdə ><hərəkətin ><ləngi><dilməsini ><irəlicədən ><tə'yin ><edir. ><"Düşmən"in ><müvəqqəti ><qələbəsi ><qəhrə><manı ><nağıl ><süjetindən ><kənar ><edir, ><ancaq ><belə ><hallarda ><köməkçi ><meydana ><çıxır, ><o, ><qəhrəmanı ><xilas ><edir ><və ><qəhrəman ><yenidən ><fəaliyyətə ><başlayır.>

<Sehrli ><hərəkətlər ><hər ><şeydən ><əwəl, ><süjetin ><başlanğıcmda ><əmələ ><gə><lir. ><Bu ><hərəkətlərin ><məqsədi ><qəhrəmanin ><başqalarindan ><seçilməsini ><əsas><landırmaqdır. ><Bu, ><nağılçıya ><istənilən ><keyfiyyəti ><qəhrəmana ><əlavə ><etməyə ><əsas ><verir ><və ><nağıl ><hərəkətini ><müəyyən ><istiqamətə ><yönəltməyə ><yol ><açır.>

<Bə'zən ><qəhrəmandan ><bir ><gecədə ><şəhər, ><kənd, ><yol, ><bağ ><salmaq ><tələb ><olunur. ><Bu, ><qəhrəmanin ><sinanması ><ilə ><bağlı ><olur ><və ><hərəkətin ><inkişafma ><xidmət ><edir. ><Bunlar ><qəhrəmana ><"düşmən"ə ><qalib ><gəlməkdə ><yardım ><edir ><və ><bundan ><sonra ><qəhrəmanin ><həyatmda ><qəti ><dəyişiklik ><yaranır. ><Məsələn, ><"Sehrli ><üzük" ><nağilinda ><qəhrəmanin ><arzusu ><tezliklə ><yerinə ><yetir. ><Qəhrəmanin ><üzüyü ><dilinin ><altma ><qoyub ><bir ><neçə ><kəlmə ><söz ><deməsi ><ilə ><onun ><istəyi ><həyata ><keçir:>

<"Üzük, ><Həzrət ><Süleyman ><eşqinə ><sərinən ><bir ><imarət ><istəyirəm, ><bir ><kərpici ><qızıldan, ><bir ><kərpici ><gümüşdən. ><Özü ><də ><o ><qədər ><hündür ><olsun ><ki, ><başı ><buluddan, ><binəsi ><yerdən ><nəm ><çəksin.><O ><saat ><bir ><də ><gördü ><ki, ><gurultu-nəriltiynən ><bir ><imarət ><hazır ><oldu ><ki, ><keçəlin ><dediyirinən ><də ><qəşəng" >.>

<<Hər ><hansı ><bir ><tikilmə, ><zənginlik ><nağılda ><mö'cüzəli ><yolla, ><sehrli ><köməkçilərin ><və ><əşyalarin ><vasitəsilə ><bir ><anda ><hazır ><olur. ><Odur ><ki, ><hər ><hansı ><bir ><imarətin, ><yolun, ><bağm ><və ><s. ><yaranması ><ətraflı ><təsvir ><olunmur.>

<"Yerdəyişmə" ><də ><nağıllarda ><mühüm ><yer ><tutur. ><Qəhrəmanin ><bir ><məkandan ><başqasina ><yerdəyişməsi ><nağıl ><hərəkətinin ><inkişafı ><üçün ><başlanğıc ><olur, ><qəhrəmanin ><məqsədinə ><xidmət ><edir. ><Proppun ><tə'birincə, ><"yerdəyişmə ><nağilin ><mehvəridir". ><"Yerdəyişmə" ><müxtəlif ><sehrli ><köməkçilərin ><və ><vasitələrin ><yardımı ><ilə ><yerinə ><yetirilir.>

<Məsələn, ><"Daş ><üzük" ><nağilinda ><üzüyün ><köməyi ><ilə ><qız ><bir ><göz ><qırpımmda ><uzaq ><ölkədən ><öz ><evinə ><qayıdır. ><"...Qız ><üzüyə ><dedi:>

<-Üzük, ><səndən ><istəyirəm, ><bu ><saat ><mən, ><göyərçin, ><bir ><də ><pişik ><bu ><evnən ><keçəlin ><yaninda ><olum, ><qalanlarinin ><hamısı ><yerdə....>

<Elə ><ki, ><qız ><üzükdən ><istədi ><ki, ><keçəlin ><yaninda ><olsun, ><o ><saat ><qız, ><göyərçin, ><pişik ><evnən ><bərabər ><keçəlin ><həyətində, ><köhnə ><yerində ><oldular. ><Qalanlar ><hamısı ><orada ><qaldılar.>

<"Soltan ><İbrahim" ><nağilinda ><isə ><əfsanəvi ><Simurq ><quşu ><bir ><göz ><qırpımmda ><qəhrəmanı ><istədiyi ><yerə ><çatdırır: ><"..Simurq ><qalxdı ><havaya, ><göynən ><gedirdi, ><birdən ><dedi:>

<-Gözünüzü ><yumun!>

<Bunlar ><gözlərini ><yumdular. ><Simurq ><aşağı ><enib ><dedi:>

<-Açm ><gözlərinizi!>

<Bunlar ><gözlərini ><açdılar, ><gördülər ><ki, ><bərri-biyabandadırlar >.<>

<Oxşar ><epizodlar ><və ><sehrli ><hərəkətlər ><nağıl ><kompozisiyasmm ><müxtəlif ><hissələrində ><işlənir. ><"Qəhrəmanin ><sehrli ><doğuluşu", ><"ata ><qəbrində ><qaravul", ><"sehrli ><kürəkən", ><"göyərçin ><qızlar" ><və ><s. ><epizodlara ><nağilin ><girişində ><təsadüf ><olunur.>

<"Qəhrəmanin ><sehrli ><doğuluşu" ><ilə ><qeyri-adi ><qəhrəmanin ><onu ><əhatə ><edənlərdən ><seçilməsi ><və ><onun ><gələcək ><qəhrəmanlığı ><əsaslandırlır.>

<"Sehrli ><gül"ün, ><"dirilik ><alması"nm ><arzu ><edilməsi ><və ><s. ><epizodlar ><nağıl ><zavyazkası ><üçün ><zəmin ><yaradır.><Qalan ><epizodlar ><qəhrəmana ><sehrli ><köməkçi ><əldə ><etmək ><üçün ><şərait ><yaradır.><"Uşağm ><qabaqcadan ><satılması" ><tipli ><epizodlar ><nağıl ><zavyazkasmı ><hazırlayır. ><Məsələn, ><"Ağ ><atlı ><oğlan" ><nağilinda ><təsvir ><olunur ><ki, ><zülmkar ><Döşküvar ><padşahin ><uşağı ><olmurmuş.>

<"... ><Günlərin ><bir ><günündə ><bir ><dərviş ><bu ><padşahin ><yanma ><gəldi, ><dedi:>>

<<- ><Padşah ><sağ ><olsun, ><mən ><sənə ><bir ><dərman ><verərəm, ><hər ><arvaddan ><bir ><oğlun ><olsun. ><Amma ><bir ><şərtim ><var.>

<Padşah ><soruşdu:>

<- ><Nə ><şərt? ><Dərviş ><dedi:>

<-Uşaqlar ><on ><beş ><yaşa ><çatanda ><birini ><mənə ><verməlisən >.<>

<Bu ><motivlərdən ><sonra ><"yaxşı ><arvad", ><"e'cazkar ><mahir ><adam" ><və ><s. ><epizodlara ><təsadüf ><olunur. ><Belə ><təsvirlər ><qəhrəmana ><sehrli ><köməkçilər ><və ><əşyalar ><verir. ><Bundan ><sonra ><isə ><qəhrəmanin ><sinanmaları ><ilə ><bağlı ><epizodlar ><gəlir.>

<"Mö'cüzəli ><qaçma" ><da ><nağıllarda ><mühüm ><yer ><tutur. ><Bu ><epizoda ><iki ><variantda ><təsadüf ><olunur. ><Birinci ><variantda ><qəhrəman ><sehrli ><köməkçilərin ><və ><əşyalarin ><yardımı ><ilə ><düşmənin ><əlindən ><qaçıb ><qurtarır, ><çox ><zaman ><da ><onu ><məğlub ><edir. ><İkinci ><variantda ><isə ><qəhrəman ><müxtəlif ><şəkillərə ><düşə><rək ><düşməndən ><qaçır. ><"Yeddi ><dağ ><alması", ><"Axvay", ><"Oxxayla ><Əhməd" ><nağillarinda ><bu ><epizod ><aydm ><əks ><olunmuşdur.>

<"Oxxayla ><Əhməd" ><nağılı ><bu ><cəhətdən ><diqqəti ><çəkir. ><Oxxay ><Əhmədin ><onu ><aldatdığmı ><bilib ><Əhmədi ><öldürmək ><qərarina ><gəlir. ><Ancaq ><Oxxaym ><qızı ><ikinci ><dəfə ><də ><Əhmədə ><qaçmaqda ><kömək ><edir. ><Əhməd ><yenə ><də ><canmı ><Oxxaym ><əlindən ><qurtarmağa ><imkan ><tapır. ><Əhməd ><Oxxaydan ><canmı ><qurtarmaq ><üçün ><müx><təlif ><şəkillərə ><düşür. ><Oxxay ><isə ><yenə ><də ><onu ><tə'qib ><edir. ><"...Biri ><qaçıb, ><biri ><qovmaqda ><olsun, ><gəlib ><bir ><şəhərin ><üstünə ><çatırlar.>

<Əhməd ><tez ><bir ><dəstə ><qızılgül ><olub ><düşür ><padşahin ><arvadinin ><qucağma. ><Oxxay ><işi ><belə ><görəndə, ><bir ><dərviş ><olub, ><başlayır ><padşahin ><yaninda ><avazla ><oxumağa. ><Oxxay ><avazla ><oxuyur, ><adamı ><valeh ><eləyir. ><Dərviş ><oxuyub ><qurtarandan ><sonra ><padşah ><ona ><hər ><nə ><verirsə, ><almır... ><Axırda ><padşah ><pərt ><olub, ><gülü ><vermək ><istəyir. ><Əhməd ><işi ><belə ><görəndə ><bir ><vird ><oxuyub, ><bir ><ovuc ><darı ><olub ><yerə ><tökülür. ><O ><saat ><dərviş ><bir ><cücəli ><toyuq ><olub ><başlayır ><darıları ><dənləməyə. ><Oxxay ><darıları ><yeyib ><qurtarır.>

<Arxaym ><olur ><ki, ><daha ><Əhməd ><öldü. ><Demə, ><darinin ><bir ><dənəsi ><padşahin ><ayağının ><altmda ><qalıbmış. ><Əhməd ><tez ><bir ><çaqqal ><şəklinə ><düşüb, ><toyuğu ><da, ><cücələri ><də ><boğub ><öldürür. ><Oxxayı ><cəhərinəmə ><vasil ><eləyir" >.<><Bu ><epizoda ><nağilin ><kulminasiya ><nöqtəsində-qəhrəmanla ><düşmən ><arasindakı ><münasibət ><meydana ><çıxandan ><sonra ><təsadüf ><olunur.>

<Qəhrəmanin ><rəqibi ><ilə ><vuruşması ><iki ><funksiya ><daşıyır. ><Nə ><vaxt ><bu ><epizod ><süjet ><üçün ><əsasdır ><və ><birbaşa ><konfliktlə ><bağlıdır, ><süjetin ><kulmina><siyası ><olur. ><İkinci ><qism ><süjetlərdə ><isə ><bu ><epizod ><kompozisiyada ><əhəmiy><yətli ><rol ><oynamır, ><ancaq ><qəhrəmanlıq ><mövzusunun ><dərinləşməsinə ><xid><mət ><edir.>

<Müxtəlif ><süjetli ><nağıllarda ><oxşar ><epizod ><və ><sehrli ><hərəkətlərə ><tez-><tez ><rast ><gəlmək ><olar. ><Misal ><üçün, ><orijinal ><süjetli ><"Məlikməmməd ><və ><Məlik ><Əhməd" ><nağilinı ><yada ><salaq: ><Uşaq ><həsrətində ><olan ><padşah ><yuxuda ><gördüyü ><kimi, ><bağçadakı ><hovuzda ><üzən ><almanı ><arvadı ><ilə ><bölüb ><yeyir ><və ><bundan ><sonra ><onlarin ><bir ><oğlu ><olur. ><Bu ><vaxt ><naxırçinin ><da ><bir ><oğlu ><dünyaya ><gəlir. ><Padşah ><oğluna ><Məhəmməd, ><naxırçı ><oğluna ><isə ><Əhməd ><admı ><qoyur. ><Onlar ><on ><beş ><yaşma ><kimi ><gün ><işığma ><çıxmırlar.>

<Ov ><zamanı ><padşah ><oğlu ><Məhəmməd ><Gülü-Qahqah ><xanıma ><aşiq ><olur. ><Sən ><demə, ><bu ><qız ><sehrli ><imiş, ><ancaq ><o, ><Məhəmmədə ><aşiq ><olduğundan ><sirrini ><ona ><açıb ><söyləyir: ><"Mənim ><bir ><taxtam ><var, ><gərək ><onu ><suda ><elə ><axıdasan ><ki, ><suya ><dəyməyə. ><Bir ><də, ><bir ><qazanım ><var, ><yeddi ><dəmirçi ><hərəsi ><onun ><bir ><güncündə ><oturub ><çəkic ><döyür. ><Qazan ><o ><qədər ><böyükdü ><ki, ><bunlarin ><səsi ><bir-birinə ><çatmır. ><Gərək ><onu ><suynan ><doldurub ><götürəsən. ><Bir ><gilə ><də ><su ><yerə ><düşməyə. ><Mən ><də ><qardaşlarıma ><demişəm ><ki, ><hər ><kəs ><taxtanı ><axıtsa, ><o ><qazanı ><da ><doldurub ><gətirsə, ><ona ><ərə ><gedəcəyəm. ><Gələndə ><sənə ><deyəcəklər ><ki, ><bu ><taxtanı ><axıt, ><qazanı ><doldur. ><Onda ><sən ><de ><ki, ><taxta, ><Gülü-><Qahqah ><eşqinə ><nə ><sən ><suya ><dəy, ><nə ><də ><ki ><su ><sənə. ><Qazanı ><da ><doldur, ><deynən-qazan, ><Gülü-Qahqah ><eşqinə ><qalx. ><Qazan ><özü ><qalxacaq.>

<O ><vaxt ><qardaşlarım ><heç ><nə ><deməyib, ><məni ><sənə ><verəcəklər. ><><Məlikməmməd ><Gülü-Qahqah ><xanıinin ><dediklərinə ><əməl ><edir ><və ><qızm ><qardaşları ><onlarin ><evlənməsinə ><razı ><olurlar. ><Ancaq ><Məlikməmməd ><qızm ><sirrini ><öyrənməyə ><cəhd ><edir, ><bu ><vaxt ><div ><onu ><götürüb ><qaçır. ><Məlik ><Əhməd ><divin ><əlində ><əsir ><olan ><qızm ><köməyilə ><Gülü-Qahqah ><xanımı ><divin ><əindən ><qurtarıb ><işıqlı ><dünyaya ><çıxarır. ><Gülü-Qahqah ><xanım ><Məlik ><Əhmədə ><deyir: ><"... ><Padşah ><mənə ><aşıxdı. ><O, ><bir ><at ><göndərəcək ><ki, ><oğlum ><minsin ><gəlsin. ><Məlikməmməd ><minən ><kimi, ><at ><onu ><vurub ><öldürəcək. ><Ondan ><sora ><bir ><qızıl ><quş ><göndərəcək. ><O ><quş ><da ><Məlikməmmədin ><gözünü ><çıxardacaq. ><Onu ><da ><öldürərsən, ><qoymazsan ><ki, ><Məlik ><Məmmədin ><gözünü ><çıxartsm... ><O ><padşah ><yaman ><cadükündü. ><Bir ><isməzəm ><oxuyub ><olacaq ><bir ><ilan, ><ilan ><girəcək ><bir ><otağa.>

<Məlik ><Məmməd ><içəri ><girməmiş ><o ><ilanı ><da ><öldür >.< ><Məlik ><Əhməd ><qızm ><bu ><sözlərinə ><də ><əməl ><edir ><və ><dostunu ><ölümdən ><qurtarır. ><Ancaq ><hadisələrdən ><xəbərsiz ><olan ><Məlik ><Məmməd ><onun ><üçün ><gizli ><olan ><sirri ><açmasmı ><Məlik ><Əhməddən ><tələb ><edir. ><Məlik ><Əhməd ><sirri ><açan ><kimi ><daşa ><dönür. ><Gülü-Qahqah ><xanım ><göyərçin ><donlu ><pəri ><qızlarin ><köməyilə ><Məlik ><Əhmədi ><sağaldır ><və ><onlar ><xoşbəxt ><yaşamağa ><başlayırlar >.>

<<Əski ><elementləri ><özündə ><qoruyub ><saxlayan ><bu ><nağılda ><bir ><neçə ><ox><şar ><epizod ><və ><sehrli ><hərəkətlərə ><- ><"qəhrəmanin ><sehrli ><doğuluşu", ><"sehrli ><köməkçi", ><"yerdəyişmə", ><"daşlaşma", ><"göyərçin ><qızlar" ><epizodlarina ><təsadüf ><olunur.>

<Qəhrəmanin ><qarşısmda ><duran ><çətin ><tapşırıq ><- ><mö'cüzəli ><şərtlər ><də ><nağıl ><süjetində ><mühüm ><yer ><tutur ><və ><hərəkətin ><inkişafma ><təkan ><verir. ><Təh><><><lil ><göstərir ><ki, ><bu ><tipli ><nağıllar ><öz ><məzmunu, ><obrazları ><və ><poetikası ><e'tiba><rilə ><miflərdən ><qaynaqlanır.>>

<Oxşar ><epizodlar ><nağilin ><ən'ənəvi ><ehtiyat ><xəzinəsidir. ><Nağılçılar ><öz ><bacarıq ><və ><ustalıqlarina ><uyğun ><olaraq ><bu ><ən'ənəvi ><vasitələrdən ><müraciət ><edirlər. ><Bu ><vasitələrin ><ideya-bədii ><funksiyası ><və ><quruluşu, ><əsasən, ><dəyişməz ><olur. ><Bu ><vasitələrdən ><nağılçılar ><süjet ><hadisələrinin ><inkişafı ><prosesində ><öz ><ifaçılıq ><qabiliyyətlərinə ><uyğun ><surətdə ><istifadə ><edirlər.>

>

<<><><