Türkiyə mətbuatı
«Azərbaycan nefti» haqqında
Türkiyə mətbuatı da öz növbəsində Azərbaycanla bağlı xəbərlərə çox yer verir. Neft isə türk nəşrlərini xüsusilə maraqlandıran bir sahədir. Əsasən də birlikdə işlənilən proyektlər türk mətbuatının əsas mövzularındandır. Bunlara misallarda baxaq.
Ilk olaraq Türkiyədə və ölkəmizdə kifayət qədər məşhur olan «Hürriyət» qəzetində Azərbaycan və neft haqqında yazılar diqqəti cəlb edir. Bu qəzetdə Azərbaycan adına daha çox xəbərlərdə rast gəlinir. Mətbu orqan əsasən də Azərbaycanın iştirak etdiyi layihələri izləyir, onlarla bağlı irəliləyişlər, problemlər haqqında xəbərlər verir.
Təbii ki, qəzetin gündəmindəki əsas mövzu Bakı-Tiflis-Ceyhan layihəsidir. Bununla bağlı müntəzəm olaraq xəbərlər və analitik yazılar çıxır.
BTC-nin açılış mərasimindən hazırlanmış geniş reportaj buna misal ola bilər. «Bakı-Ceyhana tarixi açılış» adlı yazıda açılış mərasimi haqqında ən xırda detallara belə yer ayrılıb.
«....Tören, BP'nin getirttiği ve ABD'li ünlü şarkıcı Mariah Carey'in konser verdiği 1.280 kişilik, dışarıdan güneş geçirmeyen, klimalı özel çadırda yapıldı...Tören öncesi ve tören sırasında geniş güvenlik önlemleri alındı. Tören için bir operasyon taburu, 2 komando taburu, 26 asayiş timi, 4 köpekli tim, 2 bomba imha ekibi ve yaklaşık 2 bin 500 polis ve jandarma görev yaptı. Bir askeri helikopter de havadan denetim yaptı.... Törene 292 yerli, 116 yabancı olmak üzere 408 basın mensubu izledi. Kazakistan, İtalya, Norveç, Gürcistan, Rusya, Azerbaycan, İngiltere ve Almanya'dan basın mensupları katıldı.»*
Başqa bir yazıda isə artıq açılış mərasiminin təhlili, baş verənlər haqda
*Hürriyet Temmuz 13 2006
rəylər yer alır. Bu yazı «Bakı-Tiflis-Ceyhan 3.5 milyon dollara açılır» adı altında dərc olunub. Elə yazının əsas məqsədi də açılış mərasiminə çəkilən xərcləri, pərdə arxası məqamları önə çıxarmaqdır.
«1076 kilometresi Türkiye’de olmak üzere 1776 kilometre uzunluğundaki hattın açılış töreninin düzenleneceği 2 bin kişilik klimalı çadır hizmete hazırlandı. Ceyhan’daki terminalde 1280 metrekarelik tören çadırı dışında yine hepsi klimalı olmak üzere 860 metrekare büyüklüğünde basın merkezi çadırı, her biri 250 metrekare büyüklüğünde karşılama, güvenlik ve ikram çadırı, İncirlik Üssü’nde de biri 36, diğeri 250 metrekare büyüklüğünde çadırlar kuruldu. Tekfen Filarmoni Orktestrası’nın da konser vereceği tören çadırı, İskenderun Körfezi’ni kuş bakışı görecek şekilde yerleştirildi. 3.5 milyon doları bulacak masraf yapılacağı hesaplanan, böylesi büyük bir törenin Türkiye’de ilk kez düzenlendiği belirtildi.»*
Qəzet bu proyekti Türkiyə üçün «Ipək yolu», yeni bir şans və uğurlu gələcək hesab edir.
Bu mövzunu işıqlandıran qəzetlərdən biri də «Sabah»dır. Son dövrdə qəzetdə daha çox BTC haqqında xəbərlərə rast gəlmək olur. Məs.
«Boru hattının dolumu için, Hazar Denizi'nin Azeri kısmındaki Azeri-Çıralı-Güneşli (ACG) yataklarından gelen 10 milyon varil petrol kullanıldı. 2006 Mayıs ayında Bakü yakınlarındaki Sangaçal Terminali'nden boru hattına pompalanan petrol, 1.768 kilometre katederek, Ceyhan'a 28 Mayıs 2006'da ulaştı. Bu petrolün yüklendiği ilk tanker ise 4 Temmuz 2006 günü Ceyhan'dan hareket etti.»*
Son vaxtlarda Tüpkiyə mətbuatında tez-tez rast gəlinən xəbərlərdən biri Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətinin ( SOCAR ) Türkiyənin Tekfen şirkətinin yarısını alması idi. «Sabah» da öz səhifələrində bu məsələnin gedişatı ilə bağlı xəbərlərə yer verib.
*Hürriyet Temmuz 12 2006
*Sabah Temmuz 13 2007
«Tekfen İnşaat'ın yüzde 50'si, 520 milyon dolar bedelle Azerbaycan devlet petrol şirketi Socar tarafından kurulacak şirkete satılacak. Şirketin ortağının Azeri asıllı dolar milyarderi Mubariz Mansimov olduğu öğrenildi. Tekfen Holding'den İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'na (İMKB) gönderilen yazıda, şirketin yüzde 99.99 oranında pay ile sahibi olduğu Tekfen İnşaat hisselerinin bir kısmının, Azerbaycan, Türkiye ve diğer ülkelerde Socar tarafından yapılması planlanan yatırımların Tekfen İnşaat kanalıyla gerçekleştirilmesi şartıyla Socar'a satışı konusunda ortaklık şartlarının belirlenmesi için görüşmelere başlanmasına karar verildiği anımsatıldı.»*
Bu hadisə haqda xəbərlərə və analitik yazılara «Zaman» qəzetində də rast gəlinir. Xəbərlərdən birinin başlığı belədir «Azeri petrol devi Tekfenin yarısını satın aldı». Yazıda həm Tekfen inşaat, həm də SOCAR haqda məlumatlar verilir. Durum dəyərləndirilməsi aparılır. Eyni zamanda Azərbaycanın gələcək planları haqda da məlumat verilir.
«Socar, Türkiye'de gelecek dönemlerde 10 milyar dolarlık yatırım yapmayı planlıyor. Şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Rövnag Abdullayev, "Türkiye'de yeni yatırımlarımız olacak. Özellikle Ceyhan'da ve Petkim'de yeni petrol rafinerisi kurulması, bunun ardından kimya teçhizatlarının kurulması projemiz var. 10 milyar dolara yakın yatırım yapacağız." açıklamasını yapmıştı.»*
Daha bir xəbərdə isə Azərbaycan və Iran münasibətləri, neftlə bağlı əməkdaşlıqlarından söhbət açılır.
«Bakü-Supsa boru hattının Gürcistan'daki çatışmalarda devre dışı kalması üzerine Azerbaycan, ilk parti ham petrolü, Bakü'nün güneyindeki Sangaçal limanından İran'ın Hazar Denizi'ndeki Neka limanına transfer etti. İran, aynı miktardaki ham petrolü, Basra Körfezi'nden Batılı şirketlere teslim edecek.»*
*Sabah Ağustos 9 2008
*Zaman Eylül 8 2008
*Zaman Ağustos 30 2008
Təbii ki, bu qəzetdə də BTC mövzusu diqqətdən kənarda qalmamışdı. Proyektin vəziyyəti ilə bağlı xəbərlərə burda da rast gəlmək olar.
«Hazar petrollerini Türkiye üzerinden dünya pazarlarına taşıyan ve ''Yüzyılın Enerji Projesi'' olarak adlandırılan Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hattından, ilk tanker yüklemesinin yapıldığı Haziran 2006'dan bu yana, Adana'nın Ceyhan ilçesindeki Haydar Aliyev Deniz Terminalinden, bugüne kadar sevk edilen ham petrol miktarının 495 milyon varil olduğu bildirildi.»*
*Zaman Ekim 28 2008
Dostları ilə paylaş: |