Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi Gəncə şəhər Mədəniyyət və Turizm İdarəsi

Aləm deyir: “Övladsan sən dünyaya Nizami”

Sığışmazsan Gəncədə gen dünyaya Nizami”
Gəncə dünyada ən populyar və esperanto dilinə tərcümə edilmiş uşaq mahnısı “Cücələrim”in, ən yeni müsiqi yanrı olan simfonik muğamın və nəhayət XX-ci əsr Müsəlman şərqinin əldə etdiyi ən böyük uğurun – Müstəqil Azərbaycan Dövlətinin ilk paytaxtıdır. Gəncə şəhəri Azərbaycanın ən qədim yaşayış məskənlərindən biri, elin milli ruhunu, mənəvi dəyərlərini, memarlıq üslubunu qayğı ilə qoruyan və ehtiramla yaşadan zəngin bir məkandır.

Genişmiqyaslı quruculuq işləri ilə başdan-başa yeniləşən, tarixini saxlamaqla müasirləşən Gəncə bugünkü inkişafı üçün ulu öndər Heydər Əliyevə minnətdardır. Azərbaycan dövlətçilik tarixinin məhz Heydər Əliyev dövründə Gəncənin iqtisadi potensialı yaradılmış, sonrakı inkişafına, tərəqqisinə möhkəm zəmin, bünövrə qoyulmuşdur. Gəncə və gəncəlilər ulu öndərə böyük ehtiram və məhəbbətlərini nümayiş etdirməkdən qürur duyurlar. Sevindirici haldır ki, ulu öndərin başladığı böyük işlər Respublikamızın Prezident İlham Əliyev tərəfindən layiqincə yerinə yetirilir. Dövlət başçısının rəhbərliyi ilə həyata keçirilən islahatlar nəticəsində Azərbaycan dünya birliyi ölkələri arasında seçilir. Gəncənin bugünkü inkişafı bütün bunlara nümunədir. 

Ötən ilin may ayında ulu öndər Heydər Əliyevin anadan olmasının 90 illik yubileyi şəhərimizdə çox böyük təntənə ilə qeyd olundu.

Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin “2010-2014 cü illər üçün xalq yaradıcılığı paytaxtları proqramına əsasən Gəncə 2010-cü ildə “ Azərbaycanın əfsanələr paytaxtı” elan edilmişdir.

Müdriklər belə deyirlər:

Rəvayətlər, əfsanələr elə bir xəzinə, elə dəryadır ki, ən zərif inci onun qoynunda tapılır.

Ulu şairimiz Nizami Gəncəvinin “Xəmsə”sində yüzlərlə kiçik, böyük əfsanələrə, əsatirlərə rast gəlinir. Müdrik şair öz sözünü folklordan aldığı sujetlər əsasında əfsanələrlə, əsatirlərlə, xalqa çox yaxın olan janrlarla və motivlərlə xalqa çatdırır.

Gözələ göz tikən çox olar deyiblər. Gəncə həmişə basqınlara, talanlara məruz qalıb. 1231 ci ildə sənətkar Bəndər yadelli işğalçılara qarşı savaşa qalxaraq canını qurban verdi.

1804 cü ildə Cavad xan ruslarla qeyri-bərabər döyüşdə Qala bürcündə oğlu ilə birlikdə qəhrəmancasına həlak oldu.


Cavadxan məqbərəsi Gəncə şəhərində, Şah Abbas meydanında, Şah Abbas məscidinin yaxınlığındadır. 2005 ildə Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə məzarın üstündə xana layiq türbə inşa edilərək Cavad xanın xatirəsi əbədiləşdirildi. Türbə Aran memarlıq məktəbi üslubuna uyğun bişmiş kərpicdən dördkünc formada inşa edilib və üstü gümbəzlə örtülür. Türbənin mərkəzində Cavad xanın məzarı durur. Əski baş daşı isə qiymətli eksponat kimi Gəncə Tarix Diyarşünaslıq Muzeyində saxlanılır. Şəhərimizdə bir ən-ənə olaraq Milli qəhrəmanımız Cavad xanın məqbərəsi önündə hər il onun xatirə-anma mərasimi keçirilir. Öz qəhrəman oğullarını ürəklərində nəsildən nəsilə daşıyan Gəncəlilər bu ulu torpağın qəhrəman övladını xatırlamaqdan qürur hissi duyurlar.